Wereldwijd bestaan er verschillende wedstrijden of uitdagingen met extreme doelen. Eén van de meest opmerkelijke en misschien ook moeilijkste wedstrijden is ongetwijfeld het uitvoeren van de eerste particuliere Maanlanding. Deze wedstrijd wordt georganiseerd door de X Prize Foundation die een specialist is in het organiseren van technologische wedstrijden. Wie bij de Lunar X Prize wedstrijd als eerste een particuliere Maanlanding kan uitvoeren, krijgt van het Amerikaanse internetbedrijf maar liefst 20 miljoen dollar.
Oorsprong van de wedstrijd
Het grote publiek en de pers konden op 13 september 2007 tijdens het Nexfest evenement van het tijdschrift Wired voor het eerst kennismaken met de Lunar X Prize. Doel van deze wedstrijd is om de private ruimtevaartsector een duwtje in de rug te geven en om commerciële ruimtevaart dichter bij de jeugd te brengen. Het idee achter deze ambitieuze wedstrijd is afkomstig van Peter Diamandis die in 1995 de X Prize Foundation oprichtte. De X Prize Foundation is een non-profit organisatie die publieke wedstrijden organiseert om nieuwe technologieën te promoten en te stimuleren. De meest bekende wedstrijd van de X Prize Foundation is tot op heden ongetwijfeld de Ansari X Prize. Deze prijs loofde tien miljoen dollar uit aan het particuliere team dat als eerste een herbruikbaar ruimtetuig kon ontwikkelen. De Ansari X Prize werd uiteindelijk in 2004 gewonnen door het Amerikaanse bedrijf Scaled Composites dat met zijn SpaceShipOne drie geslaagde ruimtevluchten uitvoerde. Diamandis was ook één van de oprichters van het commerciële ruimtevaartbedrijf Space Adventures dat zeven mensen tegen betaling naar het internationale ruimtestation ISS bracht en is ook mede-oprichter van het ruimtevaartbedrijf Planetary Resources dat asteroïden wil ontginnen. Oorspronkelijk zou het prijzengeld van de Lunar X Prize wedstrijd afkomstig zijn van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Toen uiteindelijk werd beslist dat er moest bezuinigd worden binnen NASA en Amerikaans belastingsgeld enkel kon worden uitgegeven als prijsgeld aan Amerikaans deelnemende teams legde men het idee achter de wedstrijd voor aan Larry Page en Sergey Brin van het internetbedrijf Google. Het bedrijf achter de zoekmachine ging in op het voorstel om te sponsoren en trok het toenmalige prijzengeld vervolgens op van 20 naar 30 miljoen dollar.
Tal van geldprijzen
Het totale prijzengeld van de Lunar X Prize wedstrijd is 30 miljoen dollar. Deze prijzenpot is integraal afkomstig van Google dat hierdoor ook hoofdsponsor is van de wedstrijd. Het eerste team dat met private middelen een robot op het oppervlak van de Maan kan brengen en dit er minstens 500 meter kan laten afleggen, wint de Grand Prize en krijgt 20 miljoen dollar. Daarbij moet de robot ook foto’s en filmpjes in hoge resolutie terugsturen naar de Aarde. Het tweede team dat hierin slaagt krijgt 5 miljoen dollar. De deelnemende teams die de Grand Prize en Second Prize winnen, kunnen ook extra geld winnen wanneer ze slagen in bijkomende uitdagingen. Zo kan men extra geld winnen wanneer men de robot minstens vijf kilometer laat rijden op de Maan (Range Bonus) of wanneer men als eerste foto’s kan terugsturen naar de Aarde van de Apollo landingsplaatsen en de bijhorende achtergelaten hardware (Heritage Bonus). Het team dat zijn robot lanceert vanuit de Amerikaanse staat Florida krijgt dankzij Space Florida twee miljoen dollar. Om de deelnemende teams extra onder druk te zetten, besloten Google en de X Prize Foundation om een tijdsduur aan de wedstrijd te koppelen. Zo loopt de Google Lunar X Prize af op 31 december 2015. Indien geen enkel team de opdracht voor deze wedstrijd met succes volbracht heeft, vervalt de prijs. Ook zal de hoofdprijs van 20 miljoen dollar zakken naar 15 miljoen dollar indien een gouvernementele ruimtevaartorganisatie als NASA of ESA de deelnemende teams voor is met een onbemande missie op het Maanoppervlak.
