De komeet West (C/1975 V1), waargenomen in 1975

Dit is het gebied waar de amateurwaarnemers in kunnen bijdragen op wetenschappelijk vlak. Als je ervaring hebt in het waarnemen van variabele sterren dan zal de magnitudeschattingen van kometen normaal geen probleem mogen zijn. Voor een beginnend waarnemer kan het ingewikkeld lijken maar met een beetje oefening kan je in geen tijd wetenschappelijke gegevens bekomen. Er zijn diverse methodes zoals de in - uit methode, de uit - uit methode, gewijzigde uit methode en de Beyer of extrafocale uitstervingsmethode. In dit artikel gaan we 1 methode bespreken: de in - uit methode.

Schetsmatige voorstelling van een komeet en referentiesterren
Schetsmatige voorstelling van een komeet en referentiesterren

In - uit methode (Sidgwick)

  • 1: Bestudeer de coma tot je vertrouwd bent met de gemiddelde helderheid. Dit is eenvoudig wanneer de volledige coma uniform is (een lage condensatiegraad) maar is niet zo eenvoudig als de coma een goed ontwikkelde centrale condensatie heeft.
  • 2: Gebruik een atlas waar magnitudes op vermeld staan van sterren, vindt een vergelijkingsster op dezelfde hoogte en indien mogelijk in hetzelfde deel aan de hemel als de komeet
  • 3: Draai de ster uit focus zodat het de grootte heeft van de in-focus coma
  • 4: Vergelijk de helderheid van de sterren uit focus met die van de in-focus coma
  • 5: Herhaal stappen 2, 3 en 4 met meer sterren tot je een ster hebt dat een halve magnitude helderder is dan de coma en een tweede ster die een halve magnitude zwakker is dan de coma.
  • Interpoleer tussen de twee sterren om de magnitude van de komeet te bepalen

Het lijkt moeilijk om dit te doen maar probeer het zeker eens. Met voldoende geduld en oefening zal je meer ervaring krijgen en zo beter magnitudes kunnen bepalen.

Enkele zaken waar je best rekening mee houd is het minder begrepen fenomeen van apparatuursinvloeden. Een persoon dient de kleinste optische hulp te gebruiken om de komeet te zien om een zo correct mogelijke magnitude schatting te kunnen doen. Laten we dit even verduidelijken met een voorbeeld: Een 16 inch telescoop moet NIET gebruikt worden voor een magnitude schatting te maken van een komeet van magnitude 8. Een goed paar binoculairen is een veel efficienter hulpmiddel en is bovendien ook gebruiksvriendelijker aangezien het grotere beeldvelden heeft en de mogelijkheid om sterren uit focus te brengen met de vinger. Vele actieve komeetwaarnemers hebben dan ook een hele rij aan optica dat van binoculairen naar middelgrote tot grote telescopen gaat.

Maar wat als we nu een komeet hebben die met het blote oog te zien is, je kan de coma zien met het blote oog maar je kan moeilijk je eigen ogen uit focus brengen om een magnitudeschatting uit te voeren. Er is wel een klein trucje om dit wel te kunnen doen, al klinkt het misschien raar. Houd uw vinger of duim voor u. Focuseer nu op uw duim of vinger, zo breng je de achtergrondsterren uit focus. Door het bewegen van de duim of vinger naar uw ogen toe of verder van uw ogen af kan je instellen hoever je uit focus wil gaan van de achtergrondsterren. Met een beetje concentratie kan je blote oog vergelijkingssterren vinden en interpoleren tussen de twee zoals in bovenstaande stappen omschreven is en zo een magnitudeschatting maken van de coma, een eenvoudig trucje dat helpt.

Probeer goed geschikte vergelijkingssterren te vinden die op dezelfde hoogte staan van de komeet en liefst zo nabij mogelijk bij de komeet. Een ster kiezen nabij het zenith en een tweede nabij de horizon is dus uit den boze, tenzij je geen andere keus hebt natuurlijk. Meer ervaren komeetwaarnemers zullen een wiskundige vergelijking maken wanneer een komeet laag aan de hemel zit welke de atmosferische effecten op de vergelijkingssterren wegneemt.

Als afsluitende tip willen we u dit meegeven: laat u niet beïnvloden door andere waarnemers en hun magnitudeschattingen, ga zelf niet uw eigen schattingen aanpassen omdat deze verschilt van andere waarnemers. Je weet trouwens nooit dat je wel de juiste schatting hebt gemaakt en de magnitudes die op de efemeriden staan zijn de voorspelde magnitudes (dus niet de werkelijk waargenomen).

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.