Opname gemaakt door de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) van een breuklijn in het maanoppervlak.
Foto: LRO/NASA/Arizona State University/Smithsonian

Wetenschappers weten al een tijdje dat de maan krimpt doordat deze langzaam aan het afkoelen is. Zo is de maan de afgelopen paar honderd miljoen jaar ongeveer vijftig meter is diameter kleiner geworden. Recente analyses van seismische gegevens afkomstig van de Apollo maanmissies tonen nu aan de maan mogelijk nog steeds tektonisch actief is. Zo zouden er tussen 1969 en 1977 bijna dertig bevingen hebben plaatsgevonden in het maanoppervlak waarvan enkele in de buurt van jonge scheuren en breuklijnen. 

Een team van planeetonderzoekers heeft de wetenschappelijke data van seismometers die door de Apollo 11, 12, 14, 15 en 16 op het oppervlak van de maan werden geplaatst opnieuw geanalyseerd. Daaruit blijkt nu dat er tussen 1969 (Apollo 11) en 1977 maar liefst 28 ondiepe maanbevingen hebben plaatsgevonden. Deze bevingen hadden een kracht van 2 tot 5 op de schaal van Richter. Acht van deze maanbevingen vonden plaats in de buurt van nog jonge scheuren of breuklijnen in het maanoppervlak. Deze scheuren of breuklijnen zijn te vergelijken met kliffen van enkele meters diepte en zijn ontstaan door een horizontale krimp van de maankorst. Dergelijke 'krimpen' ontstaan doordat de maan nog steeds afkoelt en krimpt. Hierdoor ontstaan er spanningen in de korst waardoor de maankorst broos wordt en 'breekt'. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft met behulp van de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) maar liefst 3 500 van dergelijke breuklijnen in het maanoppervlak ontdekt. Wetenschappers willen nu met de data van de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) deze breuklijnen onderzoeken en kijken of er verbanden of verschillen zijn met de recente maanbevingen. Van de acht maanbevingen die tussen 1969 en 1977 plaatsvonden, vonden er zes plaats op het moment dat de maan zich het verst van de Aarde bevond (het apogeum). Dit is het punt waarbij de getijdenwerking het sterkst is en verschuivingen langs de breuklijnen het vaakst voorkomen.

Een maanbeving is het zelfde van een aardbeving maar zijn veel zwakker dan de bevingen op Aarde. Maanbevingen werden voor het eerst ontdekt door de Apollo astronauten en kunnen ontstaan door trillingen van inslagen van meteorieten, als gevolg van het uitzetten of terug inkrimpen van de maankorst of door getijdenkrachten. De bevingen in de maanbodem kunnen wel een uur duren doordat er zich geen water in het maanoppervlak bevindt dat de seismische trillingen kan dempen. Het onderzoeken van seismologische activiteit op de maan is voor wetenschappers van groot belang aangezien ons dit meer kan vertellen over de evolutie van onze eigen planeet en over getijdenkrachten. Daarnaast kunnen maanbevingen ons ook veel meer leren over de geografie van de maan (selenografie). 

Bron: The Moon is Quaking as it Shrinks

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.