Heelal
De ster β Pictoris fascineert astronomen al dertig jaar omdat hij hen in staat stelt een planetenstelsel in wording waar te nemen. Het bestaat uit ten minste twee jonge planeten, en bevat ook kometen, die al in 1987 werden waargenomen. Dit waren de eerste kometen die ooit rond een andere ster dan de zon zijn waargenomen. Nu heeft een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Alain Lecavelier des Etangs, CNRS-onderzoeker aan het Institut d'Astrophysique de Paris (CNRS/Sorbonne Université), dertig van dergelijke exokometen ontdekt en de grootte van hun kernen bepaald, die variëren van 3 tot 14 kilometer in diameter.
Het Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy (SOFIA), een gezamenlijk project van NASA en het Duitse ruimtevaartagentschap DLR, heeft de allereerste en meest gedetailleerde kaart gemaakt van de lange filamenten die het dichtste gedeelte van de armen van een melkwegstelsel omlijnen (galactische beenderen). Het is de meest gedetailleerde kaart van de magnetische velden van G47, een reusachtig filamenteus bot in de Melkweg. De resultaten zijn gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters.
Astronomen hebben mysterieuze radioflitsen waargenomen die afkomstig zijn van een onverwachte bron: een bolvormige sterrenhoop in het sterrenstelsel M81. Het is de dichtstbijzijnde bron van snelle radioflitsen die tot nu toe is gelokaliseerd. Snelle radioflitsen (Engels: fast radio bursts oftewel FRBs) zijn onvoorspelbare, extreem korte flitsen van radiostraling uit de ruimte. Astronomen proberen ze al te begrijpen sinds ze in 2007 voor het eerst werden ontdekt.
Met de IRAM NOEMA-telescoop in de Franse Alpen hebben astronomen voor het eerst een ver object waargenomen dat een schaduw werpt op de vroege, hete oerknalfase van ons heelal, waardoor een deel van het licht van de zogeheten kosmische achtergrondstraling wordt tegengehouden. Het object is een waterwolk die zo ver weg is dat we hem zien zoals hij er slechts 880 miljoen jaar na de oerknal uitzag.
Een team astronomen dat radiogolven in het heelal in kaart brengt, heeft iets ongewoons ontdekt dat drie keer per uur een enorme energie-uitbarsting geeft, en het lijkt op niets wat astronomen eerder hebben gezien. Het team dat het heeft ontdekt denkt dat het een neutronenster of een witte dwerg zou kunnen zijn, ineengestorte kernen van sterren, met een ultra-krachtig magnetisch veld. Ronddraaiend in de ruimte zendt het vreemde object een straal straling uit die onze gezichtslijn kruist, en gedurende één minuut op de twintig is het een van de helderste radiobronnen aan de hemel.
Gegevens van ESA's Gaia-missie herschrijven de geschiedenis van ons melkwegstelsel, de Melkweg. Wat traditioneel werd gezien als satellietstelsels van de Melkweg, blijken nu grotendeels nieuwkomers te zijn in onze galactische omgeving. Een dwergstelsel is een verzameling van tussen de duizend en enkele miljarden sterren. Decennia lang werd algemeen aangenomen dat de dwergsterrenstelsels die de Melkweg omgeven satellieten zijn, wat betekent dat zij in een baan om ons melkwegstelsel zijn gevangen en al vele miljarden jaren onze constante metgezellen zijn.
Sterrenkundigen wisten al dat onze eigen Melkweg is gegroeid door kleinere sterrenstelsels op te slokken. Maar nu heeft een team van Italiaans-Nederlandse onderzoekers aangetoond dat een klein buursterrenstelsel van de Melkweg op zijn beurt ook weer een, nog kleiner, sterrenstelsel uit een andere omgeving heeft ingelijfd. De onderzoekers publiceren hun bevindingen maandag in het vakblad Nature Astronomy. Volgens de heersende theorie zijn grote sterrenstelsels zoals onze Melkweg ontstaan door samensmeltingen met kleinere sterrenstelsels. De afgelopen jaren zijn daarvoor de bewijzen gevonden voor onze Melkweg dankzij de Gaia-satelliet. Een Italiaans-Nederlands team van onderzoekers wilde het vermoeden aantonen dat kleine sterrenstelsels op hun beurt ook weer uit nog kleinere stelsels bestaan.
Een internationaal team van wetenschappers onder Nederlandse leiding heeft met behulp van radiotelescopen negentien rode dwergsterren ontdekt die onverwacht radiogolven uitzenden. De uitbarstingen ontstaan mogelijk door interactie met exoplaneten. De resultaten van het onderzoek staan in twee wetenschappelijke publicaties. De wetenschappers zochten naar poollicht bij rode dwergsterren met behulp van LOFAR. Dat is de krachtigste radiotelescoop ter wereld met het centrum in het Drentse Exloo. Een jaar geleden was door hetzelfde team het eerste poollicht bij een ster ontdekt en dat smaakte naar meer.
Astronomen hebben bij toeval twee in dik stof verscholen sterrenstelsels ontdekt die zijn ontstaan in de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. Het internationale team, met een aantal Leidse astronomen, onderzocht de gegevens van jonge, verre sterrenstelsels die met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) zijn waargenomen. Ze zagen onverwachte emissies uit schijnbaar lege gebieden in de ruimte. Nader onderzoek bevestigde dat deze afkomstig zijn van twee tot nu toe onontdekte sterrenstelsels, verborgen in een dikke laag kosmisch stof. Deze ontdekking suggereert dat er nog meer van dit soort sterrenstelsels in het vroege heelal verborgen zitten. Het onderzoeksresultaat wordt deze week gepubliceerd in Nature.
Volgens de conventionele theorie blazen lichte sterren als onze zon hun verschillende lagen zachtjes weg als ze sterven, waar zware sterren ontploffen als supernova's. Maar om de een of andere reden zijn sterrenkundigen er nog niet in geslaagd supernova's te vinden van sterren die zwaarder zijn dan achttien zonmassa's. Een team onder leiding van SRON-sterrenkundigen heeft nu een nieuwe aanwijzing gevonden voor het bestaan van dit mysterie. Het onderzoek verschijnt in Astrophysical Journal Letters.
James Webb Space Telescope
Astrofotografie
Ruimtevaart in China
Dit gebeurde vandaag in 1996
Lancering vanop de Cape Canaveral lanceerbasis van de Italiaans-Nederlandse satelliet BeppoSax voor röntgensterrenkunde. Dit was de eerste satelliet die sterrenkundige objecten over een breed spectrum van 0,1 tot 300 keV kon waarnemen. Zo werden de eerste optisch bruikbare posities van gamma-ray bursts met boogminuutprecisie verkregen met de BeppoSax satelliet. Deze ruimtetelescoop had een gewicht van 1,3 ton en was uitgerust met vijf instrumenten waaronder de Low Energy Concentrator Spectrometer (LECS), de High Pressure Gas Scinitillation Proportional Counter (HGSPC) en de Medium Energy Concentrator (MECS). Foto: ASI
Redacteurs gezocht
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerSteun Spacepage
Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.