Artistieke impressie van de twee GRAIL-ruimtesondes
Foto: NASA

Op maandag 17 december 2012 gaan twee Amerikaanse ruimtesondes neerstorten op het oppervlak van de Maan. De twee sondes maken deel uit van NASA’s Gravity Recovery and Interior Laboratory (GRAIL) missie en hebben sinds 1 januari 2012 de interne structuur en samenstelling van de Maan onderzocht wat uiteindelijk leidde tot de beste zwaartekrachtskaart van de Maan tot nu toe.

De twee ruimtetuigen, genaamd Ebb en Flow (eb en vloed), hebben de omvang van een wasmachine en wegen elk ongeveer 140 kilogram. Momenteel vliegen de twee Maansondes zo laag boven het oppervlak van onze trouwe buur (slechts elf kilometer) dat NASA weinig andere keus heeft dan de sondes gecontroleerd te laten neerstorten. Beide tuigen moeten op 17 december 2012 omstreeks 23u28 Belgische tijd met een snelheid van 1,7 kilometer per seconde inslaan op een berg nabij de Goldschmidt-krater die zich op de noordpool van de Maan bevindt. Ebb zal eerst inslaan op de Maan en twintig seconden later is het de beurt aan Flow. Op het moment van de inslag bevindt de berg Goldschmidt. zich in de schaduwzijde van de Maan waardoor er vanop Aarde niets van zal te zien zijn. NASA is echter wel van plan het gebied later te bestuderen met behulp van de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO). Wetenschappers willen van deze inslag gebruikmaken om nog één experiment met de GRAIL-sondes uit te voeren. Zo werden de raketmotoren al vanaf vrijdag 14 december 2012 op volle kracht tot ontbranding gebracht waardoor NASA-ingenieurs precies kunnen bepalen wanneer de brandstoftanks gaan leeg zijn. Dit moet uiteindelijk inzicht geven in het precieze brandstofverbruik van ruimtesondes.

NASA’s 496 miljoen dollar dure GRAIL-missie ging op 10 september 2011 van start toen de twee ruimtetuigen gelanceerd werden vanop de Cape Canaveral lanceerbasis. Nadat de twee ruimtetuigen in een lage baan om de Maan werden gebracht, stuurden deze voortdurend radiosignalen naar elkaar en onderzocht men op die manier wat er met de afstand tussen de twee sondes gebeurde. Wetenschappers konden uiteindelijk veranderingen zo klein als 50 nanometer per seconde makkelijk opmerken. Door deze verschillen kon men gebieden op de Maan met grotere of mindere gravitatie mooi in kaart brengen. Daarnaast kon men met behulp van de gedetailleerde zwaartekrachtkaart ook uitrekenen welke materialen er onder het Maanoppervlak liggen. Uit de gegevens afkomstig van de GRAIL-missie vonden wetenschappers onlangs nog het bewijs dat korst van de Maan vrijwel compleet verpulverd is. Zo is op plaatsen waar brokstukken diepe littekens hebben achtergelaten de korst vrijwel helemaal weggeslagen. Dit toont aan dat de Maan tijdens de eerste miljard jaar van haar bestaan veel meer zware inslagen te verduren kreeg dan tot op heden werd aangenomen.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.