Het Russische Saljoet 3 ruimtestation werd op 25 juni 1974 in de ruimte gebracht. Om Westerse waarnemers op het verkeerde spoor te brengen over het bestaan van een geheim militair ruimtestationprogramma kreeg dit ruimtestation de naam Saljoet alhoewel het eigenlijk deel uitmaakte van het Russische militaire Almaz ruimteprogramma.
Net zoals bij zijn voorgangers beschikte het 18,9 ton zware Saljoet 3 ruimtestation over één luchtsluis dat kon gebruikt worden om een bemande Sojoez ruimtecapsule aan te koppelen. Saljozt 3 was onderverdeeld in een luchtsluis, een werk- en leefruimte en een propulsiegedeelte. Binnenin het ruimtestation konden maximum drie kosmonauten werken en leven in een omgeving die ongeveer 90 kubieke meter groot was. Saljoet 3 beschikte over twee raketmotoren waardoor zijn baan en positie om de Aarde konden worden aangepast indien nodig. Dit 14,5 meter lange ruimtestation, dat net als zijn twee voorgangers één groot module was, deed beroep op twee zonnepanelen voor het opwekken van energie. De kosmonauten die dit ruimtestation zouden bezoeken, konden ind e ruimte gebruik maken van een douche, een slaapcompartiment, een schaakspel met magneten, een mini bibliotheek, een loopband en het Priboy waterrecyclagesysteem. Om het de kosmonauten zo gemakkelijk mogelijk te maken werd de vloer van het Saljoet 3 ruimtestation voorzien van velcro zodat de ruimtevaarders niet steeds rondzweefden maar ook kon ‘staan’ en ‘lopen’. Om Westerse waarnemers op een verkeerd spoor te brengen, kreeg dit ruimtestation officieel de naam ‘Saljoet 3’ terwijl het eigenlijk deel uitmaakte van het Almaz programma. Dit geheime militaire programma bestond ondermeer uit een reeks van ruimtestations onder de naam ‘Orbital Piloted Station’ (OPS).
Ruimte-kanon
Volgens sommige bronnen en getuigenissen zou het Saljoet 3 ruimtestation aan de voorzijde een Russische variant van een Nudelmann 23 of 30 mm kanon hebben gehad. Met dit ‘zelfverdedegingswapen’ kon men een satelliet of ander ruimtetuig in een baan om de Aarde uitschakelen. Doordat dit kanon echter bij het afvuren zorgde voor enorme vibraties mocht dit niet worden gebruikt wanneer zich kosmonauten zouden bevinden aan boord van Saljoet 3. De Sovjet-Unie heeft over dit ‘ruimte-kanon’ nooit officieel een bericht de wereld ingestuurd maar volgens sommigen zou men het kanon driemaal hebben gebruikt. Naast het 'verdedigingswapen' zou het Saljoet 3 ruimtestation ook beschikt hebben over een Agat-1 telescoop die werd ontwikkeld voor spionage- en aardobservatietoepassingen. Deze grote telescoop had een brandpuntsafstand van 6,3 meter en een optische resolutie van minder dan drie meter. Specialisten spreken zelfs van een resolutie van één meter. Bij deze telescoop hoorde ook een breedbeeldcamera. Naast de Agat-1 werd Saljoet ook uitgerust met tal van andere camera’s. De kosmonauten die werden opgeleidt voor een Saljoet 3 missie zouden de opdracht hebben gekregen het aardoppervlak met de telescoop zoveel mogelijk in beeld te brengen om op deze manier op zoek te gaan naar geheime Amerikaanse basissen. Ook kregen de kosmonauten een opleiding om de filmpjes die men maakte aan boord van Saljoet 3 meteen te ontwikkelen waarna belangrijke foto’s ingescand werden door een televisiesysteem en werden doorgestuurd naar de Aarde. Minder belangrijke beelden werden een boord van een speciale terugkeercapsule naar de Aarde gestuurd.
