Een voorbeeld van een schets van enkele deep-sky object Foto: Koen Van Gorp

Wanneer we naar prachtige deep-sky objecten kijken met een telescoop zien we vaak mooie zaken waarvan je toch op de één of andere manier wil vastleggen wat je nu eigenlijk gezien hebt. In tegenstelling tot het aanschaffen van dure camera's kan je dit uiteindelijk ook doen door het schetsen van de objecten. In dit artikel gaan we in enkele stappen leren hoe we deep-sky objecten kunnen schetsen.

M51 geschetst door Karel Dewaele.

Schetsen is eenvoudig, goedkoop en plezierig. Je hoeft geen kunstenaar te zijn om deep-sky objecten te kunnen tekenen. Alles wat je nodig hebt is pen en papier. Teken allereerst een cirkel op het papier. Dit stelt het beeldveld voor van uw oculair. De rest van het blad zal gebruikt worden om nuttige gegevens op te schrijven zoals de datum van de opname, tijd, het object, waarneemcondities, het gebruikte oculair en filter en andere gegevens die je wil bewaren.

Maar voor we echt een deep-sky object gaan tekenen, is enige oefening niet overbodig. We kunnen het best starten met het schetsen van een deep-sky foto en zie hoe dicht je de grootte van het object kan benaderen en de combinatie van het omliggende sterrenveld. Maak je alvast geen zorgen als het niet exact lijkt met wat er op de foto staat. Je probeert dan ook het uitzicht van het object vast te leggen. Wanneer je voldoende geoefend hebt, gaan we over tot de praktijk. Het eerste wat we dan ook doen is het deep-sky object zoeken en het object enkele minuten lang visueel bestuderen. We letten we vooral op de helderheid en de omvang van het object.

In drie eenvoudige stappen gaan we nu een goed beeld geven hoe je de meeste deep-sky objecten precies kan schetsen. De stappen geven een algemeen beeld die je kan gebruiken als handleiding waarin je zelf vrij bent. Alles hangt dan ook af van welk object je bekijkt, het gebruikte materiaal en de waarneemcondities.

Stap 1

• Teken enkele heldere stervelden die je helpen bij het positioneren.

Voor sterrenhopen

• Schets voorzichtig de heldere clustersterren die een patroon vormen zoals een driehoek, vierkant of een lijn.

Voor nevels

• Schets met potlood de ruwe vorm van het object. Voor de helderdere gebieden van het object schets je deze opvallender of donkerder.

Stap 2

Voor sterrenhopen

• Gebruik de helderdere sterpatronen als gids en teken verder de clustersterren in, wees zo accurraat mogelijk in het positioneren.

Voor nevels

• Gebruik de vingers of wat gom om het object als diffuus te doen overkomen of de gloed van geïoniseerd gas na te bootsen.

Stap 3

Voor sterrenhopen

• Schets de overige clustersterren, van helderste naar zwakste. Voeg zoveel mogelijk sterren toe die je kan zien om het uitzicht van de cluster goed vast te leggen.

Voor nevels

• Gebruik de gom om detaillering aan te brengen in de vorm van het object: donkere lanen, uitstulpingen, vegen. Voeg meer donkerte toe an de helderdere gebieden.

Afwerking

• Voeg overige sterrenvelden toe
• Geef de veldrichting op, sterren bewegen naar het westen
• Voeg notities en commentaar toe

NGC 6992 geschetst door Karel Dewaele.

De sleutel naar goede schetsen is ervaring. Hoe meer tijd je er aan besteed, hoe beter je er in kunt worden waardoor de schetsen veel realistischer zullen overkomen.