Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Foto: Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele lichtjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het sterrenbeeld hagedis (Lacerta).

Algemeen

Het sterrenbeeld Hagedis (Lacerta) is één van de 88 officiële sterrenbeelden dat erkend werd door de Internationale Astronomische Unie (IAU). In grootte is Lacerta het 68ste sterrenbeeld. Dit minder bekende sterrenbeeld werd in 1687 gemaakt door de Poolse astronoom Johannes Hevelius en nam Lacerta voor het eerst op in zijn steratlas Firmamentum Sobiescianum. Deze constellatie bevat niet echt veel heldere sterren, geen objecten uit de bekende Messierlijst, geen sterrenstelsels helderder dan magnitude 14,5, geen bolvormige sterrenhopen en geen enkele ster met een naam. Hierdoor is het dus ook wat moeilijker terug te vinden aan de hemel en is het voor amateur-astronomen een minder interessant sterrenbeeld. Lacerta bevindt zich tussen de sterrenbeelden Cygnus, Cassiopeia en Andromeda op het Noordelijk halfrond. Het lijkt op een kleine Cassiopeia aangezien het ook een W-vorm heeft.

Lacerta

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Andromeda
  • Cassiopeia
  • Cepheus
  • Cygnus
  • Pegasus

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De helderste ster uit het sterrenbeeld Hagedis (Lacerta) is Alpha Lacertae. Deze ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,7 en bevindt zich op een afstand van 102 lichtjaar van de Aarde. Alpha Lacertae is een hoofdreeksster van spectraalklasse A. Beta Lacertae heeft dan weer een helderheid van magnitude 4,4 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 170 lichtjaar van de Zon. EV Lacertae is dan weer een rode dwerg op een afstand van slechts 16,5 lichtjaar van de Zon. De ster heeft een visuele helderheid van 10,1 en is dus het beste zichtbaar met behulp van een telescoop. Deze ster is van spectraalklasse M.

Welke andere objecten zijn er te vinden in Lacerta?

In het sterrenbeeld Hagedis kunnen we de open sterrenhoop NGC 7243 terugvinden. Dit deep-sky object staat 16 boogminuten ten westen van de ster α Lac en bevindt zich op een afstand van ongeveer 2 800 lichtjaar van ons. Deze sterrenhoop heeft een schijnbare helderheid van magnitude 6,4 en is dus al goed zichtbaar met kleinere telescopen of goede verrekijkers. Dit hemelobject werd op 26 oktober 1788 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel. Een tweede open sterrenhoop die we in het sterrenbeeld Hagedis kunnen terugvinden, is NGC 7209. Deze sterrenhoop bestaat uit een vijftigtal sterren die in helderheid variëren tussen magnitude 9 en magnitude 12.

De open sterrenhoop NGC 7243 in het sterrenbeeld Hagedis - Foto: Wikipedia

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.