ESO’s VISTA-telescoop geeft een opmerkelijk beeld van de Grote Magelhaense Wolk, een van onze meest nabije galactische buren. VISTA heeft dit sterrenstelsel en diens broertje, de Kleine Magelhaense Wolk, en hun omgeving ongekend gedetailleerd in kaart gebracht. Deze survey stelt astronomen in staat om een groot aantal sterren te bekijken, wat nieuwe mogelijkheden oplevert om de evolutie van sterren, de dynamica van sterrenstelsels en veranderlijke sterren te onderzoeken. De Grote Magelhaense Wolk(GMW) is met een afstand van slechts 163.000 lichtjaar een van onze naaste galactische buren. Hij en zijn broertje, de Kleine Magelhaense Wolk, behoren ook tot de dichtstbijzijnde dwergsterrenstelsels van de Melkweg.

Astronomen hebben voor het eerst waterdamp ontdekt in de atmosfeer van een superaarde. Eerder werd al waterdamp ontdekt in atmosferen van 'onleefbare' en extreem hete exoplaneten maar dankzij gegevens afkomstig van de Hubble Space Telescope is waterdamp nu ook gedetecteerd in de atmosfeer van een exoplaneet met een gematigde temperatuur. Voor wetenschappers is dit nu een ongelofelijk interessante planeet aangezien dit de eerste exoplaneet is die beschikt over waterdamp en een aangename temperatuur heeft. 

Deze intrigerende, kleurrijke verzameling objecten staat bekend als de Zeemeeuwnevel. Deze bijnaam heeft hij te danken aan zijn gelijkenis met een vliegende meeuw. Het hemelgebied waar hij deel van uitmaakt is rijk aan stof, waterstof, helium en sporen van zwaardere elementen. Het is de hete en energieke geboorteplaats van nieuwe sterren. De opmerkelijk detailrijke opname is gemaakt met ESO’s VLT Survey Telescope (VST) en toont de afzonderlijke hemelobjecten waaruit deze kosmische vogel bestaat in al hun details.

Op 2 juli kruiste het totaliteitspad van een zonsverduistering de ESO-sterrenwacht op La Silla in Chili. Deze zeldzame astronomische gebeurtenis vond plaats in het vijftigste bedrijfsjaar van ESO’s eerste sterrenwacht. De sterrenwacht op La Silla werd in 1969 geïnaugureerd en bracht Europa naar de voorhoede van het astronomische onderzoek. Duizend bezoekers, onder wie de president van de Republiek Chili, reisden naar de verafgelegen sterrenwacht om getuige te zijn van deze unieke samenloop.

Breakthrough Watch, het mondiale astronomische programma dat naar aarde-achtige planeten rond nabijgelegen sterren speurt, en de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), de belangrijkste intergouvernementele astronomische organisatie van Europa, hebben vandaag bekendgemaakt dat een nieuw instrument van de Very Large Telescope (VLT), bedoeld voor de jacht op exoplaneten, zijn eerste licht heeft opgevangen. Het instrument – de Near Earths in the AlphaCen Region of kortweg NEAR – is ontworpen om planeten op te sporen in de ‘leefbare zones’ van de twee dichtstbijzijnde zonachtige sterren, die deel uitmaken van het Alfa Centauri-stelsel.

Dankzij de unieke mogelijkheden van het SPHERE-instrument van ESO’s Very Large Telescope is het gelukt om de scherpste opnamen te maken van een dubbelplanetoïde terwijl deze op 25 mei langs de aarde vloog. De planetoïde vormde op zichzelf geen bedreiging, maar wetenschappers hebben hem kunnen gebruiken als oefenobject. Daarbij is aangetoond dat de geavanceerde technologie van ESO van cruciaal belang kan zijn voor de verdediging van onze planeet. Het International Asteroid Warning Network (IAWN) heeft een grote waarnemingscampagne gecoördineerd van de planetoïde 1999 KW4 terwijl deze op 25 mei 2019 op een afstand van 5,2 miljoen kilometer [1] langs de aarde vloog.

Iets meer dan een jaar nadat de Amerikaanse Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) in de ruimte werd gebracht, hebben wetenschappers er drie exokometen met ontdekt rond de ster Bèta Pictoris. Exokometen zijn kleine hemellichamen zijn die bestaan uit gas, ijs en stof, gekenmerkt worden door een staart en zich buiten ons zonnestelsel bevinden. TESS is een ruimtetelescoop die in april 2018 werd gelanceerd en ontworpen werd om exoplaneten te ontdekken met behulp van de transitiemethode.

Wetenschappers weten al een tijdje dat de maan krimpt doordat deze langzaam aan het afkoelen is. Zo is de maan de afgelopen paar honderd miljoen jaar ongeveer vijftig meter is diameter kleiner geworden. Recente analyses van seismische gegevens afkomstig van de Apollo maanmissies tonen nu aan de maan mogelijk nog steeds tektonisch actief is. Zo zouden er tussen 1969 en 1977 bijna dertig bevingen hebben plaatsgevonden in het maanoppervlak waarvan enkele in de buurt van jonge scheuren en breuklijnen. 

Er is groen licht voor SPEXone, het nieuw te ontwikkelen Nederlandse ruimte-instrument voor aerosolmeting. Vandaag zegde het Netherlands Space Office de nog benodigde 7 miljoen euro toe voor de vervaardiging van het meetinstrument. Aan boord van NASA-satelliet PACE (lancering 2022) brengt SPEXone ongekend nauwkeurig de eigenschappen van aerosolen in de atmosfeer in kaart en geeft daarmee antwoord op grote, openstaande klimaatvragen.

Deze foto, een compositie van verschillende waarnemingen met ESO’s VLT Survey Telescope (VST), toont de ESA-satelliet Gaia als een vaag spoor van stippen in de onderste helft van het met sterren bezaaide beeldveld. Deze waarnemingen zijn gedaan als onderdeel van een gezamenlijke inspanning om Gaia’s baan te meten en de nauwkeurigheid van haar unieke sterrenkaart te verbeteren. Gaia, die wordt beheerd door het Europese ruimteagentschap ESA, verkent de hemel vanuit een baan om het zogeheten L2-punt, dat 1,5 miljoen kilometer buiten de aardbaan ligt. Van daaruit werkt zij aan de meest omvangrijke en nauwkeurige driedimensionale kaart van onze Melkweg samen die ooit is gemaakt.