Artistieke impressie van de negende planeet in ons zonnestelsel
Foto: Caltech/R. Hurt

Zou ons zonnestelsel dan toch een negende planeet hebben? Twee astronomen van de Technische Universiteit van Californië (Caltech) maakten op 20 januari 2016 alvast het mogelijke bestaan bekend van een ijzige gasplaneet die op grote afstand rond onze ster, de Zon, draait. Deze mysterieuze planeet zou tien keer groter zijn dan de Aarde en zou er minstens tienduizend jaar over doen om één maal rond de Zon te draaien.

De bekendmaking van deze ontdekking kwam totaal onverwacht en is binnen de wetenschappelijke wereld dan ook bijzonder groot nieuws. Ons zonnestelsel telde ooit negen planeten maar in 2006 werd door de Internationale Astronomische Unie (IAU) beslist Pluto te 'degraderen' tot dwergplaneet toen men vond dat Pluto niet meer voldeed aan de officiële definitie van een planeet. Sindsdien gaat Pluto door het leven als een 'dwergplaneet'. De twee Amerikaanse astronomen, Michael Brown en Konstantin Batygin, hebben de planeet in kwestie nog niet gezien maar hebben de baan van het hemellichaam kunnen afleiden uit de beweging van recent ontdekte Kuipergordelobjecten. De Kuipergordel is het buitenste ringvormige gebied in ons zonnestelsel, voorbij de baan van de planeet Neptunus, waarin zich ijzig planetair puin zoals planetoïden bevinden. Uit recent onderzoek is nu gebleken dat de langgerekte omloopbanen van enkele Kuipergordelobjecten mooi dezelfde kant op wijzen. In theorie zou dit toeval kunnen zijn (de kans is slechts 0,007%) maar volgens de twee astronomen is het eerder denkbaar dat deze bijzondere eigenschap wordt veroorzaakt door het bestaan van een verre planeet. Om dit verder te onderzoeken, heeft men computersimulaties uitgevoerd waaruit blijkt dat zich in de verste afgelegen regionen van ons zonnestelsel een Neptunus-achtige planeet zou kunnen bevinden. Onderaan dit artikel kan u een filmpje bekijken over de mogelijke ontdekking van de negende planeet in ons zonnestelsel!

Planeet negenDe baan van de mogelijk negende planeet in ons zonnestelsel en enkele bekende
Kuipergordelobjecten - Foto: Caltech/R. Hurt

Eén jaar duurt 10 000 jaren

Veel gegevens over deze mysterieuze negende planeet hebben astronomen nog niet waardoor het momenteel nog gissen is over de precieze eigenschappen van het hemellichaam. Uit computermodellen is wel gebleken dat de negende planeet tien keer zoveel massa heeft als onze eigen planeet en veel gelijkenissen vertoont met de planeten Uranus en Neptunus. Daarnaast zou dit object zich ook in een langgerekte baan om de Zon voortbewegen waarvan het dichtste punt ongeveer zeven keer de afstand Zon-Neptunus bedraagt. Uiteindelijk zou 'planet nine' er minstens tienduizend jaar over doen om één keer rond de Zon te draaien. Volgens Michael Brown en Konstantin Batygin zou de negende planeet ongeveer 4,5 miljard jaar geleden zijn 'weggeslingerd' door de planeten Jupiter en Saturnus waardoor deze zich nu in de verste uithoeken van ons zonnestelsel bevindt. Het is niet de eerste maal dat astronomen vermoeden dat er zich nog een planeet in ons zonnestelsel bevindt. Zo vermoedde men in de jaren '30 ook het bestaan van de 'planeet X'. Het bestaan van deze bijkomende planeet in ons zonnestelsel werd uiteindelijk later ontkracht toen bleek dat sprake was van een rekenfout bij de berekening van de baan van de planeet Neptunus. De reden waarom een dergelijke grote planeet in de uithoeken van ons zonnestelsel nog niet is kunnen ontdekt worden, is omdat deze zich op een zeer grote afstand van de Aarde bevindt en een planeet op deze afstand nauwelijks nog licht afkomstig van de Zon reflecteert. Daarnaast is het er ook extreem koud waardoor thermische detectoren de negende planeet wellicht niet zouden opmerken en weet men tot op heden ook niet de exacte locatie van het object waardoor men eigenlijk zoekt naar een speld in een hooiberg. Ironisch genoeg waren het ook de waarnemingen van de vele Kuipergordelobjecten van onder andere Mike Brown die er in 2006 voor zorgde dat Pluto geen planeet meer mocht zijn. 

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.