Een gigantische radiotelescoop op de Krim, die in het verleden werd gebruikt om missies naar Mars en Venus te ondersteunen en contact te leggen met buitenaardse beschavingen, is vernietigd door een drone-aanval. De Oekraïense strijdkrachten hebben de 70 meter hoge antenne-schotel neergehaald om te voorkomen dat Russische troepen deze zouden gebruiken om aanvallen op hun grondgebied te leiden.
De RT-70 radiotelescoop stond sinds de annexatie van de Krim in 2014 onder Russische controle. Volgens Defense Express hebben de Russen de 5.000 ton zware constructie grondig gemoderniseerd om deze te kunnen gebruiken voor militaire communicatie. De telescoop zou hebben gediend als antenne voor het GLONASS-satellietnavigatiesysteem, het Russische alternatief voor het Amerikaanse GPS. Naar verluidt zou het gebruik van de RT-70-radioantenne de nauwkeurigheid van GLONASS met ongeveer 30% hebben verhoogd.
Eind augustus verschenen beelden van een drone die tegen de 50 jaar oude radiotelescoop botste. Volgens Defense Express richtte de drone zich op de 200 kilowatt radio-ontvanger in het hart van de telescoop. De op maat gemaakte ontvanger, die in 2011 in Moskou werd geproduceerd tijdens de laatste grote upgrade van de telescoop, zal moeilijk te vervangen zijn, aldus Defense Express, wat betekent dat Rusland de antenne waarschijnlijk niet snel zal kunnen repareren.
De vernielde schotel was een van de drie RT-70-radiotelescopen die halverwege de jaren zeventig in de voormalige Sovjet-Unie werden gebouwd om het Sovjet Deep Space Network te vormen. Sovjet-satellietcontroleurs gebruikten de radiotelescoop, vlakbij de stad Yevpatoria aan de kust van de Zwarte Zee, om te communiceren met verschillende missies van het Venus-verkenningsprogramma Venera aan het eind van de jaren zeventig en het begin van de jaren tachtig.
In de jaren 2000 speelde de telescoop een prominente rol in verschillende initiatieven om contact te leggen met buitenaards leven. Er werden meer dan 20 berichtenpakketten verzonden vanuit de telescoop in vier berichtcampagnes gericht op potentieel bewoonbare planeten die rond sterren buiten het zonnestelsel draaien. De meeste van deze berichten hebben hun bestemming nog niet bereikt. Het bericht dat het eerst zijn doel zal bereiken, is op weg naar een aardachtige planeet die rond de ster Gliese 581 draait, op ongeveer 20,5 lichtjaar van de aarde, en zal naar verwachting in 2029 aankomen.
De Yevpatoria RT-70 radioantenne voerde ook astronomisch onderzoek uit en detecteerde signalen van planeten, asteroïden en verre galactische centra. In de jaren 2000 ondersteunde de telescoop de missies Mars Express en Rosetta van het Europees ruimteagentschap ESA, die respectievelijk naar Mars en komeet 67/P waren gericht.
De RT-70-radiotelescoop was een van de vele astronomische faciliteiten die na de annexatie van de Krim in handen van Rusland kwamen. Het bergachtige Krim was vroeger een populaire vakantiebestemming in de voormalige Sovjet-Unie, bekend om zijn zonnige klimaat en zandstranden. Het wolkenloze weer en het bergachtige landschap van het schiereiland maakten het ook tot een centrum voor astronomie.
Volgens Orbital Today staat de Shain-spiegeltelescoop, het grootste optische sterrenkijkapparaat in Oekraïne met een spiegel van 2,6 meter, nu onder controle van de Russische Academie van Wetenschappen, evenals de optische telescopen, radiotelescoop en laserafstandsmeters van het Simez-observatorium op het zuidelijkste puntje van de Krim. Elders in Oekraïne liep de gigantische Oekraïense radiotelescoop in Charkov in 2022 aanzienlijke schade op toen de regio onder Russische bezetting stond. Orbital Today meldde dat Russische troepen instrumenten en computers uit het observatorium hadden gestolen en landmijnen hadden gelegd op het 150.000 vierkante meter grote terrein dat bedekt was met meer dan 2000 dipoolradioantennes.
Een rapport van UNESCO uit 2024 schat de totale schade aan de Oekraïense wetenschappelijke infrastructuur als gevolg van de Russische oorlog op 1,26 miljard dollar.
Bron: Space.com
