Halo
Andrew Commins

Rondom de zon is in hoge, dunne bewolking die ijskristallen bevatten vaak een halo te zien. Dit is een kring rond de zon die precies een straal van 22 booggraden aan de hemel heeft. De halo wordt ook wel eens de 'Kleine Kring' genoemd, ook al is deze kring niet echt klein te noemen. Hij dankt deze naam aan het feit dat er heel soms ook nog een grotere kring met een straal van 46 booggraden rondom de zon te zien is, maar deze kring is vaak minder helder dan de kleine kring. Meestal is er van een halo maar een klein stukje te zien. Men spreekt dan van een partiële of gedeeltelijke halo. 

Ontstaan van een halo

Dit optisch verschijnsel ontstaat uitsluitend in hoge wolken die ijskristallen bevatten. Meestal gaat het om cirrus- en cirrostratuswolken waarbij het zonlicht recht invalt op de ijskristallen van deze wolken, die de vorm hebben van een prisma met als grondvlak een regelmatige zeshoek. Als dit zonlicht het ijskristal binnendringt, wordt de lichtstraal afgebogen in het ijskristal en geprojecteerd rondom de zon. De afbuiging van de lichtstralen in de ijskristallen heeft als verklaring dat ijs een dichter medium (drager van materie en golven, bijv. lucht is het medium van geluidsgolven) bevat dan lucht, en bijgevolg de straal een beetje van richting verandert.

Halo

Het waarnemen van halo's

Aangezien halo's relatief vaak voorkomen, is de kans dat je er één rond zon of maan zien erg groot. Men zegt dat aandachtige waarnemers op 100 tot 200 dagen van het jaar een halo kunnen zien! Warmtefronten worden vaak voorafgegaan door cirruswolken waarin halo's kunnen onstaan. Daarom worden halo's vaak geassociëerd met slecht weer. Vandaar de weerspreuk: Kring rond de zon, regen in de ton. Hoewel het ook kan dat de bui je gewoon mist. Niet alleen rond de zon kan een halo ontstaan, ook rond de maan kan er één ontstaan. Deze halo wordt dan een maanhalo genoemd. Om een halo goed te kunnen zien bestaat een simpel trucje; je strekt je arm uit en bedekt met je vuist de zon. Dan zou je normaal met je duim de rand van de halo moeten kunnen raken.

Waarschuwing: Kijk nooit direct in de zon, risico op ernstig oogletsel dat kan leiden tot blindheid!

Joeri De Ro

Joeri De Ro

Medewerker van Spacepage en Poollicht.be.Redacteur sterrenkunde, hemelverschijnselen en ruimteweer