Opnamen gemaakt door de Hubble Space Telescope van de planetoïde P/2013 P5
Foto: NASA / ESA

De op 15 augustus 2013 ontdekte planetoïde P/2013 P5 blijft astronomen verbazen. Zo is op recente opnamen van de legendarische Hubble Space Telescope duidelijk te zien dat deze planetoïde zes stofstaarten heeft. Dit is de eerste maal dat astronomen een dergelijk fenomeen waarnemen bij een planetoïde. Dit bizarre object bevindt zich tussen de planeten Mars en Jupiter en heeft volgens wetenschappers nog maar een fractie van zijn massa verloren.

Het 240 meter grote object P/2013 P5 maakt samen met miljoenen andere planetoïden deel uit van de zogeheten 'hoofdgordel' dat zich tussen de planeten Mars en Jupiter bevindt. In deze planetoïdengordel hebben astronomen de afgelopen jaren een tiental objecten ontdekt die zich tijdelijk als kometen 'gedragen'. In sommige gevallen gaat het ook om bijna uitgeputte kometen. Sterrenkundigen zijn er vrijwel zeker van dat het object P/2013 P5 geen uitgeputte komeet maar wel een gewone planetoïde is. De reden waarom planetoïden zich dan soms gedragen als een komeet ligt misschien aan het feit dat ze in botsing komen met andere planetoïden waardoor een stofstaart ontstaat. Een andere mogelijke verklaring is dat een planetoïde zo snel om zijn as draait, dat deze uit elkaar valt.

Het feit dat planetoïde P/2013 P5 niet één maar zes stofstaarten heeft, stelt astronomen nu voor een nieuw raadsel. Volgens onderzoekers zou dit object slechts tussen de 100 en 1 000 ton aan massa hebben verloren waardoor dit massaverlies nog een tijdje kan doorgaan. Zo kunnen deze zes stofstaarten niet zijn ontstaan door zes botsingen die kort na elkaar volgden. Deze planetoïde bevindt zich ook in het binnenste gedeelte van de planetoïdengordel waard de temperatuur vrij hoog. Het is dan ook onwaarschijnlijk dat het hier gaat om een ijsachtig object dat aan het verdampen is. Uiteindelijk vermoeden onderzoekers dat P/2013 P5 zo snel om zijn as draait dat het object massa verliest. Deze snelle rotatie zou wellicht veroorzaakt worden door de stralingsdruk van de Zon. Zo zou er bij deze planetoïde een draaimoment ontstaan als gevolg van het zonlicht dat onder verschillende hoeken op het oppervlak valt. Wanneer de middelpuntvliegende kracht aan de evenaar sterker is dan de zwaartekracht van het object zal er materiaal van het oppervlak worden weggeslingerd.  

P/2013 P5

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.