Artistieke impressie van een MetOp-satelliet in de ruimte
Foto: ESA

Een Russische Sojoez draagraket heeft op maandag 17 september 2012 succesvol de Europese MetOp B weersatelliet in de ruimte gebracht. De instrumenten aan boord van MetOp B moeten bijdragen leveren tot het verbeteren van weersvoorspellingen. De verkregen gegevens zullen ook gebruikt worden voor klimaatstudies.

De Sojoez 2-1a raket vertrok om 18u28 Belgische tijd vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan en zette de 4,2 ton zware MetOp B kunstmaan 68 minuten later uit in een polaire baan om de Aarde op een hoogte van 817 kilometer. Deze lancering had normaal al in mei moeten plaatsvinden maar werd uitgesteld omwille van een meningsverschil tussen Rusland en Kazachstan over de zogenaamde ‘drop zones’ op Kazachstaans grondgebied waar rakettrappen neerstorten na een lancering. MetOp staat voor ‘Meteorological Operational’ en is Europa’s eerste netwerk van weersatellieten die zich in een polaire baan om de Aarde bevinden. Het grote voordeel van polaire satellieten zoals MetOp B is dat zij tweemaal per dag meteorologische informatie op grote schaal kunnen leveren. MetOp maakt deel uit van het Initial Joint Polar System (IJPS) dat een gezamenlijk project is tussen de European Organization for the Exploitation of Meteorological Satellites (EUMETSAT) en de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Met het IJPS-programma wil men zoveel mogelijk data vergelijken, verwerken en uitwisselen afkomstig van verschillende polaire weersatellieten. Door wereldwijde uitwisseling van ondermeer MetOp-satellietgegevens krijgt Europa ook toegang tot satellietgegevens uit landen als Japan, China en India.

De eerste MetOp-satelliet werd op 19 oktober 2006 in de ruimte gebracht. Het gehele MetOp programma bestaat uit drie identieke kunstmanen die elk een geplande levensduur hebben van vijf jaar. Terwijl het Europese bedrijf EADS Astrium aangeduid werd als hoofdaannemer voor de bouw van de drie MetOp-satellieten en drie van zijn wetenschappelijke instrumenten levert de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) ook voor elke MetOp-satelliet zeven wetenschappelijke instrumenten. Met deze Europese en Amerikaanse instrumenten kan men ondermeer de temperatuur van het zeewater meten, de vochtigheid en druk meten in de atmosfeer van de Aarde en de windsnelheid meten boven het zeewater. Ook het Franse ruimtevaartagentschap CNES ontwikkelde voor elke MetOp-satelliet één instrument waarmee men broeikasgassen, ozon en vulkaniche as kan detecteren in de atmosfeer. Eénmaal in de ruimte heeft is elke MetOp-satelliet 17,6 meter lang en 6,5 meter breed waardoor dit , na de Envisat aardobservatiesatelliet, de grootste Europese aardobservatiesatellieten zijn. De kostprijs van het Europese MetOp-programma, inclusief lanceringen en grondinstallaties, wordt geschat op 2,7 miljard euro. De derde MetOp-satelliet moet in 2017 of 2018 in de ruimte gebracht worden. In 2010 startte ESA in samenwerking met EUMETSAT met de plannen van het MetOp Second Generation programma dat de continuïteit moet verzekeren van het programma na 2020.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.