Artistieke impressie van een 'vliegende schotel'

In de jaren '80 heerste in België een ware ufo-gekte. Verschillende mensen hadden 'iets merkwaardig' aan de hemel gezien. Soms ging het om een soort driehoek met felle schijnwerpers, anderen zagen dan weer geheimzinnige stippen. Aan Wim Trachet, voorzitter van Skepp (studiekring voor kritische evaluatie van de pseudowetenschappen en het paranormale), werd gevraagd hoe sceptici tegen het ufo-fenomeen aankijken.

Wim Trachet: "Je staat ervan versteld hoeveel dingen er worden waargenomen. De vraag is natuurlijk, hoe en door wie. Het is ongelofelijk wat mensen vertellen nadat ze 'iets gezien hebben'. Sommigen zijn achtervolgd door een ufo, terwijl het gewoon om de Maan ging. Vaak worden er meer ufo’s waargenomen na een melding in de media. In de jaren tachtig waren er veel berichten over ufo’s in oostelijk België. Wat toen werd gezien, vormt trouwens nog altijd een probleem. Een hypothese was dat het ging om een nieuw type vliegtuig uit de Verenigde Staten. Anderen dachten dat het om een flauwe grap ging. Iemand zou een 'ding' met speciale effecten hebben gelanceerd".

Wat mensen voor een UFO houden, is in de praktijk vaak een gewone meteoor
Wat mensen voor een ufo houden,
is in de praktijk vaak een gewone meteoor.

Zijn er ook betrouwbare waarnemingen van ufo’s?

Wim Trachet: "Er kunnen zich altijd ongewone zaken voordoen, maar er wordt veel gefantaseerd. Wie plots iets ziet dat hij niet verwacht, vult dat beeld soms aan met informatie uit zijn geheugen. Zo krijgt je die fantastische fantasieën over ufo’s. in sommige gevallen is bewezen dat het ging om een meteoor, wat eruitziet als een vuurbol. Mensen zagen een licht voorbijflitsen. Hun hersenen interpreteerden het als een sigaarvormig tuig met een uitlaat. Onze ogen zien maar één tiende van wat er te zien is. De rest vullen de hersenen aan. Dat is geen probleem als we lang genoeg kunnen kijken. Maar als we enkel een flits zien, kan dat wel problemen geven".

Waarom zien mensen ufo’s als ruimtetuigen van een verre planeet?

Wim Trachet: "Het is natuurlijk heel naïef te denken dat die wezens tot hier zouden komen, gewoon om ons een beetje schrik aan te jagen. De psychoanalyticus Jung heeft aangevoerd dat mensen geloven in buitenaardse wezens, omdat ze niet langer in God geloven. Ze hopen als het ware dat ze door buitenaardse wezens zullen worden gered".

Hoe staat de wetenschap tegenover ufo’s?

Wim Trachet: "De wetenschap begint zich af te vragen of de studie van ufo’s wel de moeite loont. Er zijn wel degelijk dingen die je ziet en die je niet kan verklaren, maar het blijft de vraag of daar iets 'heel bijzonders' achter steekt. De verenigingen die het fenomeen ernstig onderzocht hebben, zijn daar na een tijd mee opgehouden. Wel nog actief is de vereniging sobeps. Die laat geen gelegenheid voorbijgaan om persconferenties over ufo’s te geven. Vaak is de hele wereldpers uitgenodigd. Met als gevolg dat wij ooit uit Singapore de vraag kregen of ufo’s in België officieel erkend zijn. Naar mijn mening stelt sobeps de zaken wel eens groter voor dan ze zijn. En toch: Ook zij spreken niet langer hardop over buitenaardse wezens".