ESO’s Very Large Telescope (VLT), een van de meest geavanceerde optische telescopen ter wereld, viert vandaag zijn 25ste verjaardag. In het afgelopen tweeënhalve decennium heeft de VLT vanaf zijn thuisbasis in de Chileense Atacama-woestijn een grote impact gehad op ons begrip van het heelal, en diverse opmerkelijke primeurs afgeleverd. De VLT is het vlaggenschip van de Europese optische astronomie op de grond. Hij bestaat uit vier vast opgestelde telescopen met hoofdspiegels met een diameter van 8,2 meter en vier verplaatsbare 1,8-meter hulptelescopen, die deel uitmaken van de VLT Interferometer.
Op 26 september 2022 kwam ruimtesonde DART in botsing met de planetoïde Dimorphos, om zo te kunnen onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om planetoïden af te weren. De botsing vond plaats op 11 miljoen kilometer van de aarde, dichtbij genoeg om met tal van telescopen waarneembaar te zijn. Alle vier de 8,2-meter telescopen van ESO’s VLT in Chili hebben de nasleep van de botsing waargenomen, en de eerste resultaten van deze VLT-waarnemingen zijn nu in twee artikelen gepubliceerd.
NASA zal de eerste ruimtetelescoopmissie van Israël lanceren, de Ultraviolet Transient Astronomy Satellite (ULTRASAT). ULTRASAT, een ultraviolet observatorium met een groot gezichtsveld, zal de geheimen onderzoeken van kortdurende gebeurtenissen in het heelal, zoals supernova-explosies en fusies van neutronensterren. ULTRASAT wordt geleid door de Israëlische ruimtevaartorganisatie en het Weizmann Institute of Science en zal begin 2026 in een geostationaire baan om de aarde worden gelanceerd. Naast de lanceerdienst zal NASA ook deelnemen aan het wetenschapsprogramma van de missie.
Op deze nieuwe infraroodopname is achter de vage oranje gloed van de Sh2-54-nevel een groot aantal sterren waarneembaar. Deze prachtige stellaire kraamkamer in het sterrenbeeld Serpens (Slang) is gedetailleerd vastgelegd met de Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA) van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili. Toen onze verre voorouders naar de nachthemel keken, herkenden ze allerlei patronen in de sterren. De Oude Grieken bijvoorbeeld noemden een van deze ‘sterrenbeelden’ Slang, omdat de vorm ervan aan een slang deed denken.
De NOEMA-radiotelescoop (Northern Extended Millimetre Array), gelegen op het Plateau de Bure in de Franse Alpen, is nu uitgerust met twaalf antennes en is daarmee de krachtigste radiotelescoop in zijn soort op het noordelijk halfrond. Hij wordt beheerd door het internationale instituut IRAM, waarbij de Max Planck Society betrokken is. Martin Stratmann, voorzitter van Max Planck, was een van de gasten bij de inwijdingsceremonie van de telescoop op 30 september 2022.
Hoewel het Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy (SOFIA) was ontworpen voor een levensduur van 20 jaar, heeft de NASA het al na acht jaar buiten gebruik gesteld, met als argument de hoge kosten en de geringe wetenschappelijke output. Het abrupte einde liet veel wetenschappers boos, verwoest en met lege handen achter. Verschillende projecten blijven onvoltooid.
Een team van sterrenkundigen van de Rijksuniversiteit Groningen heeft voor drie grote, mogelijk gevaarlijk geachte planetoïden aangetoond dat die geen risico op een inslag leveren in de komende honderd jaar. Ze kwamen tot hun resultaten na spitwerk in telescooparchieven met behulp van geavanceerde datascience-technieken. Aardscheerders (of NEO's, naar het Engelse near-earth objects) zijn planetoïden die dicht bij de aarde komen. De NASA en de ESA hebben een lijst met ongeveer 1350 gevaarlijke aardscheerders die binnen honderd jaar mogelijk op aarde inslaan. Om de aardscheerders in de gaten te houden, gebruiken ze speciale telescopen.
Op 5 januari 2022 heeft de James Webb Space Telescope met succes zijn secundaire spiegel ontplooid. De vangspiegel, met een diameter van 74 centimeter, bevindt zich nu in de juiste positie om later het verzamelde licht van de grote hoofdspiegel op te vangen en dit in de richting van de instrumenten te weerkaatsen. Het ontplooien van de secundaire spiegel is de tweede grote mijlpaal in het operationeel maken van de James Webb Space Telescope nadat men ook al het enorme zonneschild had uitgeklapt. De volgende cruciale stap in het klaarmaken van de ruimtetelescoop is het openklappen van het koelsysteem aan de achterzijde van de hoofdspiegel.
Het team van de James Webb-ruimtetelescoop heeft het 21-meter grote zonneschild van de ruimtetelescoop volledig ontplooid, een belangrijke mijlpaal bij de voorbereiding voor wetenschappelijke activiteiten. Het zonneschild, ongeveer zo groot als een tennisbaan, was opgevouwen om in de laadruimte van de neuskegel van een Arianespace Ariane 5-raket te passen vóór de lancering. Het Webb-team begon op 28 december 2021, drie dagen na de lancering, het zonneschild op afstand te ontplooien.
Eind 2021 wordt 's werelds grootste ruimtetelescoop in de ruimte gebracht door een Europese Ariane 5 raket. Deze 13 miljard euro dure ruimtetelescoop heeft een gewicht van 6,5 ton en beschikt over een spiegel die 6,5 meter groot is en bestaat uit 18 hexagonale segmenten. Met de JWST willen wetenschappers infrarood licht in de ruimte waarnemen met een gevoeligheid die 100 keer groter is dan de Hubble Space Telescope. Astronomen hopen met de James Webb Space Telescope onder andere dan ook de eerste sterrenstelsels na de oerknal te zien. Leer aan de hand van deze filmpjes alles over de James Webb Space Telescope!
Lancering van het Amerikaanse ruimteveer Atlantis (STS-51-J) met aan boord vijf astronauten en twee militaire satellieten. Tijdens deze vier dagen durende bemande ruimtevlucht werden twee Amerikaanse militaire Defense Satellite Communications System (DSCS) communicatiesatellieten in de ruimte uitgezet. Dit was de eerste missie van het ruimteveer Atlantis. Foto: NASA
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.