Artistieke impressie van de exoplaneet HAT P-11b in een baan om zijn moederster
Foto: NASA / JPL

Astronomen zijn er, met behulp van drie ruimtetelescopen, in geslaagd om waterdamp te detecteren in de atmosfeer van een exoplaneet die 'slechts' viermaal zo groot is als de Aarde. Hierdoor is deze exoplaneet de kleinste planeet buiten ons zonnestelsel waarbij men dit heeft ontdekt. 

De planeet, die de naam 'HAT P-11b' draagt, beweegt zich eens om de vijf dagen voor zijn moederster en bevindt zich op een afstand van ongeveer 124 lichtjaar van de Aarde. HAT P-11b draait rond een koele dwergster die zich in het sterrenbeeld Zwaan bevindt. De Neptunus-achtige exoplaneet werd in 2008 ontdekt door middel van de geautomatiseerde telescopen van het HAT-netwerk waarna de planeet ook werd opgemerkt door de Amerikaanse Kepler ruimtetelescoop. Telkens wanneer deze exoplaneet voor zijn moederster beweegt, absorbeert de atmosfeer van HAT P-11b bepaalde golflengten van het licht van de bijhorende ster. Dankzij waarnemingen met de Hubble en Spitzer ruimtetelescopen hebben astronomen kunnen achterhalen dat deze absorptie afkomstig is van waterdamp. Dit wil echter niet zeggen dat waterdamp het hoofdbestanddeel is van de atmosfeer van deze planeet. Zo vermoeden astronomen dat HAT P-11b veel gelijkenissen vertoont met de grote gasplaneten uit ons zonnestelsel en dat het belangrijkste bestanddeel van de atmosfeer van deze exoplaneet waterstof is. Doordat astronomen de aanwezigheid van waterdamp hebben kunnen detecteren bij HAP P-11b wil dit zeggen dat deze exoplaneet een veel transparantere atmosfeer heeft dan andere exoplaneten. Zo is men er in het verleden nog nooit in geslaagd om bij exoplaneten van dit formaat de atmosferische samenstelling te achterhalen doordat hun atmosferen wellicht te ondoorzichtig zijn door mist of bewolking. 

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.