Voor komeetliefhebbers wordt 2013 een zeer boeiend jaar, want het zou kunnen dat volgend jaar, in 2013, twee kometen met het blote oog zichtbaar worden! Het gaat om de kometen C/2011 L4 PANSTARRS en C/2012 S1 ISON, die allebei met het blote oog zichtbaar zouden moeten zijn in onze streken.
Komeet PANSTARRS
Sterrenkundigen van de universiteit van Hawaï hebben met behulp van de Pan-STARRS 1 telescoop op Maui een komeet ontdekt die in 2013 wellicht te zien zal zijn met het blote oog. De komeet werd in de nacht van 5 op 6 juni 2011 ontdekt en kreeg de naam C/2011 L4 (PANSTARRS). Volgens de eerste baanberekeningen van de komeet door het Minor Planet Center zal het object begin 2013 op een afstand van ongeveer 50 miljoen kilometer langs de zon vliegen. Het object had bij haar ontdekking in het sterrenbeeld Schorpioen een magnitude van 19, en was dus enkel zichtbaar in zeer grote telescopen. Wetenschappers gaan er vanuit dat deze komeet afkomstig is van de Oortwolk. Dit gebied bevindt zich in de buitenste regionen van het zonnestelsel en is de thuisplaats van duizenden ijskoude objecten. Door aantrekkingskrachten van andere objecten is komeet C/2011 L4 (PANSTARRS) van zijn vaste baan afgeweken waardoor het hemelobject zich nu in een paraboolbaan om de zon bevindt. De eerste baanberekeningen tonen ook aan dat komeet C/2011 L4 (PANSTARRS) geen gevaar vormt voor de Aarde.
Als alles goed gaat, zal de komeet na haar perihelium in haar baan rond de zon op 10 maart 2013 met het blote oog zichtbaar worden. Twee dagen na haar periheliumdoorgang, op 13 maart 2013, zal de komeet de hemelevenaar kruisen en wordt ze 's avonds na zonsondergang zichtbaar in het westen. De komeet vervolgt een snelle noordwaartse beweging en wordt elke dag vroeger zichtbaar. Vanaf 3 april staat de komeet in oppositie met de zon, wat wilt zeggen dat het hemelobject de gehele nacht zichtbaar is. Op dat moment neemt haar helderheid echter af en blijft de komeet nog steeds aan hoogte toenemen. Eind mei 2013, wanneer de komeet normaalgezien met het blote oog niet meer zichtbaar zal zijn, zal de komeet in onze streken haar maximale hoogte bereiken.
De Pan-STARRS 1 telescoop waarmee de komeet ontdekt is maakt deel uit van het Panoramic Survey Telescope & Rapid Response System dat ontwikkeld werd om op zoek te gaan naar planetoïden die langs de Aarde scheren. De telescoop op de Haleakala vulkaan op Maui werd uitgerust met een 1,4 gigapixel digitale camera waarmee wetenschappers een groot deel van de hemel meteen kunnen fotograferen. Dit nieuwe observatorium neemt elke 30 seconden één opname en de hoeveelheid data die Pan-STARRS elke nacht produceert is te vergelijken met duizend DVD's. Elke maand fotografeert Pan-STARRS één zesde van de sterrenhemel.
Komeet ISON
Een andere komeet die met het blote oog zichtbaar zou kunnen worden is komeet C/2012 S1 ISON, die ontdekt is door een Russisch team met behulp van de 0,4 meter telescoop uit het International Scientific Optical Network. Op dit moment bevindt de komeet zich nabij de baan van Jupiter en heeft een magnitude van 18. Echter, op 28 november 2013 zal de komeet in het perihelium van haar baan komen en op ongeveer 2 milljoen kilometer van de zon passeren. Het ijs dat op deze manier smelt, laat een spoor achter en vormt een staart, die gekend is onder de naam coma. Rond deze periode zou het kunnen dat deze komeet een negatieve magnitude zal krijgen! In de huidige toestand van de komeet zal deze met het blote oog zichtbaar worden vanaf november en tot januari zichtbaar aan de hemel blijven.
Schattingen van de helderheid van de komeet zeggen dat de komeet een helderheid zou kunnen hebben tussen -11 en -16. In het beste geval wordt deze komeet dus helderder dan de volle maan! Er dient echter opgemerkt te worden dat het erg riskant is om een helderheidsschatting van een komeet te doen want tijdens een komeetpassage kan er altijd met de komeet iets gebeuren. Een goed voorbeeld hiervan is komeet Elenin, die met het blote oog zichtbaar had moeten geweest zijn vorig jaar, maar in plaats daarvan in stukken brak toen hij te dicht kwam bij de zon.
