De kosmonauten Anatoli Berezovoy en Valentin Lebedev
Foto: SpaceFacts.de

Een tijdje geleden had ik (Martin Senechal) de kans een kort gesprek te voeren met kosmonaut Anatoli Berezovoy, commandant van Sojoez T-5. Deze Sojoez bracht hem en Valentin Lebedev in mei 1982 naar Saljoet-7 voor een ruimtevlucht van in totaal 211 dagen. Tijdens hun lange ruimtevlucht kregen ze tweemaal bezoek van een andere bemanning, die een nieuwe Sojoez-capsule kwam leveren. Berezovoy en Lebedev landde uiteindelijk met de Sojoez T-7 terug op Aarde.

Tijdens hun vlucht voerden beide kosmonauten één ruimtewandeling uit, de eerste vanuit Saljoet-7. Lebedev verrichtte een aantal werkzaamheden buiten het ruimtestation, hierbij geholpen door Berezovoy, die in het geopende luik van het luchtsluis stond. Eerst en vooral werden een aantal materiaalmonsters, die buiten het luik aan het luchtledige van de ruimte, gerecupereerd en vervangen door nieuwe monsters. Nadien testte Lebedev nog een aantal werkmethodes voor assemblagewerk in de ruimte. Hierbij gebruikte hij een speciale sleutel om bouten vast- en los te schroeven. De ruimtewandeling duurde in totaal 2 uur en 33 minuten. Het gesprek met kosmonaut Berezovoy concentreerde zich op de voorbereiding en uitvoering van de ruimtewandeling.

Martin Senechal: Tijdens de voorbereiding op een ruimtewandeling wordt geoefend in een zwembad, om bepaalde aspecten van de gewichtloosheid na te bootsen. De weerstand van het water tegen de gemaakte bewegingen is echter een factor, die niet bestaat in het luchtledige. In welke mate komt deze training overeen met de werkelijkheid?

Berezovoy: De training onder water is een bijzonder goede training voor het werken tijdens een ruimtewandeling. De weerstand van het water speelt hierbij geen rol omdat zeer trage bewegingen gemaakt worden, en hoe dan ook een zekere weerstand van het ruimtepak zelf overwonnen moet worden.

Martin Senechal: Reageren de gebruikte werktuigen tijdens de training in het zwembad op dezelfde manier als in de werkelijkheid?

Berezovoy: Onder water worden de procedures getraind, de verplaatsingen langsheen de buitenkant van het ruimtestation, de opeenvolging van de verschillende werkzaamheden, maar niet de werking van de werktuigen. Die zijn niet ontworpen voor werking onder water. De werking van de verschillende werktuigen wordt getest tijdens de korte periodes van gewichtloosheid bij paraboolvluchten.

Martin Senechal: Hoe heb je het begin van de ruimtewandeling ervaren, het moment dat het luik openging, en je naar buiten kon?

Berezovoy: Eigenlijk was dat een beetje chaos. In ons enthousiasme hebben we het luik al geopend vooraleer de luchtsluis helemaal luchtledig was. Er was nog zo’n 3 mm Hg luchtdruk. De luchtstroom naar buiten nam verschillende kleine voorwerpen mee naar buiten. Er was ook een potlood. Gelukkig zat dat met een touwtje vast, anders was het ook mee naar buiten “gewaaid”.

Martin Senechal: Hoe is de rest van de ruimtewandeling verlopen?

Berezovoy: De eigenlijke ruimtewandeling gebeurde door .Valentin (Lebedev). Ik stond in het luik van de luchtsluis om hem hulp te bieden. We hadden geen film- en foto-camera voor “buiten”, in het luchtledige. We wilden toch foto’s nemen. Dus hebben we een hoes ineengeknutseld, die ons toeliet een “binnen”-camera te gebruiken. We werkten ook nog met oude ruimtepakken, die niet volledig zelfstandig waren. We waren met een “navelstreng” en veiligheidskabels verbonden met de Saljoet. Het was een probleem om die uiteen te houden. Op het einde van de ruimtewandeling waren die dan ook redelijk verstrengeld.

Martin Senechal: Hoe is het uitzicht tijdens een ruimtewandeling? Zijn de sterren zichtbaar?

Berezovoy: Door het vizier van de helm van het ruimtepak heb je een veel ruimer zicht dan door de patrijspoort van de Saljoet. Uit uitzicht was dus veel indrukwekkender dan wat we gewend waren. Een aantal heldere sterren zijn ook tijdens de dag zichtbaar als je wegkijkt van de zon.

Anatoli Berezovoy en Valentin Lebedev De kosmonauten Anatoli Berezovoy en Valentin Lebedev aan boord van het
Russische ruimtestation Saljoet 7 - Foto: SpaceFacts.de