Hoofdkwartier van de British Interplanetary Society in Londen
Foto: Duncan Robson

Tijdens het weekend van 12-13 oktober 2013 vierde de British Interplanetary Society (BIS) haar 80ste verjaardag in het Lecture Theatre van het World Museum te Liverpool, de stad aan de Mersey waar de BIS in 1933 werd opgericht. Eind september profileerde de BIS zich op het 64ste International Aeronautical Congress in de Chinese hoofdstad Peking, als 's werelds oudste vereniging met als exclusief doel het steunen en promoten van ruimteonderzoek en ruimtevaart.

De British Interplanetary Society (BIS) werd in oktober 1933 als non-profit organisatie opgericht door de Britse schrijver Philip Ellaby Cleator (1908-1994) in navolging van de Duitse VfR – Verein für Raumschiffahrt (Vereniging voor Ruimtevaart - 1927) die toen ophield te bestaan. Via de krant Liverpool Echo werden Britse enthousiasten voor ruimtevaart bij elkaar gebracht en de BIS was geboren. Begin de jaren '30 was de fascinatie voor een ruimtevlucht naar de Maan op haar toppunt, mede dankzij de boeken van de Oostenrijks-Hongaarse ruimtevaart pionier Hermann Oberth (1894-1989) zoals “Die Rakete zu den Planetenräumen” (Raket naar de planeten).

De gedreven BIS leden gaven de tijdschriften “Bulletin” en “Spacewards” uit en bedachten plannen voor propulsie- en navigatie systemen voor een bemande ruimtevaart missie naar de Maan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dienden vele BIS-leden bij de Britse luchtmacht: uitvinder en science fiction schrijver Sir Arthur Charles Clarke (1917-2008), schrijver Eric Burgess (1920-2005) alsook schrijver/amateur-astronoom Sir Patrick Caldwell Moore (1923-2012). Sir Arthur Clarke, bekend van het baanbrekende “2001, a space odyssey”, was bedenker van de ruimtelift en het principe voor geostationaire communicatie satellieten. Eric Burgess opperde het idee van een boodschap van de mensheid aan boord van de onbemande Pioneer 10/11 en Voyager I/II ruimtetuigen. Sir Patrick Moore was de eerste hoofdredacteur van “Spaceflight” magazine, werelds beste ruimtevaart tijdschrift dat de BIS sinds 1956 uitgeeft. Andere BIS publicaties: Journal-BIS (sinds 1934) en Space Chronicle (sinds 1980).

In 1951 stond de BIS aan de wieg van werelds eerste internationale congres van de artificiële satelliet, waardoor de BIS één van de stichtende organisaties werd achter de IAF – International Astronautical Federation. Tijdens de jaren 1960 bleef de BIS een toonaangevend aanspreekpunt voor ruimtevaart in Europa. Tussen 1973 en 1978 werkte de BIS een ambitieus plan uit voor een interstellaire ruimtemissie naar de ster van Barnard, een rode dwergster in het sterrenbeeld Ophiuchus (Slangendrager). De protagonisten van project “Daedalus “ bedachten een meertraps ruimtetuig, dat aangedreven door kernfusie het reisdoel op 5,9 lichtjaren van de Aarde binnen een tijdspanne van een halve eeuw zou kunnen bereiken. De uitdagingen gepaard met interstellaire ruimtevaart blijven anno 2013 actueel en het plan werd sinds 2009 verder uitgewerkt als project “Icarus” door het IIS - Instituut voor Interstellaire Studies met de steun van diverse universiteiten.

In 1977 stelde de BIS een ruimte sonde voor ter interceptie van de komeet van Halley, een geslaagd idee dat werd uitgewerkt als de Europese Giotto missie die in maart 1986 als eerste de nucleus van een komeet fotografeerde. Sinds 1979 beschikt de BIS over een hoofdkwartier gebouw, uitgerust met vergaderzalen en een gespecialiseerde bibliotheek, nabij Vauxhall Cross in hartje Londen. Begin de jaren 1980 ontwierpen Bob Parkinson en Alan Bond het Skylon/HOTOL project voor een single-stage-to-orbit herbruikbaar ruimtevliegtuig.

Sinds de start van het nieuwe millennium richtte de BIS nieuwe werkgroepen op om diverse ruimtevaart projecten op te volgen. Het BIS KickSat project voorziet de lancering van een eigen kubus-satelliet (CubeSat) gepland eind 2013 aan boord van de CRS-3/ELaNA-5 missie. Deze kleine CubeSat tuigen worden momenteel als test platform gebruikt voor nano-technologie in low-budget ruimtevaart projecten. Na 80 jaren van pionierswerk in diverse takken van de ruimtevaart, blijft de BIS een grote steun voor de Britse ruimtevaartindustrie. Anno 2012 kampte de BIS met financiële problemen, maar dankzij de gedreven inzet van haar 1500 leden en 942 Fellows alsook de grote interesse uit landen zoals India en China, staat de BIS opnieuw op de voorgrond van de ruimtevaart promotie. Op naar honderd jaar BIS!

Philip Corneille

Philip Corneille

Sterrenkunde redacteur.Fellow van de British Interplanetary Society (BIS).Fellow of the Royal Astronomical Society (RAS).