CME
Foto: NASA / ESA

Een coronale massa uitstoot (of CME) is een grote gasbel doordrenkt met magnetische veldlijnen die door de zon weggeblazen worden met een tijdsduur van enkele tientallen minuten tot enkele uren. De eerste bewijzen van deze dynamische evenementen kwamen van observaties met een coronagraaf aan boord van de ruimtesonde OSO 7 tussen 1971 tot 1973. 

Een coronagraaf produceert een kunstmatige eclips door de zon af te dekken met een schijfje. Tijdens een normale eclips is de corona van de zon slechts enkele minuten te zien. Dit is dus een te korte periode om ze echt te gaan detecteren. Met op de grond geplaatste coronagrafen waren enkel de helderste stukken van de corona zichtbaar door de helderheid van de lucht zelf. Vanuit de ruimte is de corona natuurlijk veel beter te zien en strekt ze zich ver uit en kan dus altijd gezien worden.

Een coronale massa uitstoot gebeurt vaak bij uitbarstingen op de zon (zonnevlammen, filamentuitbarstingen) maar niet bij elke uitbarsting komt er CME vrij. Enkel bij de zwaardere klasse zonnevlammen (C, M en X klasse) komt er vaak CME bij kijken. Afhankelijk van de duur van de uitbarsting wordt er meer of minder CME de ruimte in geslingerd. Wanneer er dus een uitbarsting op de zon plaatsvind met een kracht van X2 waarbij de uitbarsting in z'n geheel 2 uur duurt is deze zeker gepaard met een heldere en grote coronale massa uitstoot. Afhankelijk van de locatie van de uitbarsting op de Zon kunnen de CME's gedeeltelijk of volledig naar de Aarde gericht zijn. Op de satellietbeelden zien we dan ook een gedeeltelijke of volledige halo CME zoals op de afbeelding hieronder. Wanneer dit gebeurd zal de CME na 12h of later (afhankelijk van de snelheid) aankomen op Aarde en ondermeer voor het kleurrijke poollichtspektakel zorgen.

Een halo CMEEen volledige halo CME op weg naar de Aarde.

Wanneer we in het zonneminimum zitten is de zon niet zo actief en is er gemiddeld elke week maar een CME te bespeuren, echter zijn dit ook maar zwakke CME's. Wanneer we naar het zonnemaximum gaan loopt het aantal CME's sterk op tot 2 à 3 CME's per dag.

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1999

Het gebeurde toen

De Amerikaanse Mars Polar Lander stort te pletter op het oppervlak van de planeet Mars nabij de zuidpool. Bij het binnendringen van de atmosfeer van Mars werd het contact met het voertuig volgens planning verbroken waarna enkele minuten later direct na landing een signaal zou volgen dat de landing succesvol was verlopen. Dit signaal kwam echter nooit en sindsdien is er niets meer van de Mars Polar Lander vernomen. De remraketten aan boord van de lander zouden aan de basis liggen van dit falen. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken