Eén van de lanceercomplexen op de Plesetsk lanceerbasis
Foto: Roscosmos

Diverse Russische media melden dat op 9 november 2013 twee arbeiders om het leven zijn gekomen op de Plesetsk lanceerbasis in het noorden van Rusland. De arbeiders waren op dat moment een brandstoftank aan het reinigen en werden wellicht bedwelmd door vrijgekomen giftige gassen. Drie andere arbeiders werden opgenomen in het hospitaal.

De Plesetsk lanceerbasis bevindt zich op 800 kilometer ten noorden van Moskou en is een belangrijke Russische militaire lanceerbasis. De Sovjet-Unie startte in 1957 met de bouw van de lanceerbasis die oorspronkelijk gebruikt werd voor het testen en lanceren van R-7 raketten. Een dorpje in de buurt van de lanceerbasis kreeg de naam Mirny en deed vooral dienst als verblijf voor de vele ingenieurs en militairen. Het bestaan van deze lanceerbasis werd door de Sovjet-Unie lang ontkent maar een Engelse onderwijzer ontdekte in 1966 samen met zijn leerlingen dat de Cosmos 112 kunstmaan onmogelijk kon gelanceerd zijn vanop de Bajkonoer Cosmodrome. Toch duurde het nog tot 1983 eer de Sovjet-Unie openlijk het bestaan van deze lanceerbasis erkende. Uiteindelijk bleek dat de Plesetsk Cosmodrome niet enkel werd gebruikt voor het lanceren van kunstmanen maar het was, en is nog steeds, ook een belangrijke strategische opslag- en lanceerplaats voor Russische lange afstandsraketten. Tot 1997 werden meer dan 1 500 Russische raketten gelanceerd vanop deze basis voor tal van militaire ruimtevaarttoepassingen. Hierdoor werd duidelijk dat deze lanceerbasis een zeer belangrijke rol heeft gespeeld in de Koude Oorlog. Op het terrein zelf bevinden zich verschillende lanceercomplexen voor zowel ruimte alsook militaire raketten maar veel van de faciliteiten werden na de val van het communisme niet meer gebruikt. Vandaag de dag wordt de Plesetsk Cosmodrome enkel nog gebruikt voor het lanceren van Sojoez en Rockot draagraketten. Rusland investeerde de laatste jaren wel al veel geld om deze oude lanceerbasis te moderniseren zodat men in de toekomst minder afhankelijk zal zijn van de Bajkonoer lanceerbasis die zich in Kazachstan bevindt. De Plesetsk lanceerbasis werd nooit gebruikt voor bemande ruimtevaarttoepassingen.

Helaas kent deze lanceerbasis ook een trieste geschiedenis. Zo kwamen er in juni 1973 negen mensen om het leven toen een Kosmos 3M raket explodeerde op het lanceerplatform. Op 18 maart 1990 stierven nog eens 50 mensen op de Plesetsk lanceerbasis toen arbeiders een Vostok raket aan het vullen waren met brandstof en deze explodeerde.

Bron: Universe Today

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.