Iedereen die aan waarnemen doet of geïnteresseerd is in sterrenkunde kent de bekende Messier, NGC en IC catalogussen. Naast deze bekende lijsten bestaan echter nog een pak objecten die daar niet in gecatalogeerd staan. Deze objecten maken deel uit van andere catalogen die minder bekend zijn maar daarvoor niet minder interessant. Laten we dan ook verdergaan dan de bekende catalogen en laten we ons eens kennsimaken met de minder gekende deep-sky catalogen.

Donkere nevels

In de Messier, IC en NGC catalogussen werden er geen donkere nevels opgenomen. Een donkere nevel is gas en stof dat het licht van sterren blokkeert of de nevel achter hen doet oplichten. Ze worden gezien als een donkere vlek tegen een sterrenachtergrond of nevel. De meest gekende catalogen van donkere neves zijn de Bernard cataloog en de veel grotere LDN cataloog. Donkere nevels hebben geen magnitudeschatting. Ze worden geschat op hun ondoorzichtigheid. Hoe meer ondoorzichtig ze zijn, hoe beter ze waar te nemen zijn. De schaalverdeling loopt van 1 tot 6 waar 6 staat voor het meest ondoorzichtige. Sommige zijn erg groot terwijl andere dan weer erg ondoorzichtig en eenvoudig gezien worden met het blote oog zoals de grote band dat door het sterrenbeeld Cygnus loopt, de Kolenzak en de Pijpnevel. Er zijn er ook verschillende donkere nevels zichtbaar doorheen binoculairen. De telescoop opent dan weer een nieuwe wereld voor donkere nevels. Doorheen amateurtelescopen zijn er maar al liefst enkele duizenden waar te nemen.

Open sterrenhopen

Er bestaan tal van catalogen, naast de Messier, NGC en IC catalogen, waarin open sterrenhopen zijn opgenomen. Enkele van deze catalogen zijn Basel, Berkeley, Collinder, Czernik, Dolidze, King, Melotte, Stock en nog vele andere. Veel van deze open sterrenhopen zijn zelfs zichtbaar met het blote oog (bij goede, donkere omstandigheden). Melotte 111 is hier een mooi voorbeeld van en is een prominente sterrenhoop in het sterrenbeeld Coma Berenices. Er zijn ook honderden open sterrenhopen die men kan waarnemen met behulp van een verrekijker. Een aanrader hiervan is Collinder 399, beter gekend als de kapstok of kleerhanger. Wanneer je beschikt over een telecoop kan je duizenden open sterrenhopen waarnemen die opgenomen zijn in deze minder bekende catalogen.

Nevels

Er zijn nog veel planetaire nevels te ontdekken naast de bekende uit de Messier en NGC catalogen. Honderden ervan bevinden zich ondermeer in de PK en Abell catalogen. De meeste ervan zijn zwak maar zijn wel uitdagende objecten voor de mensen met grote telescopen. Als je dacht dat je al veel nevels hebt gezien met behulp van de Messier of NGC catalogen heb je het goed mis. Zo werden er duizenden nevels opgenomen in de minder bekende Sharpless, Lynd's Bright Nebula en Van Den Bergh catalogen. De meeste nevels uit deze catalogen zijn niet zichtbaar met amateurtelescopen maar sommigen kunnen een mooie uitdaging zijn. Sommige nevels bevinden zich buiten ons sterrenstelsel in andere sterrenstelsels. M33 en M101 bevatten nevels binnenin hun structuur die zichtbaar zijn met behulp van amateurtelescopen. Deze kunnen beter gezien worden door gebruik te maken van een breedband nevelfilter

Bolvormige sterrenhopen en sterrenstelsels

Een populaire uitdaging voor bezitters van een grote telescoop is de poging om alle vijftien bolvormige sterrenhopen te zijn van de Palomar cataloog. Een andere cataloog is Terzan met elf bolvormige sterrenhopen. Er zjn bolvormige sterrenhopen die in een baan rond het Andromedastelsel bevinden waarvan we slechts een paar ze kunnen zien doorheen een 12" telescoop en groter. Er kunnen er nog meer gezien worden door middel van astrofotografie waarbij men zeer lange belichtingstijden gebruikt. Ze zien er niet uit als bolvormige sterrenhopen maar ogen meer als sterren waardoor ze vaak moeilijk te identificeren zijn. Het grootste aantal deep-sky objecten bevindt zich wellicht tussen de sterrenstelsels. De PCG cataloog omvat maar liefst een miljoen sterrenstelsels. Verder hebben we ook de Uppsala, MCG, CGCG, Markarian, Hickson en Arp. Veel van deze sterrenstelsels kunnen ook teruggevonden worden in de NGC/IC objecten. Een groot deel van deze objecten kunnen gezien worden in grotere telescopen maar zijn het meest interessant voor de mensen die aan astrofotografie doen.

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1992

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Pioneer Venus Orbiter brandt op in de atmosfeer van de planeet Venus. Dit onbemande ruimtetuig werd in mei 1978 in de ruimte gebracht en kwam op 4 december 1978 in een baan om de planeet Venus terecht. Aan boord van dit ruimtetuig bevonden zich zeventien instrumenten waarmee men de atmosfeer en het oppervlak van Venus kon onderzoeken. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken