ESO persberichten
Deze opvallende bubbel, gloeiend als de schim van een ster in de spookachtige duisternis van de ruimte, ziet er bovennatuurlijk en geheimzinnig uit. Maar het is een bekend astronomisch object: een planetaire nevel – het restant van een stervende ster. Deze opname van het niet erg bekende object ESO 378-1 – de beste tot nu toe – is gemaakt met ESO’s Very Large Telescope in het noorden van Chili.
Voor het eerst is het element lithium aangetroffen in het materiaal dat door een nova is weggeblazen. Waarnemingen van Nova Centauri 2013, gedaan met ESO-telescopen op La Silla en in een sterrenwacht bij Santiago, beide in Chili, helpen verklaren waarom veel jonge sterren meer van dit element bevatten dan verwacht. Daarmee is een stukje van de puzzel van de chemische evolutie van de Melkweg gevonden waar astronomen al lang naar op zoek waren.
Een internationaal team van astronomen heeft met behulp van de 3,6-meter ESO-telescoop een planeet opgespoord die niet alleen veel op Jupiter lijkt, maar ook op dezelfde afstand om een zonachtige ster draait. Volgens de huidige theorieën geven planeten met massa’s als die van Jupiter vorm aan de planetenstelsels waar zij deel van uitmaken. Het feit dat een planeet met een Jupiterachtige massa en omloopbaan om HIP 11915 draait, opent de mogelijkheid dat het planetenstelsel rond deze zonachtige ster op ons eigen zonnestelsel lijkt.
Dit oogstrelende beeld van een verzameling van kleurrijke sterren en gaswolken is vastgelegd met de Wide Field Imager (WFI), een camera van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili). Het gaat om een open sterrenhoop die bekendstaat als NGC 2367, een jonge groep sterren in het hart van een enorme, oude structuur aan de rand van de Melkweg. De heldere sterrenhoop NGC 2367 staat op een afstand van ongeveer 7000 lichtjaar in het sterrenbeeld Grote Hond.
Nieuwe waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope hebben uitgewezen dat het elliptische reuzenstelsel Messier 87 in de loop van de afgelopen miljard jaar een compleet middelgroot sterrenstelsel heeft opgeslokt. Een team van astronomen heeft voor het eerst duidelijk bewijs voor deze gebeurtenis kunnen vinden, door de bewegingen van 300 gloeiende planetaire nevels in kaart te brengen. Ook is licht van het compleet uiteengerukte slachtoffer gedetecteerd.
Astronomen hebben, met behulp van ESO’s Very Large Telescope, het verreweg helderste sterrenstelsel ontdekt dat tot nu toe in het vroege heelal is aangetroffen. Ook hebben ze sterk bewijs gevonden dat het stelsel sterren van de eerste generatie bevat. Deze zware, heldere en voorheen zuiver theoretische objecten hebben de eerste zware elementen in de kosmische geschiedenis geproduceerd – de elementen die nodig waren voor de vorming van de ons omringende sterren, de planeten die daaromheen draaien en het leven zoals wij dat kennen.
Enkele van de scherpste foto’s die ooit met ESO’s Very Large Telescope zijn gemaakt, laten een oude ster zien die bezig lijkt om een vlindervormige planetaire nevel uit te stoten. Deze waarnemingen van de rode reuzenster L2 Puppis, gedaan met de ZIMPOL-camera van het pas geïnstalleerde SPHERE-instrument, tonen ook duidelijk een nabije stellaire begeleider. De eindstadia van sterren stellen astronomen nog steeds voor tal van raadsels, en het ontstaan van zulke bipolaire nevels, met hun complexe en aantrekkelijke zandlopervormen, al helemaal.
ALMA’s Long Baseline Campaign heeft een spectaculair detailrijke opname opgeleverd van een ver sterrenstelsel. De foto toont een ‘gravitationeel vergroot’ beeld van de stervormingsgebieden in het stelsel. Nooit eerder zijn zulke stellaire kraamkamers in zo’n ver sterrenstelsel zo duidelijk in beeld gebracht. De nieuwe waarnemingen zijn vele malen detailrijker dan de opnamen die met de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA zijn gemaakt.
In het helderste gedeelte van deze gloeiende nevel, die RCW 34 wordt genoemd, wordt gas sterk verhit door jonge sterren. Dit uitdijende gas baant zich vervolgens een weg door het koelere gas in de omgeving. Eenmaal aangekomen bij de rand van de gaswolk, stroomt het met kracht de lege ruimte in, zoals de inhoud van een pas ontkurkte fles champagne – een proces dat ‘champagnevloed’ wordt genoemd.
Astronomen hebben, met behulp van ESO’s Very Large Telescope in Chili, de meest gedetailleerde opname ooit gemaakt van de Medusanevel. Toen de ster in het hart van deze nevel aan zijn pensioen begon, blies hij zijn buitenlagen de ruimte in. Daarbij is deze kleurrijke nevel ontstaan. De foto geeft een indruk van het uiteindelijke lot van de zon, die ook in een object van dit type zal veranderen.
James Webb Space Telescope
Astrofotografie
Ruimtevaart in China
Dit gebeurde vandaag in 1967
Vanop de Cape Canaveral lanceerbasis in Florida wordt de Amerikaanse Maanlander Surveyor 5 gelanceerd. Op 11 september 1967 maakt Surveyor 5 een zachte landing op het Maanoppervlak waarna het onbemande ruimtetuig tal van metingen verricht en beelden terugstuurt naar de Aarde tot 18 oktober 1967. Foto: NASA
Redacteurs gezocht
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerSteun Spacepage
Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.
