Eind maart 1972 werd Cosmos 482 van de Sovjet-Unie gelanceerd. Maar die poging om te landen op de planeet Venus mislukte tijdens zijn vlucht naar de verre, bewolkte wereld. Belangrijke onderdelen van dat mislukte ruimtevaartuig bleven echter in een baan om de aarde cirkelen. De bovenste trap van de Sojoez raket die de Venus sonde lanceerde, stopte voortijdig waardoor de vracht in een baan om de aarde bleef. Maar er is nu belangrijk nieuws voor dit oud ruimtevaartuig: “Rond 9 of 10 mei zal er een ongewone ongecontroleerde terugkeer plaatsvinden.” Dat meldt satellietwaarnemer Marco Langbroek uit Nederland. Hij kijkt al jaren met zijn telescoop naar de rondcirkelende Cosmos 482 resten. Wat in het verschiet ligt is de terugkeer van het Cosmos 482 afdaalvaartuig, de landingsmodule van de dolende Sovjet Venera missie die meer dan 53 jaar geleden mislukte.
Cosmos 482 van de voormalige Sovjet-Unie was een zustersonde van Venera 8. Dat onbemande ruimtevaartuig werd in juli 1972 de tweede die met succes landde op het oppervlak van de planeet Venus. Dat ruimtevaartuig werd in juli 1972 het tweede ruimtetuig dat met succes landde op het oppervlak van Venus. Het gaf 50 minuten en 11 seconden lang gegevens door van het helse oppervlak van Venus voordat het bezweek onder de barre omstandigheden. Ondertussen drijft het Cosmos 482 wrak rond de aarde op weg naar zijn klaarblijkelijke terugkeer op aarde. Het toestel in Sovjetstijl was gebouwd om de hitte te weerstaan tijdens de afdaling in de dikke atmosfeer van Venus' wolkenlaag. De massa van de Venuslander werd geschat op 495 kilogram en heeft een aanzienlijke thermische bescherming.
Wanneer en waar de eigenzinnige Sovjet-hardware precies op aarde kan neerstorten, is nog onzeker. Met een baanhelling van 51,7 graden kan de terugkeer ergens tussen 52 N en 52 Z plaatsvinden, legt Langbroek uit. De afgelopen maanden heeft Langbroek samen met collega Dominic Dirkx een terugkeermodel voor Cosmos 482 gemaakt in TUDAT, de TU Delft Astrodynamics Toolbox. TUDAT is open source, multi-platform astrodynamica software, ontwikkeld en onderhouden door de faculteit Luchtvaart en Ruimtevaart van de Technische Universiteit Delft, waar Langbroek werkt. Zoals Langbroek rapporteert, had de Venus sonde een parachute voor de duik in de bovenste atmosfeer van Venus, “maar ik zou er niet op wedden dat dat nu werkt en ik zou aannemen dat, als hij de terugkeer overleeft, hij hard neerkomt.”
Langbroek heeft een model gemaakt van de terugkeer en verwacht een eindsnelheid van zo'n 65-70 meter per seconde op de grond of in de oceaan. Dus zou dit stuk ruimteafval een afdaling naar zijn thuisplaneet, vanwaar het gelanceerd werd, kunnen overleven? “De risico's zijn niet bijzonder hoog, maar ook niet nul,” zegt Langbroek. “Met een massa van iets minder dan 500 kg en een grootte van 1 meter zijn de risico's vergelijkbaar met die van een meteorietinslag.”
Ondertussen heeft satellietvolger Ralf Vandebergh uit Nederland een eerste reeks beelden gemaakt van alleen de capsule in een baan om de aarde. “We zien een duidelijke compacte bal! Deze set is al fantastisch, denk ik,” zei hij. Vandebergh zei dat deze eerste reeks beelden met hoge resolutie vergeleken worden met een Starlink-satellietbus in een operationele baan. Hij merkt op dat Cosmos 482 ruwweg 130 kilometer dichterbij is dan de Starlink bus die, volgens de gegevens, ongeveer 1,3 meter bij 2,7 meter is. Vandebergh zei dat hij verbijsterd was over wat hij zag op de frames van de verzamelde beelden. “Verschillende frames lijken te bevestigen wat ik dacht te zien in de beelden van 2014, [dat] er een compacte bal is, maar verschillende frames tonen een zwakke langgerekte structuur aan één bepaalde kant van de bal,” voegde Vandebergh eraan toe. Hij heeft in het verleden gespeculeerd dat het mogelijk was dat dit de parachute was die naar buiten kwam. “Het is niet onmogelijk dat het object tuimelt,” merkt Vandebergh op, ‘dus de parachute zou soms zichtbaar zijn,’ aangenomen dat het de parachute is. Hij waarschuwde dat er meer tijd nodig is om beter te analyseren wat er te zien is in de beelden.
Foto: Ralf Vandebergh
Bron: Space.com
