Artistieke impressie van de Jupitermaan Ganymedes
Foto: NASA

Astronomen hebben met behulp van de legendarische Hubble Space Telescope sterke aanwijzingen gevonden dat zich onder het oppervlak van de Jupitermaan Ganymedes een oceaan bevindt. Zo zou deze ondergrondse oceaan meer water bevatten dan al het water op het oppervlak van deze maan. 

Van alle manen die rond de gigantische planeet Jupiter cirkelen is Ganymedes de grootste. Ook is Ganymedes met zijn gemiddelde diameter van 5 268 kilometer de grootste maan uit ons zonnestelsel en heeft deze een eigen magnetisch veld. Een van de gevolgen van het magnetisch veld op Ganymedes is dat er ook poollichten voorkomen op deze maan. Dit poollicht bestaat uit gordels van gloeiend gas dat zich rond de noord- en zuidpool van de maan voortbeweegt. Doordat Ganymedes zich dicht bij de planeet Jupiter bevindt, is de maan ook onderhevig aan het magnetische veld van Jupiter. Zo schommelen de poollichten van Ganymedes wanneer het magnetisch veld van Jupiter verandert. Deze schommelbewegingen van de beide poollichten op de Jupitermaan zijn voor wetenschappers een sterke aanwijzing dat er zich onder de korst van Ganymedes een grote hoeveelheid zoutwater bevindt. Het magnetisch veld van Jupiter veroorzaakt uiteindelijk een secundair veld in de ondergrondse oceaan van Ganymedes dat op zijn beurt het magnetisch veld van Jupiter tegenwerkt. Deze magnetische wrijving beïnvloed het schommelen van de poollichten waardoor de waargenomen amplitude van de schommeling nog slechts twee graden bedraagt. Indien er geen oceaan van zout water zou zijn, zou de amplitude van de schommeling zes graden bedragen. Het idee om het poollicht van Ganymedes te gebruiken om meer te leren over het binnenste van de maan was afkomstig van een team van sterrenkundigen onder leiding van Joachim Saur van de Universiteit van Keulen. Wetenschappers schatten dat deze ondergrondse oceaan honderd kilometer diep is en dat deze zich ongeveer 150 kilometer onder de dikke korstlaag bevindt. Ter vergelijking: de diepste oceaan op Aarde is tien kilometer diep. Wanneer je poollichten onderzoekt, leer je uiteindelijk meer over het magnetisch veld van de maan en wanneer je dit magnetisch veld onderzoekt, leer je uiteindelijk ook meer over het inwendige van Ganymedes. Zo wordt nog maar eens bewezen dat sommige manen in ons zonnestelsel zeer boeiende hemellichamen zijn en dat we nog elke dag bijleren over deze verre werelden. 

GanymedesDe Jupitermaan Ganymedes - Foto: NASA

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.