Verscholen in een van de donkerste krochten van het sterrenbeeld Orion, spreidt deze Kosmische Vleermuis zijn wazige vleugels uit over een afstand van tweeduizend lichtjaar. Hij wordt aangelicht door de jonge sterren die zich in zijn kern hebben genesteld. Hoewel deze sterren in ondoorzichtige stofwolken zijn gehuld, baadt de nevel toch nog in hun heldere schijnsel. Te zwak om waarneembaar te zijn met het blote oog, toont NGC 1788 op deze foto – de meest detailrijke tot nu toe – zijn zachte kleuren aan ESO’s Very Large Telescope.

Aan de hand van recente waarnemingen van de planeet Neptunus met de Amerikaans/Europese Hubble ruimtetelescoop hebben sterrenkundigen een nieuwe donkere vlek opgemerkt in de atmosfeer van deze gasplaneet. Deze donkere vlak is een gigantische storm met een omvang van ongeveer 11 000 kilometer die in september 2018 al voor het eerst werd opgemerkt. De nieuwe Hubble-opname maakt deel uit van een jaarlijks onderzoeksprogramma om de buitenste planeten in ons zonnestelsel goed op te volgen. Hoe deze storm is ontstaan, is voor wetenschappers nog steeds een groot raadsel. 

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA wil met een nieuwe missie op zoek gaan naar het verre verleden en de oorsprong van het heelal. Met deze missie, die de naam 'Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer' (SPHEREx) kreeg, wil men de hemel zowel in optisch licht alsook in nabije-infrarode golflengten afspeuren op om deze manier meer te leren over meer dan 300 miljoen sterrenstelsels en 100 miljoen sterren die zich op afstanden bevinden tot 10 miljard lichtjaar. Het ruimtetuig moet in 2023 de ruimte ingaan en deze missie heeft een prijskaartje van 242 miljoen dollar.

Dit wonderschone gebied van sterren-in-wording in de Grote Magelhaense Wolk (GMW) is vastgelegd met het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van de Very Large Telescope van ESO. Dankzij de relatief kleine hoeveelheid stof in de GMW en de scherpe blik van MUSE komen de complexe details van deze stellaire kraamkamer goed tot uiting in zichtbaar licht. Dit deel van de Grote Magelhaense Wolk (GMW) vertoont op deze opname van het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van ESO’s Very Large Telescope (VLT) opvallende kleuren. De nevel, die bekendstaat als LHA 120-N 180B of kortweg N 180B, is een zogeheten H II-gebied (spreek uit als ‘H twee’) en een vruchtbare bron van nieuwe sterren.

De zwakke gloed van de planetaire nevel ESO 577-24 zal niet lang standhouden – ongeveer 10.000 jaar, een oogwenk naar astronomische begrippen. Deze schil van gloeiend geïoniseerd gas – de laatste ademtocht van een stervende ster waarvan het nagloeiende overblijfsel in het midden van deze foto te zien is – is vastgelegd met ESO’s Very Large Telescope. Naarmate de gasschil van deze planetaire nevel uitdijt en zwakker wordt, zal deze geleidelijk onzichtbaar worden. Deze foto wordt gedomineerd door een uitdijende schil van gloeiend gas: de planetaire nevel ESO 577-24 [1].

Tijdens het testen van een nieuw subsysteem van SPHERE, het ‘planetenjachtinstrument’ van ESO’s Very Large Telescope, hebben astronomen indrukwekkende details – zelfs naar Hubble-maatstaven – kunnen vastleggen van de turbulente stellaire relatie binnen de dubbelster R Aquarii. Deze spectaculaire opname – de tweede in het kader van ESO’s R Aquarii-week – geeft een detailrijk beeld van het spectaculaire tweetal sterren dat de dubbelster R Aquarii vormt.

Het SPECULOOS-project heeft zijn eerste waarnemingen gedaan vanaf de ESO-sterrenwacht op Paranal in het noorden van Chili. SPECULOOS zal zich richten op het detecteren van planeten ter grootte van de aarde die in banen om nabije uiterst koele sterren en bruine dwergen draaien. Het SPECULOOS Southern Observatory (SSO) is met succes geïnstalleerd op de Paranal-sterrenwacht en heeft zijn eerste test- en kalibratie-opnamen gemaakt – een proces dat bekend staat als het ‘eerste licht’.

Het VISIR-instrument van de Very Large Telescope van ESO heeft dit verbluffende beeld van een recent ontdekte drievoudige ster in onze Melkweg vastgelegd. In dit stersysteem, dat de bijnaam Apep heeft gekregen, zou in de toekomst een gammaflits kunnen optreden. Deze kronkelige maalstroom, vastgelegd door het VISIR-instrument van de Very Large Telescope(VLT) van ESO, heeft een explosieve toekomst in het vooruitzicht.