Astronomen die gebruikmaken van ESO’s Very Large Telescope hebben voor het eerst titaniumoxide gedetecteerd in de atmosfeer van een exoplaneet. De ontdekking, waarbij het FORS2-instrument is ingezet, is gedaan bij de hete Jupiterachtige planeet WASP-19b. Ze levert unieke informatie op over de chemische samenstelling en de temperatuur- en luchtdrukstructuur van de atmosfeer van deze ongewone en zeer hete wereld. De resultaten verschijnen vandaag in het tijdschrift Nature.

Orkaan Irma werd de vierde tropische cycloon van het Atlantische orkaanseizoen 2017. Deze orkaan groeide op 5 september 2017 uit tot een orkaan van categorie 5 en is voor zover bekend de eerste tropische cycloon van categorie 5 die de noordelijke Bovenwindse Eilanden passeert. Doordat het al snel duidelijk werd dat deze tropische cycloon zou uitgroeien tot een meteorologisch monster werd deze orkaan al gauw vanuit de ruimte opgevolgd en bestudeerd door diverse satellieten. Hieronder kan u de laatste foto's en video's terugvinden van Orkaan Irma die gemaakt werden vanuit de ruimte. 

Wetenschappers hebben met behulp van ALMA turbulente reservoirs van koud gas gedetecteerd rond verre, snelgroeiende sterrenstelsels. Ze deden dat door voor het eerst te kijken naar het molecuul CH+. Via CH+ moleculen kunnen onderzoekers volgen hoe het kan dat sterrenstelsels langer dan gedacht snel sterren vormen. Het is een nieuwe methode om een belangrijk tijdperk in de stervormingsgeschiedenis van het heelal beter te bestuderen. De resultaten van het onderzoek verschijnen in het vaktijdschrift Nature.

Astronomen hebben, met behulp van ESO's Very Large Telescope Interferometer, de meest gedetailleerde afbeelding ooit van een ster geconstrueerd. Het gaat om de rode superreus Antares. Ze hebben ook de eerste kaart (buiten die van de zon) gemaakt die de snelheden weergeeft van het materiaal rond een ster. De kaart onthult onverwachte turbulentie in Antares' uitgestrekte atmosfeer. De resultaten zijn gepubliceerd in het vakblad Nature.

Waarnemingen van zeven ‘kwalsterrenstelsels’ met ESO’s Very Large Telescope hebben het bestaan aan het licht gebracht van een tot nog toe onbekende manier om superzware zwarte gaten van brandstof te voorzien. Het lijkt erop dat het mechanisme dat de tentakels van gas en nieuwe sterren doet ontstaan waaraan deze sterrenstelsels hun bijnaam danken, ook ervoor zorgt dat gas de centrale delen van de stelsels kan bereiken. Op die manier wordt het zwarte gat gevoed dat zich daar schuilhoudt, waardoor dit fel gaat stralen. De resultaten zijn vandaag in het tijdschrift Nature verschenen.

Een nieuwe analyse van gegevens van ESO’s Very Large Telescope en andere telescopen wijst er voor het eerst op dat de omloopbanen van sterren rond het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg de subtiele effecten kunnen vertonen zoals die zijn voorspeld door Einsteins algemene relativiteitstheorie. Er zijn aanwijzingen dat de omloopbaan van de ster S2 enigszins afwijkt van het pad dat met behulp van klassieke fysica is berekend. Dit spannende resultaat is een voorproefje van de veel nauwkeurigere metingen en tests die in 2018 met het GRAVITY-instrument zullen worden gedaan wanneer S2 heel dicht langs het zwarte gat beweegt.

De Unit Telescope 4 (‘Yepun’) van ESO’s Very Large Telescope (VLT) is getransformeerd tot een volledig adaptieve telescoop. Na meer dan tien jaar van planning, constructie en tests heeft de nieuwe Adaptive Optics Facility (AOF) zijn eerste licht gezien met het instrument MUSE. Daarbij zijn verbluffend scherpe beelden vastgelegd van planetaire nevels en sterrenstelsels. De combinatie van AOF en MUSE vormt een van de meest geavanceerde en krachtige technologische systemen die ooit voor astronomisch onderzoek vanaf het aardoppervlak zijn gebouwd.

Aan de hand van nieuwe waarnemingen met ESO’s VLT Survey Telescope hebben astronomen drie verschillende populaties van ‘babysterren’ ontdekt in de Orionnevel-sterrenhoop. Deze onverwachte ontdekking levert zeer waardevolle nieuwe inzichten op over de wijze waarop zulke sterrenhopen ontstaan. Dat suggereert dat de vorming van sterren schoksgewijs gaat, en elke stellaire geboortegolf zich veel sneller voltrekt dan tot nog toe werd aangenomen.

Het MASCARA-station – de afkorting staat voor Multi-site All-Sky CAmeRA – op ESO’s La Silla-sterrenwacht in Chili heeft zijn eerste licht opgevangen. De nieuwe faciliteit zal gaan zoeken naar exoplaneten die voor hun heldere moedersterren langs schuiven, en een catalogus samenstellen van exoplaneten die later nauwkeuriger onder de loep kunnen worden genomen.

ESO’s Very Large Telescope (VLT) heeft een magnifieke opname gemaakt van het balkspiraalstelsel Messier 77. De foto doet het stelsel met zijn schitterende spiraalarmen en donkere stofbanden eer aan, maar weet het turbulente karakter van Messier 77 niet te vangen. Dit schilderachtige spiraalstelsel lijkt de rust zelve, maar niets is minder waar. Messier 77 – ook bekend als NGC 1068 – is een van de meest nabije actieve sterrenstelsels, die tot de meest energieke en spectaculaire objecten in het heelal worden gerekend. Hun kernen zijn vaak dermate helder dat ze de rest van het stelsel compleet overstralen.