Een samengestelde foto van de Geminiden meteorenzwerm
Foto: Jeff Dai

De maand december is niet enkel gekend om Kerstmis of oudejaarsavond maar het is ook de maand waarin we kunnen genieten van de prachtige Geminiden meteorenzwerm. Onder kenners worden de Geminiden omschreven als één van de actiefste zwermen en ook één mooiste jaarlijkse meteorenzwermen die het zeker waard zijn om de koude nachten even te trotseren.

Elk jaar zijn deze meteoren, ook gekend in de volksmond als 'vallende sterren', te zien tussen 9 en 19 december. Het hoogtepunt van deze jaarlijks terugkerende meteorenzwerm vindt plaats op 14 december. Aangezien het radiant (het punt aan de hemel van waaruit de meteoren lijken te komen) tijdens het hoogtepunt vrij hoog aan de hemel staat, kan het aantal meteoren bij ideale omstandigheden oplopen tot ongeveer 120 per uur. Bij helder weer kan men de dagen ervoor of erna ook al tientallen meteoren per uur te zien. Dit jaar zijn de omstandigheden tijdens het hoogtepunt helaas niet echt gunstig aangezien de Maan op 14 december 2014 ongeveer 55% is verlicht en het maximum van deze meteorenzwerm om 13u00 plaatsvindt. De Maan gaat die dag om 12u42 onder en om 08u39 uur komt de Zon op. Het beste moment om deze meteoren waar te nemen, is omstreeks 06u15 Belgische tijd aangezien het radiant zich dan 47° boven de horizon bevindt in het westen. Geschat wordt dat er dit jaar, bij ideale omstandigheden, tussen 22u00 en 07u00 ongeveer een veertigtal Geminiden per uur zullen te zien zijn. De meeste meteorenzwermen ontstaan doordat de Aarde de baan van een komeet kruist. Bij de Geminiden ligt dit anders aangezien deze meteoren afkomstig zijn van de vijf kilometer grote planetoïde 3200 Phaeton. Wanneer de Aarde de baan doorkruist van 3200 Phaeton verschijnen er veel meteoren die uit het sterrenbeeld Tweelingen (Gemini) lijken te komen. Geminiden zijn vaak snel, zeer helder en hebben kortere sporen dan andere meteoren. Deze meteoren hebben een snelheid van gemiddeld ongeveer 36 kilometer per seconde (129 600 kilometer per uur) en warden pas in 1862 voor het eerst gezien. Om meteoren waar te nemen heb je geen speciale apparatuur nodig. Enkel een ligzetel, een heldere sterrenhemel en wat geduld zijn genoeg.

Sterrenhemel 14 december
De sterrenhemel op 14 December 2014 omstreeks 06u15 Belgische tijd - Foto: Spacepage

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.