Een decennialang wetenschappelijk debat over het ontstaan van de Silverpit-krater in het zuidelijke deel van de Noordzee is opgelost. Nieuw bewijs bevestigt dat deze krater ongeveer 43-46 miljoen jaar geleden is ontstaan door de inslag van een asteroïde of komeet. Een team onder leiding van dr. Uisdean Nicholson van de Heriot-Watt University in Edinburgh gebruikte seismische beeldvorming, microscopische analyse van gesteente en numerieke modellen om het sterkste bewijs tot nu toe te leveren dat Silverpit een van de zeldzame inslagkraters op aarde is.
De Silverpit-krater ligt 700 meter onder de zeebodem in de Noordzee, ongeveer 80 mijl voor de kust van Yorkshire. Sinds de ontdekking in 2002 is de 3 km brede krater, die omgeven is door een 20 km brede zone met cirkelvormige breuken, het onderwerp van een verhit debat onder geologen. Uit eerste studies bleek dat het om een inslagkrater ging. De wetenschappers die de krater ontdekten, wezen op de centrale piek, de cirkelvorm en de concentrische breuken, kenmerken die vaak worden geassocieerd met inslagen met zeer hoge snelheid. Alternatieve theorieën stelden echter dat de kraterstructuur werd veroorzaakt door zout dat zich diep onder de kraterbodem verplaatste of door het instorten van de zeebodem als gevolg van vulkanische activiteit. In 2009 legden geologen de vorming van de krater ter stemming voor, zoals vermeld in het decembernummer van het tijdschrift Geoscientist van dat jaar. Een meerderheid stemde tegen de inslagkraterhypothese. Nieuw bewijs heeft aangetoond dat zij ongelijk hadden. Het door Heriot-Watt geleide team gebruikte nieuw beschikbare seismische beeldgegevens en bewijs van onder de zeebodem om de inslagtheorie te bewijzen.
Dr. Nicholson, sedimentoloog aan de School of Energy, Geoscience, Infrastructure and Society van de Heriot-Watt University, zei: "Dankzij nieuwe seismische beeldvorming hebben we een ongekend beeld van de krater gekregen. Monsters uit een oliebron in het gebied hebben ook zeldzame ‘geschokte’ kwarts- en veldspaatkristallen aan het licht gebracht op dezelfde diepte als de bodem van de krater. We hebben uitzonderlijk veel geluk gehad dat we deze hebben gevonden, het was echt zoeken naar een speld in een hooiberg. Deze bewijzen zonder enige twijfel de hypothese van de inslagkrater, omdat ze een structuur hebben die alleen kan worden gecreëerd door extreme schokdrukken. "Ons bewijs toont aan dat een 160 meter brede asteroïde vanuit het westen onder een lage hoek op de zeebodem is ingeslagen. “Binnen enkele minuten ontstond er een 1,5 kilometer hoge gordijn van gesteente en water, die vervolgens in zee stortte en een tsunami van meer dan 100 meter hoog veroorzaakte.”
Professor Gareth Collins van het Imperial College London was aanwezig bij het Silverpit Crater-debat in 2009 en leverde ook de numerieke modellen voor het nieuwe onderzoek. “Ik heb altijd gedacht dat de inslaghypothese de eenvoudigste verklaring was en het meest in overeenstemming met de waarnemingen”, aldus professor Collins. “Het is zeer bevredigend om eindelijk de zilveren kogel te hebben gevonden. We kunnen nu verdergaan met het spannende werk om de verbazingwekkende nieuwe gegevens te gebruiken om meer te weten te komen over hoe inslagen de planeten onder het oppervlak vormen, wat op andere planeten erg moeilijk is.” Dr. Nicholson zei: "Silverpit is een zeldzame en uitzonderlijk goed bewaarde inslagkrater met hoge snelheid. Deze zijn zeldzaam omdat de aarde zo'n dynamische planeet is: platentektoniek en erosie vernietigen bijna alle sporen van de meeste van deze gebeurtenissen. Er zijn ongeveer 200 bevestigde inslagkraters op het land en slechts ongeveer 33 zijn onder de oceaan geïdentificeerd. We kunnen deze bevindingen gebruiken om te begrijpen hoe asteroïde-inslagen onze planeet door de geschiedenis heen hebben gevormd, en om te voorspellen wat er zou kunnen gebeuren als we in de toekomst een asteroïde-botsing zouden krijgen." De bevestiging dat Silverpit een inslagkrater is, plaatst deze naast structuren zoals de Chicxulub-krater in Mexico, die in verband wordt gebracht met het massale uitsterven van de dinosauriërs, en de Nadir-krater voor de kust van West-Afrika, die onlangs als inslagplaats is bevestigd.
Illustraties: Nature Communications
Bron: Phys.org
