Opname gemaakt door de Landsat 1 aardobservatiesatelliet
Foto: Landsat

Het Amerikaanse Landsat programma begon officieel op 23 juli 1972 toen de Verenigde Staten met succes de Landsat 1 satelliet in een baan om de Aarde brachten. Deze satelliet heette, net als het programma, oorspronkelijk 'Earth Resources Technology Satellite' (ERTS) en werd in de ruimte gebracht vanop de Vandenberg lanceerbasis in Californië door een Delta 900 draagraket.

Nadat het in 1975 duidelijk werd dat er meer van dit soort satellieten zouden gelanceerd worden, veranderde men het ERTS-programma in 'Landsat'. Landsat 1 was de eerste satelliet die ontwikkeld werd voor uitsluitend onderzoek van het aardoppervlak. Tot voor Landsat 1 verkregen de Verenigde Staten enkel beeldmateriaal van het aardoppervlak door middel van militaire spionagesatellieten. Het Landsat ruimteprogramma is vandaag de dag het langst lopende aardobservatieprogramma. Dankzij dit satelliet fotografieprogramma werden er al miljoenen foto's van onze planeet geachiveerd die van groot belang zijn voor wetenschappelijk onderzoek naar veranderende omstandigheden op de Aarde. Daarnaast worden landsat-foto's ook gebruikt voor toepassingen op vlak van onderwijs, landbouw, stedenbouw, bosbeheer, oceanologie en geologie.

Landsat 1Ingenieurs leggen de laatste hand aan de Landsat 1 satelliet.

De eerste Landsat-satelliet had een gewicht van 950 kilogram en was eigenlijk een omgebouwde Nimbus 4 weersatelliet. Het tuig was drie meter hoog, had een diameter van 1,5 meter en werd gebouwd door General Electric's (GE’s) Space Division. Dankzij de succesvolle lancering werd Landsat 1 in een bijna polaire baan om de Aarde gebracht op een hoogte van 900 kilometer. Het grote voordeel van deze baan om de Aarde was dat de Aarde steeds iets onder de satelliet was weggedraaid bij elke nieuwe omloop. Op die manier kon men hele stroken van het aardoppervlak inscannen. De baan om de Aarde was ook gesynchroniseerd met de Zon wat wil zeggen dat Landsat 1 de Zon altijd in de rug had aan één zijde van de Aarde. Landsat 1 maakte om de 103 minuten één omwenteling om onze planeet en om de achttien dagen werd hetzelfde gebied steeds opnieuw in beeld gebracht. Het instrumentenpakket aan boord van Landsat 1 bestond uit een multispectrale sensor (Multi Spectral Scanner) en drie videocamera's (Return Beam Vidicom) die in het zichtbare en het infrarode bereik konden opnemen. De resolutie van de beelden van deze camera's was voor beelden van 185 x 185 kilometer tachtig meter. De camera's konden slechts beelden opnemen in één spectrale panchromatische band. De Multi Spectral Scanner sensor verzamelde informatie in vier spectrale banden en over een gebied van 185 x 185 kilometer. Het succes van een satelliet als Landsat werd in 1976 voor iedereen duidelijk toen onderzoekers op foto's een klein onbewoond eiland ontdekten voor de oostkust van Canada. Later werd dit eiland omgedoopt tot 'Landsat Island'.

Landsat 1Landsat 1
Enkele voorbeelden van opnamen die gemaakt werden door Landsat 1.

De Landsat 1 missie werd uiteindelijk één groot succes. Gedurende één periode van achttien dagen kon Landsat 1 maar liefst 9 000 opnamen maken. Deze kunstmaan bracht een nieuwe kijk op onze planeet en leerde wetenschappers zeer veel over de natuurlijke veranderingen die onze planeet ondergaat. Uiteindelijk kwam aan de eerste Landsat-missie op 6 januari 1978 een einde toen de satelliet uitgezet werd als gevolg van een probleem door oververhitting. De Landsat 1 Multi Spectral Scanner maakte meer dan 300 000 beelden van het volledige aardoppervlak.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.