Voor het eerst hebben astronomen beelden vastgelegd van een andere ster dan de zon, die voldoende detailrijk zijn om de beweging van gasbellen op diens oppervlak te kunnen volgen. De beelden van de ster, R Doradus, zijn in juli en augustus 2023 verkregen met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), een telescoop die mede-eigendom is van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO).
Als dit sterrenstelsel typisch is, dan geeft het onderzoek, dat vandaag is gepubliceerd in Nature Astronomy, aan dat ons sterrenstelsel al een wisselwerking heeft met zijn naaste buur, Andromeda. Waar eindigt een sterrenstelsel en begint de diepe ruimte? Het lijkt een eenvoudige vraag, totdat je beter kijkt naar het gas rondom sterrenstelsels, dat bekend staat als het circumgalactische medium.
Volgens recent onderzoek is de netto uitstoot van broeikasgassen in Europa sinds de jaren negentig met ongeveer 25% gedaald. Hoewel dit goed nieuws is, onthulde het onderzoek ook een verzwakking van de capaciteit van land en vegetatie om koolstof uit de atmosfeer te absorberen en op te slaan. Het artikel, gepubliceerd in het tijdschrift Global Biochemical Cycles, beschrijft hoe een team wetenschappers een actueel koolstofbudget heeft samengesteld voor continentaal Europa voor de drie belangrijkste broeikasgassen, kooldioxide, methaan en lachgas, over drie decennia: de jaren 1990, 2000 en 2010.
Met behulp van waarnemingen van een NASA suborbitale raket heeft een internationaal team van wetenschappers voor het eerst met succes een elektrisch veld op de hele planeet gemeten waarvan gedacht wordt dat het net zo fundamenteel is voor de aarde als de zwaartekracht en de magnetische velden. Het staat bekend als het ambipolaire elektrische veld. Wetenschappers veronderstelden meer dan 60 jaar geleden voor het eerst dat dit veld bepaalt hoe de atmosfeer van onze planeet kan ontsnappen boven de noord- en zuidpool van de aarde.
Een internationaal team van astronomen heeft met behulp van NASA's James Webb ruimtetelescoop een exoplaneet op ongeveer 12 lichtjaar van de aarde in beeld gebracht. De planeet, Epsilon Indi Ab, is een van de koudste exoplaneten die tot nu toe zijn waargenomen. De planeet heeft een massa die enkele malen groter is dan die van Jupiter en draait om de K-type ster Epsilon Indi A (Eps Ind A), die ongeveer even oud is als onze zon, maar iets koeler. Het team heeft Epsilon Indi Ab waargenomen met de coronagraaf van Webb's MIRI (Mid-Infrarood Instrument).
Aangewakkerd door de warmste en droogste omstandigheden in Canada in tientallen jaren, hebben extreme bosbranden in 2023 ongeveer 640 miljoen ton koolstof vrijgemaakt, zo hebben NASA-wetenschappers ontdekt. Dat is vergelijkbaar met de jaarlijkse uitstoot van fossiele brandstoffen van een grote geïndustrialiseerde natie. NASA financierde het onderzoek als onderdeel van zijn voortdurende missie om onze veranderende planeet te begrijpen.
De Event Horizon Telescope (EHT)-samenwerking heeft met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) en andere faciliteiten testwaarnemingen gedaan waarbij de hoogste resolutie is bereikt die ooit vanaf het aardoppervlak is verkregen [1]. Ze hebben dit voor elkaar gekregen door licht van verre sterrenstelsels te detecteren op een frequentie van ongeveer 345 gigahertz, wat overeenkomt met een golflengte van 0,87 millimeter. De EHT-partners verwachten dat ze in de toekomst afbeeldingen van zwarte gaten kunnen maken die vijftig procent gedetailleerder zijn dan voorheen mogelijk was, waardoor het gebied net buiten de rand van nabije superzware zwarte gaten scherper in beeld kan worden gebracht.
Onderzoekers van het Center for High Angular Resolution Astronomy (CHARA) Array van Georgia State University hebben nieuwe details ontdekt over de grootte en het uiterlijk van de Poolster. Het nieuwe onderzoek is gepubliceerd in The Astrophysical Journal. De noordpool van de aarde wijst naar een richting in de ruimte die wordt gemarkeerd door de Poolster. Polaris is zowel een navigatiehulp als een opmerkelijke ster op zichzelf. Het is het helderste lid van een drievoudig sterrensysteem en is een pulserende veranderlijke ster.
Gegevens van India's recente Chandrayaan-3 missie ondersteunen het idee dat een oceaan van gesmolten gesteente ooit de maan bedekte. Wetenschappers van de Indiase onbemande ruimtemissie hebben hun nieuwe bevindingen gepubliceerd in het tijdschrift Nature. Op 23 augustus 2023 landde de lander Vikram met succes op het maanoppervlak. Vluchtleiders gebruikten vervolgens de Pragyan-rover, die samen met de Vikram naar het maanoppervlak werd gebracht, om de landingsplaats uitgebreid te verkennen.
We weten dat de aarde een ijzeren kern heeft met daaromheen een mantel van silicaatgesteente en water (oceanen) aan het oppervlak. De wetenschap heeft dit eenvoudige planetenmodel tot op de dag van vandaag gebruikt om exoplaneten te onderzoeken, planeten die buiten ons zonnestelsel rond een andere ster draaien. “Pas de laatste jaren zijn we ons gaan realiseren dat planeten complexer zijn dan we dachten,” zegt Caroline Dorn, hoogleraar Exoplaneten aan de ETH Zürich.
De Amerikaanse astronoom Charles T. Kowal ontdekt vanop het Mount Palomar Observatory de Jupitermaan Leda. Deze kleine maan heeft een lage dichtheid en draait in een vreemde baan om de planeet wat er op wijst dat Leda geen natuurlijke maan van Jupiter is maar een ingevangen planetoïde.
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.