Lancering van de Sojoez raket met aan boord de twee Galileo-satellieten.
Foto: ESA/CNES/Arianespace/Optique Vidéo du CSG - S Martin

Europa's grootste satellietconstellatie is nog groter geworden na de lancering van nog twee Galileo navigatiesatellieten met een Sojoez-draagraket vanaf de Europese ruimtehaven in Frans Guyana op 5 december 2021. De Galileo-satellieten 27-28 vullen de bestaande constellatie van 26 satellieten in een baan om de aarde aan met de meest nauwkeurige plaatsbepaling met behulp van satellieten voor meer dan 2,3 miljard gebruikers over de hele wereld.

Paul Verhoef, directeur navigatie van ESA, licht toe: "De lancering van vandaag markeert de 11e Galileo-lancering van operationele satellieten in tien jaar: een decennium van hard werken door Europa's Galileo-partners en de Europese industrie, in de loop waarvan Galileo eerst als werkend systeem werd opgezet en vervolgens in 2016 begon met initiële diensten. Met deze satellieten verhogen we nu de robuustheid van de constellatie, zodat een hoger niveau van servicegaranties kan worden geboden."

Sojoez-draagraket VS-26, geëxploiteerd door Arianespace en in opdracht van ESA, steeg op 5 december om 01u19 CET op vanuit Frans Guyana met het tweetal satellieten van 715 kg. Alle Sojoez-trappen functioneerden volgens plan, waarbij de bovenste trap, de Fregat, de satellieten ongeveer 3 uur en 54 minuten na de lancering in hun doelbaan bracht, op een hoogte van bijna 23 525 km. De satellieten zullen de komende weken naar hun uiteindelijke werkbaan op 23 222 km worden gemanoeuvreerd met behulp van hun stuwraketten aan boord, terwijl de boordsystemen geleidelijk worden gecontroleerd op operationeel gebruik, de zogenoemde lancerings- en vroege exploitatiefase.

ESA, dat belast is met het ontwerpen, ontwikkelen, aankopen, testen en kwalificeren van het Galileo-systeem en toezicht houdt op de technische evolutie ervan, heeft onlangs de leiding genomen over een upgrade van het wereldwijde grondbesturingssegment van Galileo. Hierdoor is het voor het eerst mogelijk dat de LEOP van de satellieten door de exploitant van Galileo, SpaceOpal, vanuit het eigen controlecentrum van Galileo in Oberpfaffenhofen, Duitsland, wordt uitgevoerd, in plaats van dat daarvoor een externe missiecontrole-eenheid nodig is. De LEOP-operaties worden uitgevoerd onder de verantwoordelijkheid van het EU-agentschap voor het ruimtevaartprogramma (EUSPA). "Dankzij de recente update van het grondbesturingssegment kunnen de missiecontroleurs tegelijkertijd toezicht houden op meer Galileo-satellieten," voegt Pascal Claudel, Chief Operating Officer van EUSPA, die belast is met het beheer van de Galileo-operaties en -dienstverlening, hieraan toe. "Dit is essentieel omdat er nog veel meer Galileo-lanceringen op komst zijn - Galileo is wereldwijd een constante geworden, waarvan de continuïteit en technische uitmuntendheid voor de lange termijn vaststaan." De vandaag gelanceerde satellieten zijn de eerste twee van de resterende 12 Galileo-satellieten van de eerste generatie, die een verbeterde versie zijn van het bestaande Full Operational Capability-ontwerp. Elk van deze satellieten is vervaardigd en getest door OHB in Duitsland, de navigatie payloads zijn afkomstig van Surrey Satellite Technology Ltd in het Verenigd Koninkrijk en andere elementen zijn afkomstig uit heel Europa.

Vervolgens ondergingen deze satellieten, tijdens hun laatste stop voordat zij voor lancering naar Frans Guyana vertrekken, strenge tests voor ruimtevluchten in het ESTEC-testcentrum van ESA in Nederland, de grootste testfaciliteit voor satellieten in Europa. Momenteel worden er zes Galileo-satellieten getest of opgeslagen op de locatie in afwachting van vervoer naar Zuid-Amerika. Alle resterende tien satellieten van de eerste generatie zullen in de komende drie jaar worden gelanceerd, waarna zij zullen worden opgevolgd door de meest geavanceerde en krachtige, en volledig herconfigureerbare navigatiesatellieten die ooit zijn gebouwd, bekend als "Galileo tweede generatie". ESA ontwikkelt deze G2G-satellieten momenteel samen met de Europese industrie, afkomstig van twee afzonderlijke consortia om concurrentievermogen en redundantie te garanderen, en de eerste lancering is gepland voor 2024. Matthias Petschke, de verantwoordelijke directeur bij de Europese Commissie, voegt hieraan toe: "Galileo zorgt nu al overal op aarde voor nauwkeurigheid op meterschaal. De Galileo-partners rusten nog lang niet op hun lauweren, maar deze twee satellieten zullen Galileo verder versterken en zullen - samen met andere lanceringen die nog zullen volgen - nieuwe signalen en diensten mogelijk maken, waardoor Galileo nog vele jaren zijn vooraanstaande positie zal behouden."

Galileo is momenteel het meest precieze satellietnavigatiesysteem ter wereld en bedient meer dan twee miljard gebruikers over de hele wereld. De fase van volledige operationele capaciteit van het Galileo-programma wordt beheerd en gefinancierd door de Europese Unie. De Europese Commissie, het ESA en het EUSPA (het EU-agentschap voor het ruimtevaartprogramma) hebben een overeenkomst ondertekend waarbij het ESA namens de Commissie optreedt als ontwerpautoriteit en systeemontwikkelingsleider en het EUSPA als exploitatie- en exploitatiebeheerder van Galileo/EGNOS. "Galileo" is als handelsmerk geregistreerd in de databank van het Bureau voor de Intellectuele Eigendom van de Europese Unie (nr. 002742237).

Bron: ESA