ISS modules: Multi-Purpose Logistics Module (MPLM)

De Multi-Purpose Logistics Module (MPLM) was een grote, cilindervormige container dat kon worden meegenomen aan boord van het vrachtruim van het Amerikaanse ruimteveer. Deze module deed dienst als vracht of cargomodule bij het bevoorraden van het internationale ruimtestation ISS. De MPLM bevoorradingsmodules werkten in dienst, en waren ook eigendom, van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA maar werden gebouwd door Italië. Dankzij deze modules kon men het ISS extra bevoorraden tijdens bemande ruimtemissie met Amerikaanse ruimteveren. 

In totaal werden drie van deze Multi-Purpose Logistics Modules (MPLM) gebouwd door het Agenzia Spaziale Italiana (ASI) en alle drie kregen ze namen die verwezen naar bekende Italianen: Leonardo, Raffaello en Donatello. Oorspronkelijk werden deze segmenten ontworpen voor de voorloper van het internationale ruimtestation ISS dat de naam 'Freedom' droeg. Nadat het Amerikaanse lucht- en ruimtevaartbedrijf Boeing besloot deze modules niet te bouwen wegens financiële redenen besloot Italië in 1992 deze modules te ontwerpen en te bouwen. Na een herontwerp een jaar later, in 1993, kon men uiteindelijk beginnen werken aan de definitieve versie van de MPLM. Het definitieve ontwerp van de MPLM zou later ook gebruikt worden bij het ontwerp van het Europese Columbus ruimtelabo en de Amerikaanse Harmony en Tranquility koppelingsmodules. De MPLM vrachtmodules bleken bijzonder functioneel te zijn in het transport van materialen en onderdelen van en naar het ISS ruimtestation doordat deze konden worden meegenomen in het vrachtruim van een Amerikaans ruimteveer. Hierdoor moest men niet investeren in een speciaal lanceermiddel.

Elke MPLM module had een lengte van 6,6 meter en kon maar liefst tien ton aan cargo naar het ruimtestation brengen. Deze cargomodules werden tijdens bemande ruimtevluchten met Amerikaanse ruimteveren vastgehecht aan de Amerikaanse Unity koppelingsmodule van het ISS waarna de ruimtevaarders zich vrij in deze MPLM's konden begeven om deze te ledigen of opnieuw te vullen. Toen het Amerikaanse Space Shuttle programma in 2011 stopte, hadden deze drie cargo modules samen twaalf vluchten gemaakt waarna hun taak werd overgenomen door de Europese Automated Transfer Vehicles (ATV). Deze hebben ongeveer hetzelfde ontwerp maar werden in de ruimte gebracht met behulp van Europese Ariane 5 raketten vanop de lanceerbasis in Frans-Guyana. Wanneer een MPLM leeg was, had deze een gewicht van 4,5 ton. Eenmaal het ruimteveer gekoppeld was aan het ruimtestation werd deze module door middel van een robotarm uit het laadruim getild van het ruimteveer waarna de vrachtmodule werd vastgehecht aan de Unity module van het ruimtestation. De Donatello cargomodule verschilde iets van de andere twee MPLM's aangezien deze speciaal ontworpen werd om vracht mee aan boord te nemen die moest gevoed worden met elektriciteit. Het grote voordeel aan deze vrachtmodules was dat ze zeer grote onderdelen konden meenemen naar het ruimtestation die de bewoners van het ISS nodig hebben voor de uitbreiding van het ruimtecomplex. Later kon men de onderdelen dan opnieuw opbergen in de MPLM om vervolgens terug mee naar de Aarde brengen aangezien de module zich dan opnieuw in laadruim van het ruimteveer bevond. Vandaag de dag wordt het ISS ruimtestation elke drie maand bevoorraad door een Russisch Progress cargo ruimtecapsule maar deze zijn enkel ontworpen voor het leveren van levensmiddelen en kleine wetenschappelijke experimenten waardoor hun functie beperkt is.

Opname binnenin de MPLM Leonardo tijdens de STS-126 ruimtevlucht - Foto: ESA/NASA

Leonardo wordt een permanente opslagruimte

Naarmate het Space Shuttle programma naar zijn einde liep, werd beslist om één van de drie Multi-Purpose Logistics Modules (MPLM) permanent vast te maken aan het ISS. Op deze manier kreeg het internationale ruimtestation ISS er cruciale logistieke ruimte bij. Zo werd de MPLM Leonardo in februari 2011 een laatste maal gelanceerd aan boord van een Amerikaans ruimteveer tijdens de STS-133 missie waarna astronauten dit gevaarte voorgoed vastmaakten aan het Amerikaanse segment van het ruimtestation. Sindsdien doet de MPLM Leonardo dienst als 'Permanent Multipurpose Module'. Om de rol van permanente opslagruimte te kunnen vervullen, werd de MPLM Leonardo aangepast waar nodig. Zo werden de grepen waarmee deze MPLM kon worden vastgegrepen door de robotarm van het ruimteveer (Flight Releasable Grapple Fixture) verwijderd en werden de wanden van deze MPLM ook verstevigd zodat deze de impact van micrometeorieten konden opvangen. Door deze aanpassingen had de MPLM Leonardo bij zijn laatste lancering een gewicht van 9,8 ton.