Deelnemers
Op 31 december 2010 liep de registratie voor wie wou deelnemen aan de Google Lunar X Prize officieel ten einde. Alles samen waren er 516 inschrijvingen. De reden waarom er zoveel inschrijvingen waren voor zo een bijzondere en moeilijke wedstrijd is omdat veel studenten, jonge ingenieurs en bedrijfsleiders op die manier hopen hun weg te kunnen te maken in de ruimtevaartsector. Teams die wilden deelnemen aan deze wedstrijd moesten eerst een brief opsturen naar Google waarin hun project en motivatie werden uitgelegd. De lijst met definitieve deelnemers werd uiteindelijk op 17 februari 2011 bekendgemaakt. Alles samen zijn er 23 deelnemende teams die afkomstig zijn uit tal van landen (mei 2013). Sinds de deelnemende teams werden bekendgemaakt, zijn enkele teams met elkaar gefusioneerd om op die manier een grotere slaagkans te hebben. Enkele teams, zoals het in Nederland gevestigde White Label Team of het team Synergy Moon, bestaan ook uit tal van leden die afkomstig zijn uit verschillende landen. Het internationale Team FREDNET is ongetwijfeld één van de meest spraakmakende teams aangezien zij een zogeheten ‘Open Source and Open Participation’ zijn. Dit team wil met zijn rover naar de Maan met behulp van open source software en hardware. Team FREDNET hoopt zijn project en rover op dezelfde manier te kunnen ontwikkelen als open source producten ontwikkeld worden. Voor de Verenigde Staten doen uiteindelijk ook zeven teams mee die opgericht werden door Amerikaanse bedrijven, universiteiten of wetenschappers. Uit Azië hebben zich een team uit India (Team Indus) en een team uit Maleisië (Independence-X) ingeschreven en ook in Zuid-Amerika werken twee teams aan de eerste private Maanlander (voor Chili Team Angelicum en voor Brazilië Team Spacemeta). Naast de Verenigde Staten telt Europa het tweede grootste aantal teams. Zo hebben zich twee teams uit Italië (Team Puli en Team Italia), een team uit Roemenië (Team ARCA), een team uit Duitsland (Team Part-Time Scientists) en een team uit Spanje (Barcelona Moon Team) ingeschreven voor de Google Lunar X Prize. Overige teams zijn afkomstig uit Canada, Rusland en Israël.
Strenge regels
De belangrijkste regel binnen de Google Lunar X Prize wedstrijd is ongetwijfeld dat een private robot of een rover naar het Maanoppervlak moet gebracht worden door middel van een bijhorende lander of ander tuig dat een zachte landing maakt op de Maan. Vervolgens moet de rover of de robot minstens 500 meter afleggen op het Maanoppervlak. Dit kan al rijdend of al vliegend. Het team dat aanspraak wil maken op de hoofdprijs moet uiteindelijk twee stromen van data vanop de Maan naar de Aarde terugsturen. Uit de eerste stroom van data moet men kunnen afleiden dat men succesvol is geland op de Maan en uit de tweede stroom van gegevens moet door middel van foto’s of video de trip op het Maanoppervlak te zien zijn. Elk team dat deelneemt aan de Google Lunar X Prize mag niet meer dan tien procent overheidssteun krijgen en is dus volledig afhankelijk van private sponsoring of donaties. Daarnaast werken deze teams nauw samen met ruimtevaartbedrijven en wetenschappers van over de hele wereld en kunnen zij op de kennis en expertise rekenen van tal van specialisten. De Lunar X Prize werd ondermeer opgericht om de technologie achter ruimtevaart en ruimtetuigen dichter tot bij de jeugd en het grote publiek te brengen. Hierdoor zijn alle deelnemende teams verplicht om hun vorderingen en de plannen van hun project openbaar te maken aan de rest van de wereld. Ook mag men geen oude technologie gebruiken maar moet alles zelf ontwikkeld worden. Elk team mag kiezen vanop welke lanceerbasis ter wereld hij zijn rover of robot zal lanceren tot zolang de nationale en internationale wetten gerespecteerd worden. De deelnemende teams sloten met Google en de X Prize Foundation ook een overeenkomst af waarin staat dat zij de rechten op merchandising zoals schaalmodellen, kledij of speelgoed afstaan aan de organisatie. Als wederdienst kunnen de teams een deel van de opbrengt van de verkochte merchandising terugkrijgen.
Niemand mag in de buurt van Apollo 11 komen
De kans dat een team dat bestaat uit particulieren nog voor NASA een rover op de Maan brengt, is dankzij de Google Lunar X Prize wedstrijd plots heel reëel geworden. Voor de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is er dankzij deze wedstrijd uiteindelijk een nieuw en onverwacht probleem opgedoken. Aangezien de organisatie van de wedstrijd een extra geldprijs geeft aan een team dat de Apollo landingsgebieden kan fotograferen wil dit zeggen dat een private robot zich in de buurt van bijvoorbeeld de Apollo 11 landingsplaats moet begeven. NASA ziet dit liever niet gebeuren doordat deze landingsplaatsen voor de ruimtevaartorganisatie historisch erfgoed zijn en men heeft schrik dat deze schade gaan oplopen. Aangezien er op de Maan geen atmosfeer is, blijven ondermeer de voetafdrukken er eeuwig in de bodem staan doordat er geen wind is. NASA liet uiteindelijk in januari 2011 weten dat zijn Manager for Lunar Commercial Space richtlijnen aan het opstellen was over hoe men de Apollo landingsgebieden kan beschermen. De richtlijnen beslaan ongeveer 93 pagina’s en zeggen concreet dat een robot of rover 75 meter afstand moet houden van de Apollo 11 landingsplaats. De afstand tot de Apollo 17 landingsplaats moet dan weer minstens 225 meter bedragen. Ondanks de strenge richtlijnen die NASA opstelde en de kritiek op de zogeheten ‘Heritage Bonus Prizes’ hebben verschillende Apollo astronauten hun steun betuigd aan de Google Lunar X Prize en de extra geldprijs. Voor mensen die nog steeds geloven dat de Apollo Maanlandingen nep zijn, is het boek met richtlijnen dan weer een ‘godsgeschenk’ aangezien men ervan uitgaat dat NASA iets te verbergen heeft.
Hoe ver staat men nu?
Nadat de uiteindelijke deelnemende teams in februari 2011 werden bekendgemaakt, begon elk team aan het ontwerp en de bouw van zijn eigen robot, rover of lander. Enkele van deze teams zitten ondertussen al in de fase dat hun hardware uitvoerig getest wordt. Ondanks het feit dat weinigen in de slaagkansen van de Google Lunar X Prize geloofden, slaagden enkele teams er wel al in om een contract af te sluiten met een lanceerbedrijf of ruimtevaartnatie die hun rover of robot naar de Maan moet brengen. Eén van de teams dat een lanceercontract op zak heeft, is het Spaanse Barcelona Moon Team. Dit team sloot een contract af met China voor de lancering van hun kleine Maanrover met een Chinese CZ-2C raket. Het contract heeft wel een groot nadeel aangezien er een exportverbod bestaat vanuit de Verenigde Staten naar China op vlak van instrumenten en onderdelen. Hierdoor is het Spaanse team verplicht vergelijkbare onderdelen aan te kopen bij bedrijven buiten Amerika. Ook het Amerikaanse team Astrobotic Technology heeft een lanceercontract op zak en zal met het ruimtevaartbedrijf SpaceX zijn rover naar de Maan brengen. China werkt ondertussen ook verder aan de ontwikkeling van een eigen Maanrover (Chang’e 3) die wellicht in 2013 tot op de Maan zal gebracht worden. Indien deze missie succesvol is, zal de geldprijs van wie de Google Lunar X Prize wint zakken naar 15 miljoen euro. Wie uiteindelijk de eerste particuliere rover of robot tot op het Maanoppervlak zal brengen, is vandaag de dag nog onduidelijk. Wel is zeker dat de Google Lunar X Prize voor een nieuwe wind zal zorgen binnen de commerciële ruimtevaart en er dankzij deze wedstrijd nieuwe technologieën zullen ontwikkeld worden die op lange termijn iedereen ten goed kunnen komen.
Meer info: http://www.googlelunarxprize.org/
