Foto: NASA

De gemiddelde oppervlaktetemperatuur van de aarde in 2023 was de warmste ooit gemeten, volgens een analyse van NASA. De wereldwijde temperaturen lagen vorig jaar ongeveer 1,2 graden Celsius boven het gemiddelde van NASA's basisperiode (1951-1980), meldden wetenschappers van NASA's Goddard Institute for Space Studies (GISS) in New York. "NASA en NOAA's wereldwijde temperatuurrapport bevestigt wat miljarden mensen over de hele wereld vorig jaar hebben ervaren: we hebben te maken met een klimaatcrisis," zei NASA Administrator Bill Nelson.

"Van extreme hitte tot bosbranden en een stijgende zeespiegel, we kunnen zien dat onze aarde aan het veranderen is. Er is nog steeds meer werk te doen, maar president Biden en gemeenschappen in heel Amerika ondernemen meer actie dan ooit om klimaatrisico's te verminderen en gemeenschappen te helpen veerkrachtiger te worden, en NASA zal ons uitkijkpunt in de ruimte blijven gebruiken om cruciale klimaatgegevens terug te brengen naar de aarde die begrijpelijk en toegankelijk zijn voor alle mensen. NASA en de regering Biden-Harris werken aan de bescherming van onze planeet en haar bewoners, voor deze generatie, en de volgende." In 2023 ervoeren honderden miljoenen mensen over de hele wereld extreme hitte, en elke maand van juni tot december vestigde een wereldwijd record voor de desbetreffende maand. Juli was de warmste maand ooit gemeten. Over het geheel genomen was de aarde in 2023 ongeveer 1,4 graden Celsius warmer dan het gemiddelde aan het einde van de 19e eeuw, toen het bijhouden van moderne gegevens begon.

"De uitzonderlijke opwarming die we nu meemaken is niet iets wat we eerder hebben gezien in de geschiedenis van de mensheid", zegt Gavin Schmidt, directeur van GISS. "Het wordt voornamelijk veroorzaakt door onze uitstoot van fossiele brandstoffen en we zien de gevolgen in hittegolven, hevige regenval en kustoverstromingen." Hoewel wetenschappers overtuigend bewijs hebben dat de opwarmingstrend van de aarde op lange termijn wordt veroorzaakt door menselijke activiteit, onderzoeken ze nog steeds andere fenomenen die jaarlijkse of meerjarige klimaatveranderingen kunnen beïnvloeden, zoals El Niño, aërosolen en vervuiling, en vulkaanuitbarstingen.

De grootste bron van de variabiliteit van jaar tot jaar is het oceaanklimaatpatroon El Niño - Zuidelijke Oscillatie in de Stille Oceaan. Het patroon kent twee fasen, El Niño en La Niña, wanneer de temperaturen van het zeeoppervlak langs de evenaar wisselen tussen warmere, gemiddelde en koelere temperaturen. Van 2020-2022 kende de Stille Oceaan drie opeenvolgende La Niña gebeurtenissen, die de neiging hebben om de temperaturen wereldwijd af te koelen. In mei 2023 ging de oceaan over van La Niña naar El Niño, wat vaak samenvalt met de warmste jaren ooit gemeten. De recordtemperaturen in de tweede helft van 2023 vonden echter plaats vóór de piek van de huidige El Niño. Wetenschappers verwachten de grootste gevolgen van El Niño in februari, maart en april.

Deze datavisualisatie, die maandelijks wordt bijgewerkt, toont de seizoensgebonden cyclus van temperatuurschommelingen
op het aardoppervlak en hoe die temperaturen afwijken van het gemiddelde van 1951 tot 1980 - Grafiek: NASA

Wetenschappers hebben ook de mogelijke gevolgen onderzocht van de uitbarsting van de Hunga Tonga-Hunga Ha'apai onderzeese vulkaan in januari 2022, die waterdamp en fijne deeltjes, of aerosolen, de stratosfeer in blies. Uit een recent onderzoek bleek dat de vulkaanaerosolen, door zonlicht weg te reflecteren van het aardoppervlak, leidden tot een algehele lichte afkoeling van minder dan ongeveer 0,1 graden Celsius op het zuidelijk halfrond na de uitbarsting. "Zelfs met incidentele koelfactoren zoals vulkanen of aerosolen, zullen we records blijven breken zolang de uitstoot van broeikasgassen blijft stijgen," zei Schmidt. "En helaas hebben we het afgelopen jaar weer een nieuw record gevestigd voor de uitstoot van broeikasgassen."

"Het recordjaar 2023 onderstreept het belang van dringende en voortdurende acties om klimaatverandering aan te pakken," zei NASA-adjunct-administrateur Pam Melroy. "Recente wetgeving heeft geleid tot de grootste klimaatinvestering ooit van de Amerikaanse overheid, inclusief miljarden om Amerika weerbaarder te maken tegen de toenemende gevolgen van de klimaatcrisis. Als een agentschap dat zich richt op het bestuderen van ons veranderende klimaat, zal NASA's vloot van aardobservatiesatellieten doorgaan met het leveren van kritieke gegevens van onze thuisplaneet op schaal om alle mensen te helpen weloverwogen beslissingen te nemen."

Open wetenschap in actie

NASA stelt zijn temperatuurgegevens samen aan de hand van gegevens over de oppervlaktetemperatuur van de lucht die zijn verzameld op tienduizenden meteorologische stations, en gegevens over de temperatuur van het zeeoppervlak die zijn verkregen met instrumenten op schepen en boeien. Deze gegevens worden geanalyseerd met behulp van methoden die rekening houden met de verschillende afstanden tussen temperatuurstations over de hele wereld en met stedelijke verwarmingseffecten die de berekeningen kunnen vertekenen.

Onafhankelijke analyses door NOAA en het Hadley Centre (onderdeel van het Britse Met Office) concludeerden dat de mondiale oppervlaktetemperaturen voor 2023 de hoogste waren sinds het begin van de moderne metingen. Deze wetenschappers gebruiken veel van dezelfde temperatuurgegevens in hun analyses, maar gebruiken verschillende methodologieën. Hoewel de ranglijsten licht kunnen verschillen, komen ze in grote lijnen overeen en laten ze dezelfde aanhoudende opwarming op lange termijn zien in de afgelopen decennia.

Voortbouwend op een halve eeuw onderzoek, observaties en modellen heeft de regering Biden-Harris, samen met NASA en verschillende federale partners, onlangs het U.S. Greenhouse Gas Center gelanceerd om cruciale klimaatgegevens gemakkelijk beschikbaar te maken voor beleidsmakers en burgers. Het centrum ondersteunt de samenwerking tussen Amerikaanse overheidsinstanties en de non-profit en private sector om gegevens en bronnen vanuit de lucht, vanaf de grond en vanuit de ruimte online beschikbaar te maken.

NASA's volledige dataset van wereldwijde oppervlaktetemperaturen tot 2023, evenals details met code over hoe NASA-wetenschappers de analyse hebben uitgevoerd, zijn openbaar beschikbaar bij GISS. GISS is een laboratorium van NASA dat wordt beheerd door de afdeling Aardwetenschappen van het Goddard Space Flight Center in Greenbelt, Maryland. Het laboratorium is verbonden aan het Earth Institute en de School of Engineering and Applied Science van Columbia University in New York.

Bron: NASA

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1969

Het gebeurde toen

Lancering vanop de Bajkonoer lanceerbasis van de Russische Sojoez 7 ruimtecapsule met aan boord de kosmonauten Anatoly Filipchenko, Vladislav Volkov en Viktor Gorbatko. Doel van deze missie was ondermeer te koppelen met de Sojoez 8 ruimtecapsule maar deze pogingen faalden allemaal. Na een missie van 4 dagen en 22 uur keerden Filipchenko, Volkov en Gorbatko uiteindelijk terug naar de Aarde. Foto: Roscosmos

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken