Locatie aan de sterrenhemel van de oudste ster in het universum
Foto: The Australia National University

Astronomen van de Australian National University zijn er ingeslaagd de tot nu toe oudste ster te ontdekken. Het hemellichaam is kort na de oerknal, ongeveer 13,7 miljard jaar geleden, ontstaan en ligt ongeveer 6 000 lichtjaar van ons verwijderd.

De astronomen stootten op de oude ster, dat de naam 'SMSS J031300.36-670839.3' draagt, toen men met behulp van de SkyMapper-telescoop in het Siding Spring Observatorium in Australië een digitale kaart van de zuidelijke sterrenhemel aan het samenstellen was. Uiteindelijk bevestigde een tweede observatorium in Chili eveneens deze vondst. De leeftijd van een ster kan door astronomen worden achterhaald aan de hand van zijn spectrum, ook wel 'vingerafdruk' genoemd, dat is opgeslagen in het licht afkomstig van een ster. Aan de hand van het spectrum kan men zeer precies de samenstelling van een ster meten wat op zijn beurt meer verteld over de periode waarin de ster is ontstaan. Zo bestond het jonge heelal kort na de oerknal uit elementaire deeltjes waaruit uiteindelijk enorme wolken van waterstof en helium zijn ontstaan. Uit deze wolken ontstonden de eerste generatie sterren die eindigden als supernovae. Hierbij ontstonden opnieuw gaswolken verrijkt met elementen als zuurstof, koolstof en ijzer waaruit een tweede generatie sterren is ontstaan. De pas ontdekte recordhouder is een ster van de tweede generatie.

Voor sterrenkundigen is de studie van oude sterren, en dus ook deze ontdekking, van groot belang aangezien men op die manier de samenstelling van de eerste generaties sterren en ook van het jonge heelal kan bestuderen. Uit de samenstelling van de nieuwe recordhouder blijkt nu dat deze in het kielzog is ontstaan van een andere zeer oude ster met een massa van ongeveer zestig keer de massa van de Zon. Uit de explosie van de oerster is uiteindelijk de pas ontdekte recordhouder ontstaan. De ster SMSS J031300.36-670839.3 blijkt echter lichtere elementen zoals koolstof en magnesium te bevatten en dat is voor de onderzoekers toch wel een verrassing. Het ijzergehalte van de nieuwe recordhouder is tien miljoen keer lager dan bij de Zon. Zo dacht men dat oersterren, de sterren van de eerste generatie, stierven als supernovae waarbij ze de ruimte bezaaiden met ondermeer ijzer. Doordat de nieuwe recordhouder lichtere elementen bevat, wijst dit er nu op dat de explosie van de ster van de eerste generatie niet echt energiek was. Een mogelijke verklaring voor de ijzerarme recordhouder is dat niet alle sterren van de eerste generatie superzware kolossen zijn geweest. Zo zouden sommige van deze oersterren wel hun koolstof het heelal hebben ingeblazen tijdens een supernova explosie maar niet hun ijzer. Het ijzer zou dan zijn 'geconsumeerd' door het zwarte gat dat in het hart van de explosie ontstond.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1965

Het gebeurde toen

De Amerikaanse piloot Joe H. Engle bereikt met het X-15 raketvliegtuig een hoogte van 81,1 kilometer. Het 15,4 meter lange X-15 raketvliegtuig werd gebouwd door de twee bedrijven North American Aviation en Reaction Motors en was een van de belangrijkste experimentele vliegtuigen van NASA en de Amerikaanse luchtmacht. De X-15 werd onder de vleugel van een B-52-bommenwerper tot op grote hoogte gebracht en vandaar gelanceerd. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken