Foto gemaakt in 2014 van Leoniden meteoren.
Foto: Michael Mauldin

Wie houdt van meteoren, ook wel 'vallende sterren' genoemd, kan in november eveneens zijn hart ophalen. Zo vindt op donderdag 17 november 2016 het maximum plaats van de meteorenzwerm Leoniden. Onder ideale omstandigheden mogen van deze zwerm ongeveer een vijftiental 'vallende sterren' per uur verwachten. Helaas stoort dit jaar het maanlicht waardoor we enkel de helderste Leoniden meteoren zullen te zien krijgen. 

Meteoren worden in de volksmond ook wel 'vallende sterren' genoemd en zijn een zeer geliefd fenomeen onder amateur-sterrenkundigen. In werkelijkheid gaat het hier niet om ‘vallende sterren’ maar wel om zeer kleine stukjes steen en gruis die die onder hoge snelheden de atmosfeer van de Aarde binnenkomen en op grote hoogte verdampen. De steentjes en het gruis die de meteorenzwerm Leoniden veroorzaakt, zijn afkomstig van de komeet 55P/Tempel-Tuttle. Er is een cyclus van 33 jaar, dat overeenkomt met een baan van 33 jaar die de komeet rond de zon beschrijft. De maand november is net als de maanden augustus (Perseïden), oktober (Orioniden - Draconiden) en december (Geminiden) een zeer goede maand om vallende sterren of meteoren waar te nemen. De zichtbaarheid van de Leoniden is het grootst in de nacht van 17 op 18 november en het radiant van de Leoniden meteorenzwerm, het punt aan de hemel waaruit de meteoren lijken te komen, staat op 17 november omstreeks 07u00 ongeveer 60° boven de zuidoostelijke horizon in het sterrenbeeld Leeuw (Leo). De Maan is op dat moment een flinke stoorzender aangezien deze voor 90% is verlicht. Hierdoor zullen we dit jaar enkel de helderste Leoniden meteoren te zien krijgen. Drie dagen rondom het maximum van deze meteorenzwerm kunnen we eveneens al enkele Leoniden meteoren waarnemen. De Leoniden meteorenzwerm is onder amateur-sterrenkundigen heel bekend omwille van zijn indrukwekkende sterrenregens in 1799, 1833, 1866, 1966 en 1999. De sterrenregen van 13 november 1833 moet zo destijds zeer indrukwekkend zijn geweest aangezien tal van ooggetuigen tot wel duizend meteoren per uur rapporteerden waaronder ook verschillende vuurballen. Om meteoren waar te nemen heb je geen speciale apparatuur nodig. Enkel een ligzetel, warme kledij, een heldere sterrenhemel en wat geduld zijn genoeg.

De stand van de sterrenbeelden op 17 november 2016 (07u00)

sterrenhemel november

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.