Foto: Airbus

De oceanen worden gevaarlijker en satellieten worden ingeschakeld om te helpen. De vraag naar maritieme bewaking vanuit de ruimte neemt toe door toenemende geopolitieke spanningen, economische knelpunten en illegale maritieme activiteiten, volgens een nieuw rapport van marktonderzoeksbureau Quilty Space. De bevindingen van het bureau benadrukken een wereldwijde push door overheden en industrieën om het zogeheten 'maritime domain awareness' (MDA) te verbeteren, de allesomvattende term voor het volgen van welke schepen waar zijn, wat vervoeren en wat doen. “In het 'maritime domain awareness ' is tijdigheid vaak de beslissende factor tussen bruikbaar inzicht en oudbakken gegevens”, aldus het rapport.

Van piraterij tot geopolitiek

Quilty Space wijst op een sterke toename van verstorende gebeurtenissen op zee in de afgelopen vijf jaar als een belangrijke drijvende kracht achter de vraag. Incidenten zoals Houthi-aanvallen op schepen in de Rode Zee, de assertiviteit van de Chinese marine in de Zuid-Chinese Zee, piraterij voor de kust van West-Afrika en door het klimaat veroorzaakte knelpunten zoals de droogte van het Panamakanaal hebben kwetsbaarheden in wereldwijde scheepvaartnetwerken blootgelegd. “Gebeurtenissen die ooit als zeldzaam werden beschouwd, zijn nu regelmatige kenmerken van de maritieme bedrijfsomgeving”, aldus het rapport, dat eraan toevoegt dat deze ontwikkelingen de manier veranderen waarop overheden en commerciële vloten risico's inschatten en routes plannen. Ook de wereldwijde strijd tegen illegale visserij wordt gestimuleerd door satellietbewaking, vooral nu landen de activiteiten van de Chinese verre-zeevloten gaan tegengaan. Nu de visbestanden onder druk staan en de budgetten voor handhaving onder druk staan, biedt informatie vanuit de ruimte een manier om meer grond - of water - te bestrijken met minder middelen.

Latency is een knelpunt

Zelfs nu er meer satellieten worden gelanceerd, blijft het een kritieke uitdaging om gegevens snel genoeg te krijgen om actie te ondernemen. Gebruikers verwachten meestal maritieme informatie binnen 30 minuten na het verzamelen. Maar als de satelliet niet onmiddellijk in contact staat met een grondstation, zijn vertragingen (latency) van twee uur of meer gebruikelijk - “op dat moment is de informatie in feite nutteloos”, aldus het Quilty-rapport. Vertraging (latency)wordt vooral problematisch bij het volgen van ongrijpbare doelen zoals schepen die hun transponders uitschakelen of van bekende routes afwijken. Deze zogenaamde “dark ships” zijn vaak betrokken bij smokkel, piraterij of illegale visserij. Het rapport noemt verwerking aan boord als een veelbelovende oplossing. In plaats van ruwe gegevens naar de aarde te sturen voor analyse, worden nieuwere satellieten ontworpen om radar- en andere signalen in de ruimte te verwerken. Een voorbeeld is Canada's MDA Space, dat de Chorus constellatie van radarsatellieten bouwt. Chorus, waarvan de lancering van de eerste satelliet gepland staat voor 2026, zal gegevens in een baan om de aarde verwerken om zo snel informatie te kunnen leveren aan defensie- en inlichtingendiensten.

Sensoren in lagen

Traditionele scheepstracering is gebaseerd op het Automatic Identification System (AIS) - een op transponders gebaseerd netwerk dat verplicht is gesteld door de internationale maritieme wetgeving. Maar AIS wordt steeds kwetsbaarder voor spoofing en manipulatie, wat de betrouwbaarheid ondermijnt. Om de hiaten op te vullen, gebruiken bedrijven een “tip en cue” model, waarbij een sensor - zoals een radiofrequentiedetector (RF) - een verdacht signaal identificeert en een beeldsatelliet vraagt om visuele of radargegevens vast te leggen. Satellietconstellaties in een baan om de aarde die zijn uitgerust met optische, synthetic aperture radar (SAR), hyperspectrale en RF-sensoren maken gelaagde bewaking van uitgestrekte oceaangebieden mogelijk. Maar de integratie van deze verschillende gegevensbronnen en platforms blijft technisch complex en kostbaar. Een andere hindernis is de grondinfrastructuur. Grote, gedistribueerde grondstationnetwerken kunnen de doorlooptijd van gegevens verbeteren, maar gaan gepaard met hoge operationele kosten en geografische beperkingen. “Om een allesomvattend bewustzijn van het maritieme domein te krijgen, moeten gegevens uit zowel de ruimte als op het land worden samengevoegd en moeten meerdere soorten sensoren worden geïntegreerd”, concludeert Quilty. “Geen enkel sensorplatform kan het volledige beeld alleen vastleggen.”

NGA test commerciële oplossingen

Amerikaanse defensie- en inlichtingendiensten maken steeds vaker gebruik van commerciële innovatie om hiaten in de maritieme informatie te dichten. Vorig jaar deed de National Geospatial Intelligence Agency (NGA) een oproep voor commerciële oplossingen om maritieme activiteiten te volgen. De eerste prijs voor commerciële oplossingen werd vorig jaar toegekend aan Orbital Insight, nu in handen van Privateer, voor maritieme surveillancecapaciteiten die militaire en binnenlandse defensieoperaties ondersteunen. NGA adjunct-directeur Brett Markham zei dat het agentschap het proefcontract met Orbital Insight heeft verlengd. Tijdens zijn toespraak op het GEOINT Symposium op 18 mei zei Markham dat het agentschap het pilotproject, dat vorig jaar voor het eerst werd toegekend, zou voortzetten voor een periode van zes maanden. Hij zei dat het programma NGA helpt om commerciële opties voor niet-gerubriceerde inlichtingen beter te begrijpen. Het Ministerie van Defensie investeert ook direct in maritieme surveillance-satellieten. Het in Californië gevestigde Umbra, dat SAR-satellieten exploiteert, heeft onlangs een Strategic Funding Increase (STRATFI) contract van de Amerikaanse luchtmacht gekregen voor de ontwikkeling van een constellatie van de volgende generatie. Het doel: radardekking over een groot gebied en tip-and-cue-mogelijkheden leveren voor maritieme veiligheidsmissies.

Bron: SpaceNews.com

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1981

Het gebeurde toen

Vanop de Cape Canaveral lanceerbasis in Florida wordt een Delta 3914 raket gelanceerd met aan boord de Amerikaanse GOES 5 weersatelliet. Deze satelliet maakt net als zijn voorgangers deel uit van het Geostationary Operational Environmental Satellite (GOES) netwerk dat bestaat uit verschillende weersatellieten die zich in een geosynchrone baan om de Aarde bevinden. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

Sociale netwerken