Toon items op tag: centaurus a

De Event Horizon Telescope (EHT) samenwerking, bekend van het maken van de eerste foto van het zwarte gat in het sterrenstelsel M87, heeft nu het hart van het naburige sterrenstelsel Centaurus A in ongekend detail in beeld gebracht. De astronomen hebben het centrale superzware zwarte gat gelokaliseerd en onthullen hiermee hoe daar twee gigantische jets ontstaan. Opvallend is dat de buitenste randen van de jets straling uitzenden, een fenomeen dat de huidige theoretische modellen op de proef stelt. Het werk is geleid door Michael Janssen van het Max Planck Institute for Radioastronomy (MPIfR) en de Radboud Universiteit, en wordt gepubliceerd in Nature Astronomy op 19 juli.

Bij waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope in Chili is een nieuwe klasse van ‘donkere’ bolvormige sterrenhopen ontdekt rond het reusachtige sterrenstelsel Centaurus A. Deze geheimzinnige objecten lijken op normale sterrenhopen, maar hebben veel meer massa en herbergen ofwel veel donkere materie of bevatten zware zwarte gaten. Geen van beide was verwacht, en een verklaring ontbreekt nog.

Deze nieuwe opname van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht toont het vreemde sterrenstelsel Centaurus A. Met een totale belichtingstijd van meer dan vijftig uur is dit waarschijnlijk de langst belichte opname die ooit van dit merkwaardige en spectaculaire object is gemaakt. Bij de opname is gebruik gemaakt van de Wide Field Imager van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla, in Chili. 

De term 'radiosterrenstelsels' wordt gegeven aan sterrenstelsels waarin zich twee radiobronnen bevinden die zeer sterk zijn. Alle sterrenstelsels zenden radiostralingen uit. Deze zeer sterke radiobronnen vinden we vooral terug bij elliptische sterrenstelsels doordat deze stelsels in hun kern een zeer sterk massief zwart hebben. De radiobronnen van radiosterrenstelsels kunnen waargenomen worden door radiotelescopen. Dankzij intensieve studies van deze objecten weten we ondertussen dat de stralingsuitbarstingen kortstondig zijn (tussen de 1 000 en 10 000 000 jaar).

NGC 5128 is het beroemde lensvormige sterrenstelsel in het sterrenbeeld Centaurus (Centaur). Dit sterrenbeeld is gelegen aan de zuidelijke hemelkoepel. Vanaf de breedte van de Benelux is alleen het noordelijk deel van het sterrenbeeld te zien, en dan nog slecht omdat het maar net boven de zuidelijke horizon uitkomt. De grootte van NGC 5128 bedraagt 25.7’ bij 20’ en de helderheid van het deep-sky object bedraagt magnitude 6.6. NGC 5128 heeft een zeer herkenbare band van kosmisch stof dat zich rondom het stelsel bevindt. Het hemelobject werd op 29 april 1826 ontdekt door de Schotse astronoom James Dunlop. NGC 5128, ook wel 'Centaurus A' genoemd, bevindt zich op een afstand van ongeveer 12 miljoen lichtjaar van de Aarde en heeft een massa van ongeveer 1 biljoen zonnemassa's. De vorm is eerder elliptisch en de afmetingen bedragen 150 000 × 120 000 lichtjaar.

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het sterrenbeeld Centaurus (Centaur).