Lancering van een Russische Proton draagraket
Foto: Roscosmos

Een Russische Proton draagraket is er in de nacht van 15 op 16 mei 2014 niet in geslaagd om een Russische communicatiesatelliet in de ruimte te brengen. Een probleem met de derde rakettrap, ongeveer negen minuten na de start van de lancering, zorgde ervoor dat zowel de raket alsook de satelliet verloren gingen.

Het doel van deze lancering was om de Russische communicatiesatelliet Ekspress-AM4R in de ruimte te brengen. Deze 5,7 ton zware satelliet werd in opdracht van het Russische telecombedrijf Russian Satellite Communications Company gebouwd door het ruimtevaartbedrijf Astrium op een Eurostar E3000 platform met als doel bepaalde delen in Rusland de volgende vijftien jaar te voorzien van digitale televisie, radio, breedband internet en telefonie. De Ekspress-AM4R satelliet vertrok uiteindelijk om 23u42 Belgische tijd aan boord van een Russische Proton raket vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan. Zoals steeds was ook deze lancering rechtstreeks te volgen via internet. Ongeveer negen minuten na de start van de lancering rapporteerde de vluchtleiding een afwijking in het vluchtprogramma waarna de rechtstreekse uitzending werd stopgezet. Normaal had deze missie negen uur en dertien minuten moeten duren eer de satelliet werd uitgezet in een geostationaire overdrachtbaan. Tot op heden is het nog steeds onduidelijk wat de exacte oorzaak is geweest van deze mislukte lancering. Aangezien op het moment van het probleem de derde rakettrap functioneerde, is de kans zeer groot dat de raketmotor van deze rakettrap plots is uitgevallen. Een onderzoekscommissie van het Russische ruimtevaartagentschap zal uiteindelijk de exacte oorzaak van deze mislukte lancering moeten zien te achterhalen. Ironisch genoeg had de Ekspress-AM4R satelliet een andere Ekspress communicatiesatelliet moeten vervangen die in augustus 2011 in een te lage baan om de Aarde werd uitgezet als gevolg van problemen met de Proton draagraket.

Proton raketEen Russische Proton-M raket wordt naar het lanceerplatform overgebracht - Foto: Roscosmos

De Proton raket wordt al sinds 1965 gebruikt om satellieten in de ruimte te brengen en is het werkpaard binnen de Russische ruimtevaart. Dit was de 397ste lancering van een Proton raket. De huidige versie, de Proton-M, heeft een lengte van 58 meter en kan vrachten tot 6,7 ton tot in een geostationaire overdrachtbaan brengen. Terwijl het Russische ruimtevaartbedrijf Khrunichev Research and State Production Center verantwoordelijk is voor de bouw van deze draagraket worden de commerciële lanceringen met deze raket uitgevoerd door het Amerikaans-Russische bedrijf International Launch Services (ILS). Aangezien deze lancering in opdracht was van een Russische satellietoperator werd deze lancering niet uitgevoerd door ILS. Zoals steeds het geval is, bestond ook deze Proton-M raket uit drie rakettrappen met daarbovenop de Briz-M trap die de satelliet tot in de juiste baan om de Aarde moet brengen. Ondanks het feit dat Proton raketten de voorbije decennia al honderden satellieten succesvol in de ruimte brachten, duiken er de laatste jaren echter steeds meer problemen op met dit Russische werkpaard. Zo was deze mislukte lancering van de Ekspress-AM4R satelliet al de zesde mislukte Proton lancering in vijf jaar tijd. Bij al deze mislukte lanceringen gingen steeds Russische satellieten verloren. Tijdens enkele van deze mislukte lanceringen bleek de Briz-M rakettrap de oorzaak te zijn van het probleem.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.