De prachtige blauwgekleurde lucht gefotografeerd met New Horizons Ralph/Multispectral Visible Imaging Camera (MVIC)
Foto: NASA

Op donderdag 8 oktober 2015 maakten wetenschappers van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, waaronder New Horizon's projectleider Alan Stern, bekend dat ze blauwe lucht en waterijs hebben ontdekt op de dwergplaneet Pluto. Ondanks het feit dat de Amerikaanse ruimtesonde New Horizons de dwergplaneet Pluto al lang is voorbij gevlogen, blijft de wetenschappelijke data afkomstig van deze verre ijswereld ons nog steeds verbazen. 

Wie ooit had gedacht dat Pluto een saaie, donkere ijswereld is, krijgt de laatste weken steeds vaker ongelijk. Zo hebben de nieuwste foto's, die de ruimtesonde New Horizons maakte na zijn scheervlucht langs Pluto in juli 2015, nu aangetoond dat er zich rondom de dwergplaneet een nevel bevindt die helderblauw blijkt te zijn. Deze heldere blauwe kleur vertelt wetenschappers meer over de omvang en de samenstelling van de atmosfeer van Pluto. De opvallende blauwe kleur op Aarde wordt veroorzaakt doordat zonlicht wordt opgebroken door kleine luchtdeeltjes. Terwijl deze deeltjes op Aarde kleine stikstofmoleculen zijn, zijn deze in de ijle atmosfeer van de dwergplaneet Pluto groter maar nog steeds relatief klein en vermoedelijk grijs of rood van kleur. Door hun verstrooiing zorgen ze uiteindelijk voor een blauwe lucht zoals op bovenstaande foto mooi te zien is. Deze deeltjes worden door wetenschappers ook 'tholines' genoemd en worden gevormd uit eenvoudige organische verbindingen zoals methaan en ethaan onder invloed van de ultraviolette straling van de Zon. Daarnaast heeft NASA met behulp van het 'Ralph spectral composition mapper' instrument aan boord van New Horizons ook waterijs gevonden in enkele gebieden op het oppervlak van Pluto. Eerder werd ook al methaanijs ontdekt op Pluto. Het waterijs, zoals te zien is op de onderste foto, komt vooral voor in de regio Virgil Fossa en in gebieden die een opmerkelijk rood uiterlijk hebben. Hierdoor gaat het volgens de onderzoekers om roodgekleurd waterijs. Men sluit niet uit dat er een relatie is tussen de roodgekleurde tholines en het waterijs. NASA liet weten dat ze tot op heden nog maar tien procent van de data afkomstig van New Horizons hebben 'gedownload' waardoor Pluto de volgende weken en maanden nog vaak het internationale nieuws zal halen. Momenteel bevindt New Horizons zich op een afstand van vijf miljard kilometer van de Aarde en is dit onbemande ruimtetuig op weg naar het oude Kuipergordelobject 2014 MU69. 

PlutoFoto: NASA

Pluto
Foto: NASA

Wist je dat New Horizons enkele opvallende vrachten heeft?

Naast wetenschappelijke instrumenten bevinden zich aan boord van New Horizons ook enkele opvallende 'passagiers'. Zo draagt het ruimtetuig een klein containertje met zich waarin zich wat as bevindt van de ontdekker van Pluto, Clyde Tombaugh. Op het containertje werd deze tekst aangebracht: "Interned herein are remains of American Clyde W. Tombaugh, discoverer of Pluto and the solar system’s ‘third zone’ Adelle and Muron’s boy, Patricia’s husband, Annette and Alden’s father, astronomer, teacher, punster, and friend: Clyde W. Tombaugh (1906-1997)". Daarnaast bevinden zich aan boord van New Horizons ook nog eens twee cd-roms met daarop alle foto’s van het personeel van de New Horizons ruimtemissie en de namen van 434 000 mensen die hun naam hadden ingestuurd met de ‘Send your Name to Pluto’ wedstrijd van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Ook werd een kwart dollarmunt van de staat Florida, waar New Horizons werd gelanceerd, en een kwart dollarmunt van de staat Maryland, waar New Horizons werd gebouwd, bevestigd aan boord van de ruimtesonde. Als eerbetoon aan het begin van de commerciële bemande ruimtevaart vliegt er ook een klein stukje metaal afkomstig van de SpaceShip One van Virgin Galactic mee met New Horizons. Tenslotte bevindt zich ook nog een Amerikaanse vlag aan boord van het ruimtetuig en een Amerikaanse postzegel uit 1991 waarop staat “Pluto, not yet explored”.
Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.