Sojoez 14
Enkele dagen nadat Saljoet 3 in de ruimte werd gebracht, werd vanop de Bajkonoer lanceerbasis op 4 juli 1974 de bemande Sojoez 14 ruimtecapsule gelanceerd. Aan boord bevonden zich de kosmonauten Pavel Popovich en Yury Artyukhin. Een dag na hun lancering koppelde de crew zich met hun Sojoez ruimtetuig probleemloos manueel aan het Saljoet 3 ruimtestation. Dit was de eerste maal dat een Russische crew zich in een baan om de Aarde aan boord begaf van een militair ruimtestation. Eenmaal aan boord van Saljozt 3 werden alle systemen uitvoerig getest. Even leek het erop dat de Sojoez 14 missie vroegtijdig zou worden afgebroken door de toenemende zonne-activiteit. De Sovjet-vluchtleiding concludeerde echter dat alles veilig was zodat men de missie kon verderzetten. Officieel liet de Sovjet-Unie weten dat de kosmonauten verschillende wetenschappelijke experimenten uitvoerden op vlak van geneeskunde maar doordat Saljoet 3 een geheim militair ruimtestation was, werden er ongetwijfeld ook militaire taken uitgevoerd. Volgens sommige media werden er op de Bajkonoer lanceerbasis her en der speciale objecten geplaatst zodat de kosmonauten aan boord van Saljoet 3 de Agat-1 hoge resolutiecamera konden testen. Na een verblijf van vijftien dagen aan boord van Saljoet 3 keerden Popovich en Artyukhin op 19 juli 1974 terug naar de Aarde. Doordat de twee kosmonauten tijdens hun verblijf aan boord van het ruimtestation elke dag twee uur aan sport deden, konden ze meteen na hun landing op Aarde terug rechtstaan.
Sojoez 15
Na het succes van de Sojoez 14 missie lanceerde de Sovjet-Unie op 26 augustus 1974 de Sojoez 15 bemanning. Aan boord van de Sojoez 15 bevonden zich de kosmonauten Lev Dyomin en Gennadi Sarafanov. In tegenstelling tot hun voorgangers slaagden Dyomin en Sarafanov er niet in om hun Sojoez ruimtecapsule vast te hechten aan Saljoet 3. Door een probleem met het Igla koppelingssysteem kon men ook geen manuele koppeling uitvoeren. Aangezien de Sojoez 15 ruimtecapsule een batterij aan boord had met een beperkte levensduur en men ook niet genoeg brandstof aan boord had, keerde het ruimtetuig na twee dagen al terug naar de Aarde. Na de mislukte koppeling van de Sojoez 15 werd beslist geen kosmonauten meer naar het Saljoet 3 ruimtestation te sturen aangezien het koppelingssysteem dringend moest worden vernieuwd.
Einde van Saljoet 3
Toen de 18,5 ton zware Salyut 3 gelanceerd werd door een krachtige Proton raket vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan werd deze in een lage baan om de Aarde gebracht op een hoogte van 219 x 260 kilometer. Ondanks het feit dat slechts één Sojoez ruimtetuig Saljoet 3 bezocht, werd dit ruimtestation door de Sovjet-Unie omschreven als een groot succes. Na de mislukte Sojoez 15 missie werd op 23 september 1974 de terugkeercapsule, met aan boord het verkregen beeldmateriaal, teruggestuurd naar de Aarde. Volgens sommige bronnen zou de Sovjet-Unie in de maanden na de Sojoez 14 en Sojoez 15 ruimtevluchten het kanon hebben getest dat zich aan boord van Saljoet 3 bevond. Na 3 442 omwentelingen om onze planeet te hebben gemaakt, brandde Saljoet 3 uiteindelijk op 24 januari 1975 op in de atmosfeer van de Aarde. Aangezien dit ruimtestation eigenlijk deel uitmaakte van het geheime militaire Almaz project is vandaag de dag nog steeds niet alles geweten over het exacte doel van dit ruimtestation. Door zijn lage baan om de Aarde, bemanningsleden met een militaire achtergrond en het feit dat men militaire radioferquenties gebruikte tijdens het operationele bestaan van Saljoet 3, heeft men zich in het Westen dan ook altijd veel vragen gesteld omtrent dit ruimtestation.
