Artistieke impressie van de samenstelling van de Aarde.
Foto: www.phys.org

De aarde heeft een vrij simpele samenstelling en deze kan verdeeld worden in drie belangrijke delen, de kern die zich in het midden bevind met daar rond de mantel en als buitenste gedeelte de aardkorst. De kern is ongetwijfeld het belangrijkste gedeelte uit de aarde want deze zorgt voor het ontstaan van het magnetisch veld van de aarde en stuwt hete magma via de aardmantel naar het oppervlak van de aarde die voor nieuwe continenten en gebergtes zorgen.

Materiaal % van massa Aarde
Ijzer 35%
Zuurstof 29%
Silicium 15%
Magnesium 13%
Nikkel 2,5%
Zwavel 2,0%
Calcium 1,2%
Aluminium 1,1%

De kern van de aarde

Op zo’n 2900 kilometer diepte begint het eigenlijke binnenste gedeelte van de aarde en deze bestaat vooral uit ijzer, nikkel en enkele andere elementen. Deze kern kan ook verdeeld worden in een binnenkern en een buitenkern waarvan de laatste vloeibaar is en een dikte heeft 2.200 kilometer. De binnenkern bestaat uit vaste stoffen en heeft een dikte van 1.250 kilometer. Doordat de aarde om haar as draait draait ook de buitenkern om de binnenkern en dit is dan ook de oorzaak tot het ontstaan van het magnetisch veld van de aarde. De kern van de aarde bevat ongeveer 16% van het totale volume van de arde en heeft een dichtheid van 11.000 kilogram per m³.

De mantel

De mantel begint op een diepte vanaf 10 kilometer en is ongeveer 2.900 kilometer dik. De mantel bestaat, net als de kern, ook uit en buitenmantel en een binnenmantel waarvan de buitenmantel een temperatuur heeft tussen de 1.400° en 3.000° Celsius. De binnenmantel heeft een temperatuur van 3.000° C maar deze bevind zich in een vaste vorm door de hoge druk. De belangrijkste taak van de mantel is dat het de hitte uit de kern van de aarde kan laten doorstromen naar het oppervlak van de aarde en het kan eveneens ook afgekoelde stromingen de kern terug indrijven. Dergelijke stromingen van hitte uit de kern naar het aardoppervlak kennen we bij vulkanen beter als lavastromen die bestaan uit magma. Aangezien de mantel bestaat uit vaste stoffen lijken stromingen in deze regionen onmogelijk maar mantelstromingen bestaan effectief en hebben een snelheid van enkele centimeters per jaar doordat vaste stoffen bij hoge temperaturen vaak flexibeler zijn om te bewegen als bij lage temperaturen. De aardmantel heeft een gemiddelde dichtheid van 4.500 kilogram per m³ en bevat ongeveer 83% van het totale volume van de aarde.

De aardkorst

Op en in deze laag bevind zich al het leven dat op aarde voorkomt en de aardkorst heeft een dikte van ongeveer 10 kilometer. De aardkorst bestaat op continentale gebieden vooral uit lichtere gesteenten en in de oceanen bestaat deze korst vooral uit zware gesteenten zoals basalt. De dikte van deze aardkorst is niet overal gelijk en schilt zeer sterk van gebied tot gebied. Zo is de gemiddelde dikte van de oceanische aardkorst is ongeveer 8 kilometer terwijl de continentale aardkorst een dikte heeft tussen de 30 en 70 kilometer. De aardkorst bevat ongeveer 1% uit van het totale volume van de aarde en heeft een gemiddelde dichtheid van 2.800 kilogram per m³.

-
Chemische samenstelling van de aarde (98,5% van de massa van de aarde).

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.