De Amerikaanse Mariner 9 ruimtesonde
Foto: NASA / JPL

De Amerikaanse Mariner 9 ruimtesonde maakte deel uit van het Mariner ruimteprogramma en werd op 30 mei 1971 gelanceerd vanop Cape Canaveral. Aan boord beschikte Mariner 9 over instrumenten die eerder ook al gebruikt werden bij de Mariner 6 en 7 missies. Het tuig kwam na een reis van bijna 400 miljoen kilometer op 14 november 1971 aan bij Mars. Na enkele maanden uitstel, wegens een onverwachte stofstorm, stuurde Mariner 9 duizenden foto's terug naar de Aarde waarop wetenschappers voor het eerst de reusachtige vulkanen, ravijnen en poolkappen te zien kregen.

Mariner 9 was de eerste ruimtesonde die zich in een baan om een andere planeet bevond. Deze missie mag ongetwijfeld omschreven worden als één van de meest succesvolle Amerikaanse Marsverkenners. Dankzij deze ruimtesonde kreeg de mens voor eerst gedetailleerde opnamen te zien van de reusachtige Olympus Mons vulkaan, de maantjes Phobos en Deimos en velle ravijnen op deze planeet.

Mariner 9 ruimtesonde

De Mariner 9 ruimtesonde had een totaal gewicht van 558 kilogram. De instrumenten aan boord van de ruimtesonde werden eerder al gebruikt tijdens de Mariner 6 en Mariner 7 missies. Zo beschikte Mariner 9 over een Ultraviolet Spectrometer (UVS), Infrared Interferometer Spectrometer (IRIS), Celestial Mechanics, S-Band Occultation, Infrared Radiometer (IRR) en Visual Imaging System. In totaal hadden de wetenschappelijke instrumenten aan boord van de Mariner 9 een gewicht van 63 kilogram. Het ruimtetuig beschikte ook over vier zonnepanelen die samen tot 500 Watt aan energie konden leveren. Eenmaal de zonnepanelen opengevouwen waren, was deze ruimtesonde 6,8 meter breed.

Lancering en missie

De 558 kilogram zware Mariner 9 werd door middel van een Atlas-Centaur SLV-3C draagraket op 30 mei 1971 in de ruimte gebracht. Dertien minuten na de lancering koppelde de ruimtesonde zich los van de raket waarna het zijn vier zonnepanelen openvouwde. De ruimtesonde arriveerde 6,5 maand later bij de rode planeet waardoor het de eerste onbemande ruimtesonde werd in een vaste baan om een andere planeet. Gedurende één jaar cirkelde Mariner 9 tweemaal per dag rondom Mars waarbij het foto's nam van het oppervlak en de atmosfeer onderzocht met infrarood- en ultravioletinstrumenten. Nadat de brandstof opraakte aan boord van Mariner 9, werd de ruimtesonde op 27 oktober 1972 op nonactief gezet. Vandaag de dag bevindt Mariner 9 zich nog steeds in een baan om Mars. Verwacht wordt dat de ruimtesonde na 2022 in de atmosfeer van Mars zal terechtkomen.

Lancering Mariner 9
Lancering Mariner 9 - Foto: NASA

Ontdekkingen

Mariner 9 was 's werelds eerste ruimtesonde die zich in een vaste baan om een andere planeet bevond. Toen Mariner 9 aankwam bij Mars in november 1971 bevond er zich zoveel stof in de atmosfeer van Mars dat het oppervlak nauwelijks zichtbaar was. Deze onvoorziene wending zorgde ervoor dat de computer van de Mariner 9 moest geherprogrammeerd worden zodat het ruimtetuig met enkele maanden vertraging zou beginnen met het fotograferen van het Marsoppervlak. Gelukkig begon in november en december het stof in de atmosfeer te verminderen waarna men eindelijk kon beginnen met het fotograferen van het Marsoppervlak. In de eerste 349 dagen dat Mariner 9 zich in een baan om Mars bevond, stuurde de ruimtesonde maar liefst 7 329 foto's terug naar de Aarde die ongeveer 80% van het Marsoppervlak in beeld brachten. Op deze opnamen waren voor het eerste gedetailleerd rivierbeddingen, kraters, reusachtige vulkanen, ravijnen en sporen van erosie te zien. Daarnaast maakte Mariner 9 ook opnamen van de twee maantjes Phobos en Deimos. Door zijn grote wetenschappelijke bijdrage noemde wetenschappers het ravijnengebied Valles Marineris op deze planeet naar de Mariner 9 ruimtesonde. Mariner 9 stuurde 54 miljard bits aan data terug naar de Aarde en zorgde toen voor de grootste planetaire ontdekkingen. De wetenschappelijke ontdekkingen en resultaten van de Mariner 9 openden de weg naar de twee Amerikaanse Viking landers.

Kostprijs

Het totale prijskaartje van het Amerikaanse Mariner ruimteprogramma bedroeg 554 miljoen dollar.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.