Vandaag hebben astronomen tijdens gelijktijdige persconferenties over de hele wereld – onder meer in het hoofdkwartier van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Duitsland – de eerste foto gepresenteerd van het superzware zwarte gat in het centrum van ons eigen Melkwegstelsel. De opname levert het overtuigende bewijs dat het object inderdaad een zwart gat is, en geeft waardevolle informatie over de werking van deze reuzen, waarvan wordt aangenomen dat zij in de centra van de meeste sterrenstelsels te vinden zijn.

De ster β Pictoris fascineert astronomen al dertig jaar omdat hij hen in staat stelt een planetenstelsel in wording waar te nemen. Het bestaat uit ten minste twee jonge planeten, en bevat ook kometen, die al in 1987 werden waargenomen. Dit waren de eerste kometen die ooit rond een andere ster dan de zon zijn waargenomen. Nu heeft een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Alain Lecavelier des Etangs, CNRS-onderzoeker aan het Institut d'Astrophysique de Paris (CNRS/Sorbonne Université), dertig van dergelijke exokometen ontdekt en de grootte van hun kernen bepaald, die variëren van 3 tot 14 kilometer in diameter.

Een team van astronomen heeft, met behulp van de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), een nieuw soort sterexplosie waargenomen: een micronova. Deze uitbarstingen doen zich voor op het oppervlak van bepaalde sterren, en kunnen in luttele uren ongeveer 3,5 miljard Grote Piramiden van Gizeh aan stermateriaal opbranden.

Het Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy (SOFIA), een gezamenlijk project van NASA en het Duitse ruimtevaartagentschap DLR, heeft de allereerste en meest gedetailleerde kaart gemaakt van de lange filamenten die het dichtste gedeelte van de armen van een melkwegstelsel omlijnen (galactische beenderen). Het is de meest gedetailleerde kaart van de magnetische velden van G47, een reusachtig filamenteus bot in de Melkweg. De resultaten zijn gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters.

De U.S. Space Force heeft gegevens over bijna duizend heldere vuurbollen, ook wel een bolide genoemd, vrijgegeven aan de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en haar wetenschappers. Met deze samenwerking tussen NASA’s Planetary Defense Coordination Office (PDCO) en de U.S. Space Force willen de Verenigde Staten de inspanningen bevorderen op vlak van de verdediging van onze planeet door objecten die zich in de buurt van de aarde begeven (NEO's) beter te bestuderen.

Een internationaal team van astronomen heeft met behulp van telescopen op de grond, waaronder de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), gedurende zeventien jaar de temperaturen in de atmosfeer van Neptunus gevolgd. Daarbij hebben ze een verrassende daling van de globale temperatuur van de planeet geregistreerd, gevolgd door een sterke opwarming aan de zuidpool.

Het aantal bevestigde exoplaneten is net de 5.000 gepasseerd, wat neerkomt op een 30 jaar durende ontdekkingsreis onder leiding van de ruimtetelescopen van de NASA. Nog niet zo lang geleden leefden we in een heelal met slechts een klein aantal bekende planeten, die allemaal rond onze zon draaiden. Maar een nieuwe reeks ontdekkingen markeert een wetenschappelijk hoogtepunt: Het bestaan van meer dan 5000 planeten buiten ons zonnestelsel is nu bevestigd.

Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili hebben onderzoekers van de Sterrewacht Leiden voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeet-vormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in zo’n schijf is aangetroffen. Dimethylether is tevens een voorloper van grotere organische moleculen die kunnen leiden tot het ontstaan van leven.

In 2020 maakte een team onder leiding van astronomen van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) melding van een zwart gat in het stersysteem HR 6819. Met een afstand van slechts duizend lichtjaar zou dit het meest nabije zwarte gat zijn. Hun ontdekking werd echter betwist door andere onderzoekers, onder meer door een internationaal team van de KU Leuven in België. In een vandaag gepubliceerd artikel komen de beide teams nu gezamenlijk tot de conclusie dat HR 6819 geen zwart gat bevat: het is een dubbelster die zich in een zeldzame en kortstondige evolutiefase bevindt. Het oorspronkelijke onderzoeksartikel over HR 6819 kreeg veel aandacht van zowel de pers als wetenschappers. 

Astronomen hebben mysterieuze radioflitsen waargenomen die afkomstig zijn van een onverwachte bron: een bolvormige sterrenhoop in het sterrenstelsel M81. Het is de dichtstbijzijnde bron van snelle radioflitsen die tot nu toe is gelokaliseerd. Snelle radioflitsen (Engels: fast radio bursts oftewel FRBs) zijn onvoorspelbare, extreem korte flitsen van radiostraling uit de ruimte. Astronomen proberen ze al te begrijpen sinds ze in 2007 voor het eerst werden ontdekt.