De kern van de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko gefotografeerd door de Rosetta ruimtesonde
Foto: ESA

Indien alles verloopt zoals gepland, moet de Europese ruimtesonde Rosetta op woensdag 6 augustus 2014 geschiedenis schrijven. Zo zal dit onbemande ruimtetuig, dat in 2004 werd gelanceerd, zich die dag in een vaste baan om de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko begeven. Ondertussen worden de eerste metingen verricht en krijgen we steeds meer te zien van dit ijzige hemellichaam.

Na een reis die meer dan tien jaar duurde en waarbij het ruimtetuig meer dan zes miljard kilometer heeft afgelegd, nadert de Europese ruimtesonde Rosetta haar einddoel. Alvorens het zover is, worden ondertussen al de eerste metingen en onderzoeken verricht. Zo fotografeerde Rosetta de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko en was op de opname duidelijk te zien dat het kleine hemellichaam is gehuld in een wolk van stofdeeltjes. Deze wolk, ook wel ‘coma’ genoemd, ontstaat wanneer een komeet opwarmt waardoor vluchtige stoffen beginnen te verdampen. Bij het verdampen nemen deze stoffen kleine stofdeeltjes mee. Daarnaast presenteerde de Europese ruimtevaartorganisatie ESA ook een foto waarop de komeetkern duidelijk te zien is. Op deze opname, die op dinsdag 29 juli 2014 werd gemaakt toen Rosetta zich op een afstand van 1 950 kilometer van de komeet bevond, zijn al duidelijk oppervlaktestructuren te zien. Eén van de opvallendste is een gebied dat men de ‘nek’ van de komeet noemt doordat deze duidelijk lichter van kleur is ten opzichte van de rest van dit ijzige object. Op eerdere opnamen was ook al te zien dat de kern van deze komeet uit twee delen bestaat: een ‘kop’ en een ‘lijf’. Hierdoor kreeg deze komeet bij de onderzoekers al gauw de bijnaam ‘badeend’. Helaas waren de opnamen nog te onduidelijk om te kunnen concluderen of de de lichtere tint wordt veroorzaakt door afwijkend oppervlaktemateriaal of door hoogteverschillen.

Kern van komeetDe kern van de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko - Foto: ESA

Ook heeft Rosetta haar eerste temperatuurmeting verricht op haar reisdoel. Uit deze eerste meting blijkt dat het oppervlak van de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko iets te warm is om bedekt te zijn met ijs. Onderzoekers vermoeden dan ook dat dit hemellichaam een donkere, stofrijke korst heeft. De metingen werden tussen 13 en 21 juli 2014 uitgevoerd en vertellen ons dat de gemiddelde oppervlaktetemperatuur ongeveer –70°C bedraagt. Ondanks het feit dat dit extreem koud lijkt, is dit nog twintig tot dertig graden te warm om op deze afstand van de Zon helemaal bedekt te kunnen zijn met ijs. Verrassend is dit niet aangezien ook andere kometen bedekt zijn met stof in plaats van ijs.

Eenmaal Rosetta de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko op 6 augustus zal hebben bereikt, zal het ruimtetuig de komeet begeleiden rondom de Zon, terug naar de baan van Jupiter. In november 2014 hoopt ESA een kleine lander, genaamd ‘Philae’, veilig tot op het oppervlak van de komeet te laten landen zodat de komeet en haar samenstelling nog beter kunnen onderzocht worden. Wetenschappers hopen met het onderzoek van de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko ondermeer meer te leren over het ontstaan van ons zonnestelsel of over het ontstaan van het leven op Aarde.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.