Op 25 juni 2023 richtte NASA's James Webb ruimtetelescoop zich op de beroemde ringenplaneet Saturnus voor zijn eerste nabij-infrarood waarnemingen van de planeet. De eerste beelden van Webb's NIRCam (Near-Infrared Camera) fascineren onderzoekers nu al. Saturnus zelf lijkt extreem donker op deze infrarode golflengte waargenomen door de telescoop, omdat methaangas bijna al het zonlicht absorbeert dat op de atmosfeer valt.
Een internationaal team van wetenschappers heeft met behulp van gegevens van de NASA/ESA/CSA James Webb Space Telescope voor het eerst een molecuul gedetecteerd dat bekend staat als het methylkation (CH3+) en dat zich bevindt in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. Ze hebben deze prestatie geleverd met een interdisciplinaire analyse door deskundigen, waaronder belangrijke input van spectroscopisten uit laboratoria. Deze eenvoudige molecule heeft een unieke eigenschap: het reageert relatief inefficiënt met het meest voorkomende element in ons heelal (waterstof), maar reageert gemakkelijk met andere moleculen en initieert zo de groei van complexere koolstofmoleculen.
Met behulp van de James Webb Space Telescope heeft een groep astronomen onder leiding van Sebastian Zieba (MPIA, Sterrewacht Leiden) gezocht naar een atmosfeer op de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 c. Hoewel de planeet qua grootte en temperatuur bijna identiek is aan Venus, en de verwachting was dat hij een dikke dampkring zou hebben, blijkt de atmosfeer heel anders te zijn. Door de warmte die de planeet afgeeft te analyseren, concluderen ze dat de planeet mogelijk slechts een ijle atmosfeer heeft met een minimale hoeveelheid kooldioxide. De resultaten zijn verschenen in het tijdschrift Nature.
Een waterdamppluim van de Saturnusmaan Enceladus van meer dan 9.650 km, bijna de afstand van Los Angeles, Californië tot Buenos Aires, Argentinië, is ontdekt door onderzoekers met behulp van NASA's James Webb Space Telescope. Dit is niet alleen de eerste keer dat een dergelijke wateremissie over zo'n grote afstand is waargenomen, maar Webb geeft wetenschappers ook voor het eerst een directe blik op hoe deze emissie de watervoorziening van het hele systeem van Saturnus en zijn ringen voedt.
Astronomen gebruikten NASA's James Webb Space Telescope om het warme stof rond een nabijgelegen jonge ster, Fomalhaut, in beeld te brengen en zo de eerste asteroïdengordel die ooit buiten ons zonnestelsel is gezien in infrarood licht te bestuderen. Maar tot hun verrassing zijn de stofstructuren veel complexer dan de asteroïden- en Kuipergordels van ons zonnestelsel.
In navolging van het beeld van Neptunus dat in 2022 werd gepubliceerd, heeft de James Webb-ruimtetelescoop van de NASA een prachtig beeld gemaakt van de andere ijsreus van het zonnestelsel, de planeet Uranus. Het nieuwe beeld toont dramatische ringen en heldere kenmerken in de atmosfeer van de planeet. De gegevens van Webb tonen de ongekende gevoeligheid van het observatorium voor de zwakste stofringen, die slechts door twee andere faciliteiten in beeld zijn gebracht: het Voyager 2-ruimtevaartuig dat in 1986 langs de planeet vloog, en het Keck-observatorium met geavanceerde adaptieve optiek.
Een internationaal team van onderzoekers heeft NASA's James Webb Space Telescope gebruikt om de temperatuur te meten van de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 b. De meting is gebaseerd op de thermische emissie van de planeet: warmte-energie die wordt afgegeven in de vorm van infrarood licht dat door Webb's Mid-Infrarood Instrument (MIRI) wordt gedetecteerd. Het resultaat geeft aan dat de dagzijde van de planeet een temperatuur heeft van ongeveer 500 kelvin (ongeveer 226,8 graden Celsius) en suggereert dat hij geen atmosfeer van betekenis heeft.
Onderzoekers die met de James Webb-ruimtetelescoop van de NASA observeren, hebben kenmerken van silicaatwolken in de atmosfeer van een verre planeet ontdekt. De atmosfeer stijgt, mengt en beweegt voortdurend gedurende zijn 22 uur durende dag, waarbij heter materiaal omhoog wordt gebracht en kouder materiaal omlaag wordt geduwd.
Een voorheen onbekende asteroïde van 100-200 meter, ongeveer zo groot als het Colosseum van Rome, is ontdekt door een internationaal team van Europese astronomen die gebruik maken van de NASA/ESA/CSA James Webb Space Telescope. Hun project maakte gebruik van gegevens van de kalibratie van het Mid-InfraRed Instrument (MIRI), waarbij het team op toevallige wijze een tussenliggende asteroïde ontdekte.
In een waarnemingsprestatie van grote precisie hebben wetenschappers een nieuwe techniek gebruikt met NASA's James Webb Space Telescope om de schaduwen van sterlicht te vangen die door de dunne ringen van Chariklo worden geworpen. Chariklo is een ijzig, klein lichaam, maar het grootste van de bekende Centaur-populatie, gelegen op meer dan 2 miljard mijl afstand voorbij de baan van Saturnus. Chariklo is slechts 250 kilometer in diameter of ongeveer 51 keer kleiner dan de aarde, en zijn ringen draaien op een afstand van ongeveer 400 kilometer van het centrum van het lichaam.
De Amerikaanse ruimtesonde Viking 1, met aan boord de Viking 1 Marslander, begeeft zich in een baan om de planeet Mars nadat beide ruimtetuigen op 20 augustus 1975 werden gelanceerd. Viking 1 was opgesplitst in twee gedeeltes. Een orbiter die de communicatie met de Aarde onderhield, foto's maakte van Mars (om geschikte landingsplaatsen te checken) en zijn twee maantjes Phobos en Deimos en andere gegevens verzamelde. Daarnaast een lander die foto's van het oppervlak maakte, weerkundige gegevens verzamelde en een laboratorium aan boord had om eventueel leven aan te tonen. Foto: NASA
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.