De open sterrenhoop Hyaden
Foto: Jerry Lodrigues

Aan de hand van data afkomstig van de Kepler ruimtetelescoop heeft men in de bekende sterrenhoop Hyaden een planeet ontdekt die ongeveer vier keer zo groot is als de Aarde. Opmerkelijk aan deze ontdekking is dat deze exoplaneet werd ontdekt door twee amateur-astronomen die de vrij toegankelijke gegevens van de Kepler ruimtetelescoop hebben doorzocht.

De 600 miljoen dollar dure Amerikaanse Kepler ruimtetelescoop werd in maart 2009 succesvol in de ruimte gebracht met als doel planeten op te sporen die zich ver buiten ons zonnestelsel bevinden. Dit doet de ruimtetelescoop door kleine periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren te detecteren. Dergelijke dipjes ontstaan wanneer er om de ster een planeet cirkelt die met regelmatige tussenpozen voor zijn ster langs schuift. Doordat Kepler de afgelopen jaren zoveel data heeft verzamelt, werd een deel van de meetgegevens opengesteld voor het grote publiek zodat iedereen mee op zoek kan gaan naar planeten rondom andere sterren. Vervolgwaarnemingen door telescopen op Aarde moeten dan vaak bevestigen of de opgemerkte 'dipjes' weldegelijk exoplaneten zijn of niet. De planeet die nu nu door de twee amateur-astronomen Thomas Jacobs en Daryll LaCourse werd ontdekt en waarvan de ontdekking werd bevestigd door de McDonald sterrenwacht in Texas cirkelt rondom een rode dwergster en is ongeveer viermaal zo groot als de Aarde. Het object kreeg de naam 'K2-25b' en heeft ongeveer het formaat van de planeet Neptunus uit ons eigen zonnestelsel. Volgens astronomen is de omvang van deze planeet opvallend aangezien alle andere planeten die werden ontdekt rondom rode dwergsterren minder dan tweemaal zo groot zijn dan de Aarde. Hierdoor vermoeden astronomen dan ook dat de exoplaneet K2-25b een sterk opgezwollen atmosfeer heeft. De moederster maakt deel uit van de bekende open sterrenhoop Hyaden die zich in het sterrenbeeld Stier (Taurus) bevindt en ongeveer 200 sterren telt. Aangezien de sterren uit de Hyaden ongeveer 625 miljoen jaar oud zijn, moet de planeet K2-25b ongeveer dezelfde leeftijd hebben. Voor astronomen is de ontdekking van exoplaneten in sterrenhopen van groot belang. Zo ontstaan alle sterren in sterrenhopen ongeveer in dezelfde periode en onder dezelfde omstandigheden. Eenmaal astronomen veel planeten hebben ontdekt in jonge sterrenhopen kan men de planeten uit de verschillende sterrenhopen met elkaar vergelijken zodat men meer kan leren over het ontstaan en de evolutie van planeten. 

Wist je dat Kepler een camera heeft van 95 megapixels?

Het Amerikaanse Kepler Space Observatory werd op 7 maart 2009 in de ruimte gebracht met behulp van een Delta draagraket. Deze ruimtetelescoop werd genoemd naar de Duitse astronoom Johannes Kepler die aan de hand van een groot aantal waarnemingen (van hoofdzakelijk de planeet Mars) zijn bekende drie wetten formuleerde. De 480 kilogram zware ruimtetelescoop werd in een heliocentrische baan gebracht vanwaar het ruimtetuig sterren observeert om te zien of er geen dipjes zijn in de helderheid. Deze helderheidsdipjes, schommelingen in de lichtsterkte, wijzen op een planeet die voor de ster langs beweegt. Wanneer men op deze manier een exoplaneet heeft ontdekt, kan uit de lichtblokkade en de tijdstippen ervan de grootte en de baanperiode van de planeet worden berekend. Om de helderheidsdipjes te kunnen waarnemen, gebruikt Kepler een telescoop waarvan de hoofdspiegel een diameter heeft van 1,4 meter. Aan deze telescoop is uiteindelijk een speciale camera gekoppeld die bestaat uit 42 charge-coupled devices (CCD) die een totale resolutie hebben van 95 megapixels. Ter vergelijking: indien de Kepler satelliet naar een stad op Aarde zou kijken zou hij de ruimtetelescoop het dimmen van een portieklicht kunnen opmerken wanneer iemand ervoor langs loopt.
Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1807

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 4 Vesta. Dit is de op twee na grootste planetoïde in de hoofdring tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter en is tussen de 468 en 530 kilometer in diameter. Haar grootte en haar ongewoon heldere oppervlak maken van Vesta ook de helderste planetoïde. De vorm van Vesta is ongeveer bolvorming en het oppervlak en het oppervlak wordt gekenmerkt door een enorme krater met een diameter van 460 kilometer op de zuidpool. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken