Een donkere nevel is een soort van interstellaire wolk die een erg grote dichtheid heeft zodat deze het licht verduistert van de achterliggende emissie- of reflectienevel (zoals de paardekopnevel). Deze nevels kunnen zelfs de achtergrondsterren verduisteren (zoals de Kolenzaknevel). De verduistering van het licht wordt veroorzaakt door interstellaire stofdeeltjes die zich in het koudste en dichtste gedeeltes bevinden van grote moleculaire wolken.
Clusters en grote complexen van donkere nevels gaan gepaard met een grote moleculaire wolk. Geïsoleerde kleine donkere nevels worden bolwolken genoemd. De vorm van zulke donkere wolken is erg ongewoon. Zo hebben deze geen duidelijke grens en nemen ze soms erg ingewikkelde kronkelende vormen aan. De grootste donkere nevel die we zien met het blote oog is het donkere gedeelte tegen de heldere achtergrond van de Melkweg (bij een goede hemelkwaliteit). De binnenste regio's van donkere nevels zijn broeihaarden voor de vorming van sterren en masers.
