Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele lichtjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het sterrenbeeld Schild (Scutum).

Algemeen

Scutum is een klein sterrenbeeld aan de zuidelijke sterrenhemel en is één van de 88 moderne sterrenbeelden. Het is één van de weinige sterrenbeelden (samen met Coma Berenices) dat zijn naam te danken heeft een een historische figuur in plaats van een mythologisch wezen of object. In grootte is Scutum het 84ste sterrenbeeld. De oorspronkelijke naam was 'Scutum Sobiescanium' (het schild van Sobieski) en werd geïntroduceerd in 1683 door de Poolse astronoom Johannes Hevelius. Om de Poolse koning Jan III Sobieski te eren die in 1683 de Slag om Wenen won, maakte Hevelius een jaar later het sterrenbeeld waarvan de naam later werd afgekort tot Scutum.

Scutum

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Aquila
  • Sagittarius
  • Serpens Cauda

Wat zijn de belangrijkste sterren? 

In het sterrenbeeld Schild is de ster Alpha Scuti de helderste ster. Deze oranje reus van spectraalklasse K heeft een visuele helderheid van magnitude 3,9 en bevindt zich op een afstand van 175 lichtjaar van ons. Alpha Scuti heeft een massa van 1,7 maal de massa van de zon en een lichtkracht van 132 maal die van onze ster, de zon. De tweede helderste ster in dit sterrenbeeld is Bèta Scuti. Deze ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,2 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 600 lichtjaar van ons. 

Welke andere objecten zijn er te vinden in Scutum?

het sterrenbeeld Schild (Scutum) bevat enkele opvallende deep-sky objecten. Zo kunnen we in dit sterrenbeeld twee deep-sky objecten terugvinden uit de bekende Messierlijst. Het eerste is Messier 11. Dit is een open sterrenhoop die ook gekend is onder de naam 'Wilde Eendcluster' en heeft een visuele helderheid van magnitude 6,3. Deze open sterrenhoop is ongeveer 220 miljoen jaar oud en bevat ongeveer 2 900 sterren. Messier 11 bevindt zich op een afstand van ongeveer 6 000 lichtjaar van ons en deze open sterrenhoop verwijdert zich van ons met een snelheid van 22 kilometer per seconde. Dit hemelobject werd in 1681 voor het eerst waargenomen door de Duitse astronoom Gottfried Kirch van de sterrenwacht van Berlijn waarna Charles Messier dit opnam in zijn bekende catalogus. Het tweede Messierobject dat we in het sterrenbeeld Schild kunnen terugvinden, is Messier 26. Deze open sterrenhoop heeft een doorsnede van ongeveer 22 lichtjaar en een visuele helderheid van magnitude 8. Dit object bevindt zich op een afstand van 5 000 lichtjaar van ons en is ongeveer 89 miljoen jaar oud. In het sterrenbeeld Schild kunnen we ook de bolvormige sterrenhoop NGC 6712 terugvinden. Deze bolhoop bevindt zich op een afstand van ongeveer 22 500 lichtjaar van ons en heeft een visuele helderheid van magnitude 8,7. 

De open sterrenhoop Messier 11 - Foto: Wikipedia/Rawastrodata

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.