Foto: ESA

Het eerste Chinese ruimtestation, Tiangong-1, keert binnen enkele weken ongecontroleerd terug naar de Aarde. Het 8,5 ton zware onbemande ruimtelabo werd in 2011 door China in een lage baan om de Aarde gebracht waarna dit tweemaal werd bezocht door Chinese ruimtevaarders. In 2016 raakte echter bekend dat China de controle over dit ruimtelabo was verloren waardoor het sindsdien ongecontroleerd rond onze planeet cirkelt. Volgens de Europese ruimtevaartorganisatie ESA zou Tiangong-1 tussen 24 maart en 19 april 2018 moeten terugkeren in de atmosfeer van de Aarde. Waar het ruimtelabo de atmosfeer zal binnendringen is momenteel nog niet te voorspellen. 

Momenteel cirkelt Tiangong-1, wat in het Nederlands 'Hemels Paleis 1' betekent, nog op een hoogte van ongeveer 300 kilometer boven de Aarde maar nu het gevaarte in dichtere lagen van onze atmosfeer komt, gaat het verval steeds sneller. Wanneer het ruimtelabo exact onze atmosfeer terug gaat induiken, is heel moeilijk te voorspellen aangezien dit afhangt van de invloed van het constant veranderende ruimteweer. Verwacht wordt dat een groot deel van het ruimtestation zal opbranden in de atmosfeer van de Aarde. Toch is het mogelijk dat bepaalde onderdelen de terugkeer overleven en vervolgens neerstorten op Aarde. Deze overgebleven brokstukken zouden een maximaal gewicht hebben van ongeveer 100 kilogram. De kans dat één van deze brokstukken echter in België neer zal komen, is nihil aangezien deze overal kunnen neerstorten tussen de breedtegraden van 43ºN en 43ºS. Als we dan zien dat het grootste deel van dit gebied bestaat uit oceanen is de kans zeer klein dat overgebleven brokstukken op steden of dorpen gaan neerstorten. In het gebied tussen de breedtegraden van 43ºN en 43ºS bevinden zich wel alle Afrikaanse landen, Australië, een groot deel van Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en een groot deel van Azië. Verschillende ruimtevaartorganisaties gaan van deze gelegenheid ook gebruik maken om hun technieken en voorspellingen voor het volgen van ruimtetuigen die ongecontroleerd rond de Aarde cirkelen bij te werken en te testen. Dit is niet de eerste maal dat een groot, omvangrijk ruimtelabo terugkeert naar de Aarde en opbrandt in de atmosfeer. Zo brandde op 11 juli 1977 het Amerikaanse ruimtestation Skylab op in de atmosfeer van de Aarde waarna overgebleven brokstukken neervielen in de Indische Oceaan en op West-Australië. Ook het Russische Mir ruimtestation brandde op 23 maart 2001 grotendeels op in de atmosfeer van de Aarde. Over een gebied van ongeveer 5 000 kilometer lang en 200 kilometer breed kwamen op 4 000 kilometer ten oosten van Nieuw-Zeeland toen brokstukken neer in de Stille Oceaan. 

Illustratie: ESA

Het eerste Tiangong ruimtelaboratorium, dat ontworpen werd door de China National Space Administration (CNSA), had een gewicht had van 8,5 ton en bestond uit twee compartimenten, een leef- en werkruimte en een propulsiegedeelte. Dit laboratorium had een leefbare ruimte van ongeveer vijftien kubieke meter waarin Chinese ruimtevaarders ondermeer experimenten konden uitvoeren of fitnessoefeningen konden uitvoeren. Binnenin deze vijf meter lange ruimte bevonden zich twee slaapstations, een fitnesstoestel en een controlepaneel. Om Chinese ruimtevaarders aan boord van Tiangong-1 te helpen op vlak van oriëntatie kreeg één van de wanden aan boord van de leef- en werkruimte een andere kleur dat de grond moest voorstellen. In tegenstelling tot andere ruimtestations of ruimtelaboratoria zoals de Russische Saljoets of het Amerikaanse Skylab beschikte Tiangong-1 niet over een eigen toilet en keuken. Hiervoor moesten de Chinese ruimtevaarders beroep doen op faciliteiten aan boord van hun Shenzhou ruimtetuig. Het propulsiegedeelte van de Tiangong-1, waarvan het ontwerp gebaseerd was op dat van het propulsiegedeelte van een Shenzhou ruimtetuig, was 3,3 meter lang en bood plaats aan alle apparatuur en onderdelen voor communicatie, voortstuwing en elektronica. Aan de buitenzijde van het propulsiegedeelte bevonden zich ook twee zonnepanelen die elk 3 op 10 meter groot waren en elk 2,5 kiloWatt aan energie leverden. In totaal was de Tiangong-1 module 10,4 meter lang en had deze een maximale diameter van 3,3 meter. Aan de leef- en werkruimte van dit ruimtelaboratorium bevond zich één toegangspoort met daaraan een koppelingsmechanisme zodat Chinese Shenzhou ruimtetuigen er zich konden aan vasthechten. Het Chinese SAST-koppelingsmechanisme zou een copy zijn van het Russische APAS-75 koppelingsmechanisme. Tijdens de bemande Shenzhou 9 ruimtemissie bracht de eerste Chinese vrouwelijke ruimtevaarder in juni 2012 een bezoek aan het Tiangong-1 ruimtestation en werd de eerste computer gestuurde koppeling uitgevoerd tussen twee Chinese ruimtevaartuigen. Tijdens de tweede Chinese bemande ruimtemissie naar Tiangong-1 verbleef de Shenzhou 10 bemanning in juni 2013 dertien dagen aan boord van het ruimtelabo. Naast de twee bemande ruimtevluchten naar Tiangong-1 werd dit Chinese ruimtestation ook nog eens bezocht door een onbemand Shenzhou 8 ruimtetuig. 

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.