Phobos was de naam van een onbemand Russisch ruimteproject waarbij de Sovjet-Unie twee ruimtesondes lanceeerde die de planeet Mars en zijn twee maantjes van nabij moesten bestuderen. Beide tuigen werden in juli 1988 gelanceerd van op de Baikonur lanceerbasis in Kazachstan. Dit hele project was in samenwerking met 14 andere landen waaronder Zweden, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, West Duitsland en Amerika die ondermeer wetenschappelijke instrumenten ontwikkelden voor deze ruimtetuigen. De twee Phobos Marsverkenners hadden als belangrijkste taken onze zon te observeren tijdens hun reis naar Mars alsook de atmosfeer en het oppervlak van de rode planeet te bestuderen. Beide ruimtetuigen werden geplaagd door technische problemen en slechts een van hen stuurde foto's terug naar de Aarde van het Marsoppervlak.

De ruimtetuigen

Zowel de Phobos 1 als de Phobos 2 had een gewicht van 2,6 ton en het ontwerp van beide tuigen werd afgeleid van dat van de Vega 1 en Vega 2 verkenners die de Sovjet-Unie lanceerde om de komeet Halley te bestuderen. Onder het hoofdsegment van deze ruimtetuigen bevonden zich telkens 4 ronde brandstoftanks met hydrazine die 28 kleine raketmotoren voor hoogte en baancontrole moesten voeden. De Phobos 2 ruimtesonde had twee kleine tuigjes aan boord die normaal een zachte landing hadden moeten maken op het oppervlak van Mars maar doordat het contact met de Phobos 2 verloren ging, weet men niet of deze experimenten gelukt zijn. De twee landers hadden de namen "PROP-F" en "DAS" en hadden beiden tal van wetenschappelijke instrumenten aan boord waarmee men de omstandigheden op het oppervlak van Mars wou meten en bestuderen.

Phobos 1

De eerste Phobos ruimtesonde werd op 7 juli 1988 probleemloos in de ruimte gebracht door een Russische Proton K raket maar op 2 september van datzelfde jaar treedde er een ernstig communicatieprobleem op alsgevolg van een fout in de sotfware die op 29 en 30 augustus was doorgestuurd naar de Phobos 1. Dit probleem zorgde ervoor dat het tuig zich niet meer kon oriënteren naar de zon waardoor zijn energie nu niet meer kon geleverd worden door de zonnepanelen maar door zijn interne batterijen, met als gevolg dat deze ook niet meer konden opgeladen worden en het tuig verloren ging.

Phobos 2

Phobos 2 werd op 12 juli 1988 door eveneens een Proton K raket in de ruimte gebracht maar in tegenstelling tot zijn voorganger verliep deze missie wel zo goed als vlekkeloos. Op 29 januari 1989 kwam dit ruimtetuig aan bij de planeet Mars maar toen de Phobos 2 aan zijn laatste deel van zijn missie begon, waarbij het twee kleine landers had moeten loskoppelen, verloor de vluchtleiding op 27 maart 1989 alle contact met dit tuig waarna de missie ten einde was. Uiteindelijk stuurde deze Marssonde tijdens zijn missie 38 opnames terug naar de Aarde van het Marsoppervlak die een resolutie hadden tot 40 meter. De infrarood spectrometer aan boord van dit tuig voerde 30 000 waarnemingen uit in het evenaarsgebied van Mars en 300 waarnemingen van de maan Phobos waardoor wetenschappers voor het eerst een kaart konden opmaken over de samenstelling van Mars en dat van zijn kleine maan.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.