Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Foto: Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele lichtjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het bekende sterrenbeeld Leeuw (Leo).

Mythologie

In de mythologie kent dit sterrenbeeld zijn oorsprong bij de mythische leeuw van Nemea die door geen enkel wapen kon verwond of gedood worden omdat zijn huid onkwetsbaar leek te zijn. Dit dier viel iedereen aan die het probeerde te vangen of te doodden maar gelukkig konden vele gered worden door de mythologische held Hercules die over bovenmenselijke krachten beschikte. Het eerste van de bekende Twaalf Werken die Hercules opgelegd kreeg omdat deze zijn eigen vrouw en kinderen had gedood was de burgers van Nemea verlossen van deze leeuw en Hercules slaagde hier in door het dier te wurgen en hij maakte later van zijn vacht een mantel.

Waar en wanneer vind ik de Leeuw aan de sterrenhemel?

Dit oude sterrenbeeld dat deel uitmaakt van de dierenriem werd vaak bij oude volkeren in verband gebracht met vuur of hitte. Zijn naam werd toen gebruikt in uitdrukkingen voor de heetste periode van het jaar omdat de zon zich enkele duizenden jaren terug toen op het heetst van de zomer bevond in dit sterrenbeeld. Op onze breedtegraad is dit sterrenbeeld het best te zien in het voorjaar omdat het tijdens de avonduren zich dan hoog genoeg aan hemel bevindt. Naarmate de lente vordert zakt dit sterrenbeeld naar de horizon en in de winter is het wachten tot na middernacht om te kunnen zien het sterrenbeeld langzaam opkomt. Deze constellatie is makkelijk terug te vinden omdat het zich ongeveer 40° ten zuiden van de Grote Beer bevindt en zijn helderste ster (Regulus) stelt de borst van de leeuw voor met iets noordelijker 4 sterren die de kop en de manen voorstellen.

Leo

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Grote Beer (Ursa Major)
  • Kleine Leeuw (Leo Minor)
  • Sextant (Sextans)
  • Maagd (Virgo)
  • Hoofdhaar Van Berenice (Coma Berenices)
  • Kreeft (Cancer)
  • Lynx
  • Beker (Crater)
  • Waterslang (Hydra)

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De helderste ster uit dit sterrenbeeld is eveneens één van de meest bekende sterren en heeft helderheid 1,4. Regulus betekent in het Latijn zoveel als "kleine koning" en deze ster wordt begeleid door een ster van de 8ste magnitude die in tegenstelling tot de hoofdster een rode ster. Omdat de twee sterren sterk variëren van kleur heeft dit een zeer mooi effect wanneer deze worden geobserveerd of gefotografeerd met een telescoop. Bèta, magnitude 2,1, is op vlak van helderheid de tweede helderste ster uit het sterrenbeeld Leeuw en is ook gekend onder de naam Denebola die de staart van de leeuw voorstelt. Gamma is net als de helderste ster Regulus een zeer boeiende dubbelster die bestaat uit twee gele sterren elk van magnitude 2,3 en 3,5 die er enkele honderden jaren over doen voor één omwenteling om elkaar.

Welke andere objecten zijn er te vinden in de Leeuw?

Het sterrenbeeld Leeuw staat bij veel amateurastronomen vooral op het lijstje van lievelingssterrenbeelden omdat het een veelheid aan sterrenstelsels bezit. De meeste van deze sterrenstelsels vinden we terug in de regio van de buik van de leeuw in de buurt van de sterren Chort en Regulus en zijn één voor één prachtige objecten om waar te nemen met kleine of grotere telescopen. De belangrijkste sterrenstelsels vormen twee koppels (M65 - M66, M95 - M96) en maken eveneens deel uit van de bekende Messier lijst. Het helderste sterrenstelsel hiervan, M66, bevindt zich op ongeveer 36,2 miljoen lichtjaar van ons en is van de 8ste magnitude terwijl de andere van de 9de of 10de magnitude zijn. Deze vier stelsels bevinden zich ongeveer op dezelfde afstand tot de aarde en bevinden zich in een kleine groep van sterrenstelsels niet ver van de Lokale Groep. Naast deze twee koppels bevindt het Messier object M105 zich eveneens in dit sterrenbeeld en dit elliptisch sterrenstelsel staat op ongeveer 38 miljoen lichtjaar van de aarde en heeft magnitude 9,3 waardoor het enkel zichtbaar is met middelgrote of grote telescopen.

De drie sterrenstelsels van het bekende Leo Triplet - Foto: Wikipedia


Messier 65 - Foto: ESO


Messier 96 - Foto: ESO

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken