Toon items op tag: Grote Beer

De derde maand van het nieuwe jaar wordt in de volksmond ook wel 'lentemaand', 'buienmaand' of 'guldenmaand' genoemd en werd genoemd naar de Romeinse god Mars, de god van de oorlog. In dit uitgebreid artikel wordt een overzicht gegeven van wat er zoal aan de sterrenhemel te zien is in maart 2014.

In het sterrenstelsel M82, dat ook gekend is als het 'Sigaarstelsel', is op 21 januari 2014 een supernova ontdekt. Aangezien M82 zich op 'slechts' 11,4 miljoen lichtjaar van de Aarde bevindt, is de pas ontdekte supernova al zichtbaar met een gewone telescoop. Verwacht wordt dat deze supernova, die nu magnitude +11 heeft, nog in helderheid kan toenemen.

Het woord 'asterisme' klinkt wellicht niet bekend in de oren maar toch kent iedereen dit. Een asterisme is namelijk een groepering van sterren die samen een figuur vormen. Deze denkbeeldige figuur behoort niet tot de officiële sterrenbeelden maar wordt vaak gebruikt als hulpmiddel bij het waarnemen. In dit artikel gaan we dieper in op wat een asterisme precies is en bespreken we enkele bekende voorbeelden.

Voor wie even genoeg heeft van alle heisa rond komeet ISON is er nu ook komeet C/2013 R1 Lovejoy. Zo kunnen amateur-sterrenkundigen komeet C/2013 R1 Lovejoy momenteel al zien met een telescoop en vermoedelijk zal deze komeet half november ook met het blote oog te zien zijn. 

Stel, u bevindt zich op het zuidelijk halfrond op een redelijke afstand van de evenaar en u wilt zich op de sterren oriënteren. Het eerste wat u dan moet doen, is de zuidelijke hemelpool bepalen, maar dat is niet zo evident aangezien er op het zuidelijk halfrond geen noordelijke hemelpool met Poolster zichtbaar is. In dit artikel zal u leren hoe u de zuidelijke hemelpool moet bepalen.

NGC 3184 is een zogeheten 'face-on' sterrenstelsel en bevindt zich in het sterrenbeeld Grote Beer (Ursa Major). Dit spiraalvormig sterrenstelsel staat op een afstand van 40 miljoen lichtjaar van de Aarde. Ondanks zijn mooie vorm is dit deep-sky object niet echt bekend of populair doordat het een vrij lage oppervlaktehelderheid heeft. De helderheid van NGC 3184 bedraagt magnitude 10,4 terwijl je voor de twee armen al met magnitude 14 rekening moet houden. In de armen van dit spiraalstelsel werden ook H-II-gebieden ontdekt waarin stervorming plaatsvindt. De grootte van dit stelsel wordt geschat op 7,4 x 6,9 boogminuten. De diameter van dit spiraalvormig sterrenstelsel wordt geschat op 50 000 lichtjaar. NGC 3184 kan één graad ten oosten van de ster Mu Ursae Majoris worden terugevonden. Dit hemelobject werd op 18 maart 1787 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel. In 1999 ontdekte de Japanse amateur-astronomen Reiki Kushida supernova 1999gi in dit sterrenstelsel.

Sterrenbeeld: Grote Beer (Ursa Major)
Magnitude: 10,4
Coördinaten:

• RA: 10h 18m
• DEC: +41° 25'

M101, ook wel het 'Windmolenstelsel' genaamd, is een groot spiraalvormig sterrenstelsel in het sterrenbeeld Ursa Major (Grote Beer). Het sterrenstelsel is vergelijkbaar met de iets grotere M33 en de iets kleinere M74 (in achtereenvolgens Triangulum en Pisces). M101 heeft een diameter van ongeveer 170 000 lichtjaar en bevat meer dan 180 miljoen sterren waarvan het licht meer dan 15 miljoen jaar nodig heeft om ons te bereiken. Op fotografische opnames is de opvallende spiraalstructuur mooi te zien net als verschillende nevelcomplexen waarvan verschillende eigen NGC-nummers hebben gekregen.

Vroeger dacht men dat sterren op een grote bol gekleefd waren. De Aarde zat in die bol en de sterren kwamen op en gingen onder. Deze sterren bleken een vaste positie te hebben en de Zon, Maan en planeten bewogen tussen de sterren in. Dit kan eenvoudig verklaard worden doordat de Aarde om haar eigen as draait waardoor het lijkt alsof de sterren op en onder gaan. Daarnaast draait de Aarde ook in een baan om de Zon waardoor het lijkt alsof de Zon doorheen de sterren door beweegt.